T.C. YARGITAY

19.Hukuk Dairesi
Esas: 2012/8164
Karar: 2012/12749
Karar Tarihi: 12.09.2012


İTİRAZIN İPTALİ DAVASI - İCRA TAKİBİNE KONU ÇEKTE DAVALI ÇEKİN KEŞİDECİSİ OLUP DAVACI İSE LEHDARI OLDUĞU - SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME HÜKÜMLERİNE GÖRE İSPAT YÜKÜNÜN DAVALIYA AİT OLDUĞU - ÇEKİN ZAMANAŞIMINA UĞRAYIP UĞRAMADIĞI - HÜKMÜN BOZULMASI GEREĞİ

ÖZET: Somut olayda davacı vekili ... tarihli replik dilekçesinde davanın sebepsiz zenginleşmeye dayalı itirazın iptali davası olduğunu ileri sürmüş ise de, dava ve icra takibine konu çekte davalı çekin keşidecisi olup davacı ise lehdarı olduğuna göre taraflar arasında temel ilişki vardır. O halde bu husus gözetilerek yapılan açıklamalar doğrultusunda tarafların delilleri toplandıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ispat yükünün davalıya ait olduğu gerekçesiyle davanın kabul edilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.

(6102 S. K. m. 644)

Dava: Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

Karar: Davacı vekili, zamanaşımına uğramış çeke dayalı alacağın tahsili için başlatılan ilamsız icra takibine yapılan itirazın iptali ile takibin devamına ve % 40 icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davacının zamanaşımına uğrayan çek nedeniyle temel alacak ilişkisini ispat etmekle yükümlü olduğunu, müvekkilinin davacıya borcunun bulunmadığını, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek, kötü niyet tazminatına karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece, yapılan yargılama sonunda toplanan delillere göre; Türk Ticaret Kanunu'nun 644. maddesi gereği sebepsiz zenginleşmeye dayalı itirazın iptali davasında takip tarihi itibariyle kambiyo vasfını yitiren çek nedeniyle 1 yıllık zamanaşımının dolmadığı, ispat külfetinin davalıda olduğu, söz konusu çekin davalı yüklenicinin inşa ettiği sitenin kanal bağlantı işinin yapımı karşılığında davacıya verildiği, davalının iş bedelini ödediğini ispat edemediği gerekçesiyle davacının davasının asıl alacağa ilişkin kısmın kabulüne, işlemiş faize ilişkin talebin reddine, davalı tarafça icra takip dosyasına yapılan itirazın iptali ile takibin asıl alacak üzerinden işleyecek yasal faizi ile birlikte takibin devamına, fazla istemin reddine ve % 40 icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.

Uyuşmazlık süresinde davalının keşidecisi davacının lehdarı olduğu bankaya ibraz edilmeyen ve 6 aylık zamanaşımı süresi içinde takibe konulmayan çekten kaynaklanmaktadır. Dava konusu çek, zamanaşımına uğramış olduğundan hamil, kambiyo hukukundan kaynaklanan haklarını yitirmiş ise de; taraflar arasında temel ilişki bulunması halinde zamanaşımına uğramış olan çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanılabilir ve alacağın <tanık dahil> her türlü delille kanıtlanması mümkündür. Temel ilişki bulunmaması halinde hamil keşideciye karşı TTK'nun 644. maddesi hükmü çerçevesinde sebepsiz zenginleşme nedeniyle talepte bulunabilir. Bu takdirde keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlaması gerekmektedir.

Somut olayda davacı vekili 27.10.2010 tarihli replik dilekçesinde davanın sebepsiz zenginleşmeye dayalı itirazın iptali davası olduğunu ileri sürmüş ise de, dava ve icra takibine konu çekte davalı çekin keşidecisi olup davacı ise lehdarı olduğuna göre taraflar arasında temel ilişki vardır. O halde bu husus gözetilerek yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda tarafların delilleri toplandıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre ispat yükünün davalıya ait olduğu gerekçesiyle davanın kabul edilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 12.09.2012 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Bu karardan da, lehdarın sebepsiz zenginleşme davası açamayacağını anlıyorum