|
Kamulaştırmasız El Atma Davalarındaki Son İçtihatlar
Sayın Meslektaşlarım; kamulaştırmasız el atma davalarında sürekli olarak değişiklikler yapılmakta ve uygulamada zorluklarla karşılaşmaktayız. Uzlaşma-Hesaplama Yöntemi-Bilirkişi Seçimi..vs gibi değişiklikleri takip etmekte dahi zorlanıyoruz. Bu başlığı açma sebebim de budur. Konuyla ilgili olarak verilen son kararları burada paylaşırsak hata yapma riskini de en aza indirmiş oluruz diye düşünüyorum.
En son Kamulaştırma Kanununun 15. maddesi 24.11.2016 tarihinde değiştirildi. Buna göre bilirkişi heyetinde "taşınmaz geliştirme konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış uzmanlar ya da 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre yetkilendirilen gayrimenkul değerleme uzmanları" zorunlu hale getirildi. Bu tarihten sonra yapılacak keşiflerde bilirkişi heyetinde uzman olmadığı takdirde dosyaların Yargıtay'dan dönme riski bulunmaktadır. Bu nedenle de dikkat edilmesi gerekir diye düşünüyorum. İyi Çalışmalar.
MADDE 15 - (DEĞİŞİK MADDE RGT: 24.11.2016 RG NO: 29898 KANUN NO: 6754/39)
Bu Kanun uyarınca mahkemelerce görevlendirilen bilirkişiler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan listelerden seçilir ve bunlar hakkında Bilirkişilik Kanunu ve 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili maddeleri uygulanır.
Kamulaştırmaya konu olan yerin cins ve niteliğine göre en az üç kişilik bilirkişi kurulunun oluşturulması zorunludur. Bilirkişilerden birinin taşınmaz geliştirme konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış uzmanlar ya da 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre yetkilendirilen gayrimenkul değerleme uzmanları arasından seçilmesi zorunludur. Gayrimenkul değerleme uzmanları bakımından, bilirkişiliğe kabul için aranan temel eğitim alma ve fiilen beş yıl görev yapma şartları; yüksek lisans veya doktora yapmış uzmanlar bakımından ise fiilen beş yıl görev yapma şartı aranmaz ve bu uzmanlar kayıtlı oldukları bilirkişilik bölge kurulunun yargı çevresiyle sınırlı olmaksızın görevlendirilir.
Bilirkişilerin uzmanlık alanları, kamulaştırılacak taşınmazın niteliği göz önüne alınarak belirlenir.
Bilirkişi kurulu, taşınmaz malın değerini 11 inci ve 12 nci maddelerde yer alan hükümlere göre tayin ve takdir ederek gerekçeli raporunu on beş gün içinde mahkemeye verir.
Bilirkişilerce yapılan değer tespitinde, idare tarafından belgelerin mahkemeye verildiği gün esas tutulur.
T.C YARGITAY
5.Hukuk Dairesi
Esas: 2016 / 2595
Karar: 2016 / 17138
Karar Tarihi: 06.12.2016
ÖZET: 04.11.1983 tarihinden sonraki döneme ilişkin el atmalarda nispi harca hükmedilmesi gerektiğinden, Hükmün düzeltilerek onanması gerekir.(2709 S. K. m. 2, 35) (2942 S. K. Geç. m. 6)
Dava ve Karar: Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasının kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca DÜZELTİLEREK ONANMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 05.11.2015 gün ve 2015/8689 Esas - 2015/19684 Karar sayılı ilama karşı davalı ... ile davalı ... vekillerince verilen dilekçeler ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkin davanın kısmen kabulüne dair mahkemece verilen karar Dairemizce düzeltilerek onanmış, bu karara karşı taraf vekillerince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre, davalı idare vekillerinin ve davacılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme istekleri HUMK'un 440.maddesinde yazılı nedenlere uymadığından yerinde görülmemekle birlikte;
13.03.2015 gün ve 29294 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 13.11.2014 gün ve 2013/95-2014/176 sayılı kararı ile;
6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun başlığı ile birlikte değiştirilen geçici 6. maddesinin on üçüncü fıkrası "09.10.1956 ile 04.11.1983 tarihlerini kapsayan dönemde oluşan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla getirilen ve malikler aleyhine bir takım hükümler içeren bu istisnai düzenlemenin 04.11.1983 tarihinden sonraki dönem içinde uygulanmasının hukuk güvenliğini zedeleyeceği" gerekçesiyle Anayasanın 2 ve 35. maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmiştir.
Bu durumda; 04.11.1983 tarihinden sonraki döneme ilişkin el atmalarda nispi harç ve nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğinden, davacılar vekillerinin karar düzeltme isteminin kabulüne, 05.11.2015 gün 2015/8689 Esas -2015/19684 karar sayılı düzeltilerek onama ilamının kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esasının incelenmesine:
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece davalı ... yönünden davanın idari yargıda görülmesi gerektiğinden bahisle görev yönünden reddine diğer davalılar ... ile ... yönünden kısmen kabulüne karar verilmiş hüküm, davalı ... ile ... vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre dava konusu taşınmazın imar planında Orta Öğretim Tesis alanında kalan ve fiilen el atılmayan bölümü yönünden görevsizlik kararı verilmesi usul ve yasaya uygundur. Taşınmazın temyize konu diğer kısımları yönünden ise;
Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde ve fen bilirkişi raporuna göre A ile gösterilen 131,73 m² 'lik bölümünün bedelinin davalılardan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığında tahsiline, C ile gösterilen 93,35 m²'lik bölümünün genel yol olduğu ve davacılar ile davalı ... arasındaki protokolün ise sadece otopark ve pazar yeri olarak kullanmaya yönelik olduğu anlaşılmakla kroki de C ile gösterilen kısım bedelinin de davalı ... Başkanlığın'dan tahsiline karar verilmesinde, bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
13.03.2015 gün ve 29294 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 13.11.2014 gün ve 2013/95-2014/176 sayılı kararı ile;
6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun başlığı ile birlikte değiştirilen geçici 6. maddesinin on üçüncü fıkrası "09.10.1956 ile 04.11.1983 tarihlerini kapsayan dönemde oluşan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla getirilen ve malikler aleyhine bir takım hükümler içeren bu istisnai düzenlemenin 04.11.1983 tarihinden sonraki dönem içinde uygulanmasının hukuk güvenliğini zedeleyeceği" gerekçesiyle Anayasanın 2 ve 35. maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmiştir.
Bu durumda; 04.11.1983 tarihinden sonraki döneme ilişkin el atmalarda nispi harca hükmedilmesi gerektiğinden,
Gerekçeli kararın;
1-Harca ilişkin 2. bendinin 5. fıkrasının, 3. bendinin harca ilişkin 7. fıkrasının çıkartılmasına, yerlerine (Toplam kabul üzerinden alınması gereken 8.773,88 TL harçtan peşin alınan 195,11 TL. harcın mahsubu ile bakiye 8.578,77 TL harcın davalılar ... ile Avcılar Belediye Başkanlığından tahsili ile Hazineye gelir kaydına, mahsup edilen harcın bu davalı idarelerden alınarak davacı tarafa verilmesine),
2-Birleştirilen 2013/7 Esas sayılı dosyası için kurulan hükmün 3.bendinden vekalet ücreti ile ilgili paragrafının tümü ile çıkartılmasına, yerine (Davanın kabul edilen kısmı için 8253-TL nispi vekalet ücretinin davalı ... Başkanlığından alınarak davacılara verilmesine, davanın reddedilen kısmı yönünden ise 13.520,00-TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalı ... Başkanlığına verilmesine),
Cümlelerinin yazılmasına,
Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz ve karar düzeltme harçlarının istenildiğinde ödeyenlere ayrı ayrı iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 06.12.2016 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
T.C YARGITAY
5.Hukuk Dairesi
Esas: 2016 / 10166
Karar: 2016 / 17435
Karar Tarihi: 12.12.2016
ÖZET: 04.11.1983 tarihinden önceki döneme ilişkin el atmalarda maktu harca hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru olmadığı gibi kabule göre de fazla nisbi harca hükmedilmesi doğru değildir.(2709 S. K. m. 2, 35) (2942 S. K. Geç. m. 6)
Dava ve Karar: Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılarak üzerine pilon dikilip enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın pilon yeri bedeli ile irtifak hakkı karşılığının tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
Mahkemece, uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş; karar, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan inceleme sonucunda davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1-Tescil kararı verilen pilon yeri bedelinin tahsiline karar verilmediği gibi, davacıların paydaş oldukları gözetilmeksizin tam paya göre bedele hükmedilerek tescil kararı verilmesi,
2-Taşınmazın infazı zorlaştıracak şekilde hüküm fıkrasında açıkça gösterilmemesi,
3-Taraflar yararına 1.500,00 TL maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması,
4-13.03.2015 gün ve 29294 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Anayasa Mahkemesinin 13.11.2014 gün ve 2013/95-2014/176 sayılı kararı ile;
6487 sayılı Yasanın 21. maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun başlığı ile birlikte değiştirilen geçici 6. maddesinin on üçüncü fıkrası ''09.10.1956 ile 04.11.1983 tarihlerini kapsayan dönemde oluşan mağduriyetlerin giderilmesi amacıyla getirilen ve malikler aleyhine bir takım hükümler içeren bu istisnai düzenlemenin 04.11.1983 tarihinden sonraki dönem içinde uygulanmasının hukuk güvenliğini zedeleyeceği'' gerekçesiyle Anayasanın 2 ve 35. maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmiştir.
Bu durumda 04.11.1983 tarihinden önceki döneme ilişkin el atmalarda maktu harca hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru olmadığı gibi kabule göre de fazla nisbi harca hükmedilmesi,
Doğru değil ise de; bu yanılgının giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden,
Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının;
a) 1. bendinde yeralan (1289,47) rakamlarının çıkartılmasına, yerine (656,98) rakamlarının yazılmasına,
b) 2. bendinde yeralan (hakkının) kelimesinden sonra gelmek üzere (davacıların payları oranında) ibaresinin eklenmesine,
c) 1. bendinin başına gelmek üzere (Dava konusu Bingöl ili, Solhan ilçesi, Dilektepe köyü 472 (yeni 101/93) parsel sayılı taşınmazda)ibaresinin eklenmesine,
d) Vekalet ücretine ilişkin 6. ve 7. bendinde yeralan (1.289,47) rakamlarının çıkartılmasına, yerlerine ayrı ayrı (1.500,00) rakamlarının yazılmasına,
e) Harca ilişkin 5. bendinin çıkartılmasına, (Alınması gereken 29,20 TL karar ilam harcından davacı tarafından yatırılmış olan peşin ve ıslah harcı toplamı olan 350,80 TL harçtan mahsubu ile 321,60 TL harcın istemi halinde davacılara iadesine, davacı tarafından yatırılmış olan 29,20 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine)
f) Yargılama giderine ilişkin ilişkin 4. bendinin çıkartılmasına, yerine (Davacılar tarafından yapılan Bozmadan önce; 16 adet tebligat gideri 114,00 TL, posta gideri 6,15 TL, keşif harcı 129,20TL, ve bilirkişi ücreti 630,00 TL ,
Bozmadan sonra 5 tebligat gideri 57,00 TL, posta gideri 25,00 TL'den oluşan toplam 961,35 TL yargılama giderinin 56,14 TL'si davalıdan alınarak davacılara verilmesine, 905,21 TL'sinin ise davacı üzerine bırakılmasına,) paragrafının yazılmasına,
Hükmün böylece düzeltilerek onanmasına, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 12.12.2016 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
|