------ itiraz haklı bulunsa dahi 'borçlanılmamaış edimin ifası'' söz konusu olur ve aşağıdaki hüküm ve içtihada göre çözülür.



-I. Borçlanılmamış edimin ifası
MADDE 78
-
Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle yerine getiren kimse, bunu ancak, k
endisini borçlu sanarak yerine
getirdiğini ispat ederse geri isteyebilir.
Zamanaşımına uğramış bir borcun
ifasından veya ahlaki bir ödevin yerine
getirilmiş olmasından kaynaklanan
zenginleşmeler geri istenemez.
Borç olmadığı hâlde ödenmiş olan edimin geri
istenmesine ilişkin diğer kanun hükümleri saklıd


T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E. 2002/15423
K. 2003/4885
T. 21.4.2003
• İTİRAZIN KALDIRILMASI DAVASI ( Kira Farkının Tahsili için Yapılan İcra Takibina Vaki İtirazın Kaldırılması Talebi )
• İHTİRAZİ KAYIT ( İhtirazi Kayıt Dermeyan Etmeden Borçlu Olmadığı Şeyi İhtiyarı ile Veren Kimse Hataen Borçlu Olduğunu Zannederek Ödediğini İspat Etmedikçe Onu İstirdat Edememesi )
• HATAEN BORÇLU OLMADIĞI ŞEYİ İHTİYARİ İLE VERME ( İhtirazi Kayıt Dermeyan Etmeden Borçlu Olmadığı Şeyi İhtiyarı ile Veren Kimse Hataen Borçlu Olduğunu Zannederek Ödediğini İspat Etmedikçe Onu İstirdat Edememesi )
6570/m.Geç.7
818/m.62

ÖZET : BK.nun 62. maddesi "Borçlu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borçlu zannederek verdiğini isbat etmedikçe onu istirdat edemez" hükmünü içe rmektedir. Davalı, Mayıs ve Haziran ayları kira bedelini hataen sözleşmedeki oranda artış yaparak ödediğini iddia ve ispat etmemiştir. Davalı, kendiliğinden ve her hangi bir zorlama olmaksızın ve ihtirazi kayıt koymaksızın ödediği Mayıs ve Haziran ayı kira bedellerini geri alma hakkına sahip değildir. Mahkemece, davalının Mayıs ve Haziran ayı kira bedellerinden mahsup ettiği miktar yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki itirazın kaldırılması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu düşünüldü:

KARAR : Davacı, 1.5.1999 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli kira sözleşmesi ile kiracı olan davalının 2000 yılı mayıs ve haziran ayları kira bedelini sözleşmede kararlaştırılan oranda artış yaparak ödediğini, ancak 2000 yılı Temmuz, Ağustos, Eylül ve Ekim ayları kiralarını 4531 sayılı yasada öngörülen %25 oranında artış yaparak ödediğini, ayrıca Temmuz ayı kira bedelini öderken, Mayıs ve Haziran aylarında %25'i aşan kısmı da keserek ödeme yaptığını, aradaki farkların tahsili için yaptığı takibe itiraz edildiğini ileri sürerek icra takibine vaki itirazın iptalini istemiştir.

Davalı, 4531 sayılı yasa uyarınca, 1.5.2000 tarihinde başlayan yeni dönem için %25 artış oranı uygulanması gerektiğini savunarak davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, 4531 sayılı yasa uyarınca davalının yeterli miktarda ödeme yaptığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2-18.2.2000 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 4531 sayılı yasanın geçici 7. maddesi ile kira paralarının 2000 yılında aylık %25 oranında artırılacağı hükme bağlanmıştır. Bu itibarla taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinde belirlenen kira miktarına 2000 yılında başlayan dönem için %25 oranında artış uygulanacağına dair mahkeme kabulünde isabetsizlik bulunmamaktadır.

Ne var ki, dosya da bulunan ödeme belgelerinin incelenmesinden, davalı bankanın 2000 yılı Mayıs ve Haziran ayları kira bedelini sözleşmede kararlaştırılan oranda artış yaparak ödediği ve ödeme esnasında ihtirazi kayıt dermeyan etmediği anlaşılmaktadır. BK.nun 62. maddesi "Borçlu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borçlu zannederek verdiğini isbat etmedikçe onu istirdat edemez" hükmünü içe rmektedir. Davalı, Mayıs ve Haziran ayları kira bedelini hataen sözleşmedeki oranda artış yaparak ödediğini iddia ve ispat etmemiştir. Davalı, kendiliğinden ve her hangi bir zorlama olmaksızın ve ihtirazi kayıt koymaksızın ödediği Mayıs ve Haziran ayı kira bedellerini geri alma hakkına sahip değildir. Mahkemece, davalının Mayıs ve Haziran ayı kira bedellerinden mahsup ettiği miktar yönünden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken bu kalem isteğinde reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir.

SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) numaralı bentte açıklanan nedenlerle; davacının diğer temyiz itirazlarının reddine ( 2 ) numaralı bent uyarınca temyiz olunan hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 21.4.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.