19. HD. 22.2.2008 T. E:685, K:1599

İhtiyati haciz isteyen vekili, "10.11.2007 keşide tarihli ve 50.000 YTL'lik çeke istinaden" ihtiyati haciz isteminde bulunmuş, talep uygun görülerek mahkemece ihtiyati haciz kararı verilmiştir.
İhtiyati hacze itiraz EDEN …. Tic. A.Ş. temsilcisi, "şirketin adresinin Kadıköy olduğunu" belirterek mahkemenin yetkisine itiraz etmiştir.
Mahkemece, "çekin keşide yerinin ve muhatap bankanın adresinin İstanbul olması nedeniyle" itiraz reddedilmiştir.
İhtiyati hacze itiraz EDEN kararı temyiz etmiştir.

Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, ihtiyati hacze itiraz EDEN vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 22.02.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.


T.C. YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2010/4386
K. 2010/6598
T. 8.6.2010
DAVA : Taraflar arasında görülen davada Kadıköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen ... sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi duruşmalı olarak borçlu - muteriz vekili tarafından istenmiş olmakla, duruşma için belirlenen 08.06.2010 gününde taraflar ve avukatları tebliğe rağmen duruşmaya gelmediğinden tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten, temyiz dilekçesinin süresinde verildiği anlaşıldıktan ve dava dosyası için Tetkik Hakimi Salih Çelik tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : İhtiyati haciz isteyen Alacaklı vekili, karşı tarafın keşidecisi olduğu HSBC Bank Avcılar Şubesine ait üç adet çekin karşılığının bulunmadığını, borçluların işyerlerini kapattıkları ve malları kaçırdıkları yönünde haber aldıklarını ileri sürerek, ihtiyati haciz kararı verilmesini istemiştir.
Mahkemece, borçlunun yokluğunda ihtiyati haciz kararı verilmiştir.
İhtiyati haciz kararına itiraz eden borçlu vekili, çek fotokopilerinin icra dosyasında bulunmadığını, ödeme emrinin tebliği üzerine icra dosyası incelendiğinde ihtiyati haczin gerçekleştiğini öğrendiklerini çeklerdeki imzaların müvekkiline ait olmadığını, bir kısmının da başkalarınca ödendiğini, zira talebinin daha az bedel üzerinden başlatıldığını, müvekkilinin yerleşim yerinin Avcılar, iş adresinin Büyükçekmece muhatap bankanın bulunduğu yerin İstanbul sınırları içerisinde kaldığını ileri sürerek, kararın yetki ile esas bakımından kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
Alacaklı vekili, İİK'nun 89. maddesine dayalı haciz ihbarname talebinde bulundukları 15.09.2009 tarihinden sonra borçlu vekilinden icra dosyasına 18.09.2009 günü vekalet ibraz etmesinden sonra işbu itiraz davasını 12.10.2009 günü açarak süreyi geçirdiğini, karşılıksız çeke dayalı borcun götürülecek borç niteliğine dönüşmesi nedeniyle, HUMK'nun 10 ncu ve BK'nun 73 ncü maddesi uyarınca alacaklının ikametgahı mahkemesinden ihtiyati haciz kararı istediklerini, imzaya ve borca itirazın haksız olduğunu savunarak itirazın reddini istemiştir.
Mahkemece, dosya kapsamına göre, karşılığı bulunmayan çeklere dayalı alacağın götürülecek borç olması nedeniyle BK'nun 73/1 nci maddesi uyarınca alacaklının yerleşim yerinde ihtiyati haczin istenebileceği, itirazın bu nedenle yerinde olmadığı, diğer itiraz nedenlerinin İİK'nun 265 nci maddesinde öngörülen yasal itiraz nedenlerinden olmadığı gerekçesiyle, itirazın reddine karar verilmiştir.
Kararı, borçlu - muteriz vekili temyiz etmiştir.
1) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, borçlu muteriz vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2) Dava, çeke dayalı alacak nedeniyle verilen ihtiyati haciz kararına itiraz istemine ilişkindir.
İhtiyati haciz kararı, davacının dayandığı ancak dosyada bulunmayan çeklerin keşidecisi olduğu ileri sürülen borçlu aleyhine verilmiştir.
Çeke dayalı alacak, karşılıksız kalsa da aranacak borçlardan olup, kural olarak. İİK.nun 258 nci maddesinde belirtilen 50 nci maddenin yollamasıyla, HUMK'nun 9 ncu maddesi uyarınca, keşideci borçlunun ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinden ihtiyati haciz istenmesi mümkün ve geçerlidir. Bundan başka, yerleşik Yargıtay uygulamasına göre gerek keşide yeri, gerekse muhatap bankanın bulunduğu yer mahkemesi de yetkili mahkemelerden biridir. Nitekim, keşide yerinde kambiyo hukuku ilişkisinin kurulduğu muhatap bankanın bulunduğu yer ise ödeme yeridir. Çek hamili alacaklının bu yönde seçimlik hakkı bulunmaktadır.
Bu durumda, çekler incelenip, yetki yönünden yapılan itirazın bu ilke çerçevesinde değerlendirilip, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, Dairemiz'in önceki uygulamasına göre yazılı gerekçe ile aksi yönde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ : Yukarda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, borçlu muteriz vekilinin diğer temyiz itirazlarının REDDİNE , (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının kabulü ile kararın borçlu muteriz yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 08.06.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.




T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2013/10327
K. 2013/15210
T. 9.9.2013
ÖZET : Talep ihtiyati haciz kararına itiraz istemine dair olup alacaklı çeke dayalı olarak, borçlular lehtar ve keşideci aleyhine ihtiyati haciz istemiştir. İ.İ.K.nın 265/1 maddesi uyarınca borçlu, kendisi dinlenilmeden verilen ihtiyatihaczin dayanağı sebeplere, mahkemenin yetkisine, teminata karşı itiraz edebilir. İhtiyati haciz talepleri hakkında, İ.İ.K.nın 258. ve 50. maddeleri gereğince yetkili mahkeme tarafından karar verileceği düzenlenmiş ve bu konuda 6100 Sayılı Kanun'un 447/2. maddesi de gözetildiğinde H.M.K.nın yetkiye dair hükümlerine atıf yapılmıştır. Bu durumda niteliği itibariyle aranacak borçlardan olan kambiyo senedinden kaynaklanan alacağa dayalı ihtiyati hacizisteminde yetkili mahkemelerin akdin ifa yeri olarak kabulü gereken ödeme yeri ve borçlunun ikametgahının bulunduğu yerin bağlı olduğu mahkeme olduğunun kabulü gerekir.
DAVA : Taraflar arasında görülen davada Develi 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen 13.12.2012 tarih ve 2012/50-2012/50 D.İş sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi itiraz eden borçlu Y... Kur İnşaat ve San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği düşünüldü:
KARAR : İhtiyati haciz isteyen vekili, davalı borçluların müvekkiline 226.711,04 TL tutarında 10.3.2012 keşide tarihli çek ile borçlandıklarını, borcun süresinde ödenmediğini ileri sürerek, borçluların menkul ve gayrimenkullarıyla 3. şahıslardaki alacakları üzerine haciz konulmasına karar verilmesini talep etmiş ve talebin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı-borçlu Y... Kur inşaat ve Sanayi Ltd. Şti. vekili, Develi Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ihtiyati haciz kararı verilmesinde yetkili olmadığı, müvekkili şirketin merkezinin Kastamonu, çekin düzenlenme yeriyle muhatap bankanın bulunduğu yerin Ankara olduğu, ihtiyati haciz kararının Develi'den alınmasını ve Develi'den icra takibi yapılmasını yetki yönünden haklı kılacak gerekçe bulunmadığını savunarak ihtiyati haciz kararının yetki yönünden iptaliyle müvekkili lehine %40 tazminata hükmedilmesini istemiştir.
İhtiyati haciz talep eden alacaklı vekili, borçlunun ihtiyati haciz kararından haberdar olduğunu, icra dairesince ödeme emrinin borçluya 5.7.2012 tarihinde tebliğ edildiğini, 17.7.2012 tarihinde yetkisizlik itirazında bulunulduğunu, 7 günlük yasal sürenin geçtiğini savunarak, itirazının reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve tüm dosya kapsamı uyarınca kambiyo senetlerine dayalı ihtiyati haciz taleplerinde yetkili mahkemenin keşidecinin ikametgahı mahkemesi, keşide yeri mahkemesi, aktin ifa edileceği yer mahkemesi veya taraflarca yetki sözleşmesiyle yetkili kılınan yer mahkemesi olduğu, ayrıca hamilin ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinin de yetkili olduğunun kabulünün gerektiği, 10.3.2012 tarihli çek hamilinin Turanlar Öz Develi Seyahat Turizm Şirketi olduğu, hamilin ikametgahının bulunduğu yer mahkemesinin de yetkili olduğu, çekin ödeme aracı olması göz önüne alındığında hamilin ikametgah mahkemesinin de yetkili mahkeme olarak kabul edilebileceği gerekçesiyle itirazın reddine karar verilmiştir.
Kararı, itiraz eden borçlu Y... Kur inşaat ve Sanayi Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
Talep ihtiyati haciz kararına itiraz istemine dair olup alacaklı çeke dayalı olarak, borçlular lehtar ve keşideci aleyhine ihtiyati haciz istemiştir. İ.İ.K.nın 265/1 maddesi uyarınca borçlu, kendisi dinlenilmeden verilen ihtiyati haczin dayanağı sebeplere, mahkemenin yetkisine, teminata karşı itiraz edebilir. İhtiyati haciz talepleri hakkında, İ.İ.K.nın 258. ve 50. maddeleri gereğince yetkili mahkeme tarafından karar verileceği düzenlenmiş ve bu konuda 6100 Sayılı Kanun'un 447/2. maddesi de gözetildiğinde H.M.K.nın yetkiye dair hükümlerine atıf yapılmıştır. Bu durumda niteliği itibariyle aranacak borçlardan olan kambiyo senedinden kaynaklanan alacağa dayalı ihtiyati haciz isteminde yetkili mahkemelerin akdin ifa yeri olarak kabulü gereken ödeme yeri ve borçlunun ikametgahının bulunduğu yerin bağlı olduğu mahkeme olduğunun kabulü gerekir. İhtiyati haciz istemine dayanak çek incelendiğinde muhatap bankanın "Halkbankası Küçükesat-Ankara Şubesi" olduğu, öte yandan itiraz eden borçlu keşideci şirketin ikametgahının Ankara, diğer borçlu lehdar Y... Kur İnş. San. Tic. Ltd. Şti.'nin ise Kayseri olduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Şu halde, kanunun yetkili kıldığı mahkemelerden olmayan Develi Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen ihtiyati haciz kararına bu sebeple yapılan itiraz yerinde olup, mahkemece borçlunun itirazının kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde itirazın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu sebeple muteriz borçlu yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, itiraz eden borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün anılan taraf yararına BOZULMASINA, ödenen temyiz peşin harcın istemi halinde temyiz edene iadesine, 09.09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.