Alıntı: Yazan umutlaw Sayın meslektaşlarım, X ve Y her ikisi Irak vatandaştı dır, ancak X aynı zamanda Alman vatandaştı dır. Yaklaşık üç yıl önce bu çiftler ilk önce Türkiyede evlendirme memuru önünde X Alman vatandaştı kimliği ile Y Irak vatandaştı kimliği ile evlenir, daha sonra hem X ve hem Y bir kez daha IRAK makamları önünde evlenirler (gerekçesi ise: Irak' ın Türk Evlilik aktını tanımamasıdır)

Kişilerin hangi kimlikle evlendikleri evliliğin sağlığı konusunu etkilemez. Önemli olan Türk mkakamları önünde bir evlilik akdi yapılırken bu akdin kişilerin vatandaşı oldukları Devlet hukukuna Uygun olarak yapılmasıdır. İkisi de yabancı ülke vatandaşı olan bir Irak ve bir Alman Vatandaşı Türkiyede evlenebilir. Burada göz önünde bulundurulması gereken konu, bu evliliğin kişilerin vatandaşı oldukları Devlet tarafından tanınmasıdır. Tanımanın en başta gelen koşulu ise milli devletin vatandaşına başka bir Devlet makamı önünde evlenebilirsin türünden bir belge vermesidir. Eğer söz konusu Devlet olayda Irak) bu izin belgesini (evlenme ehliyeti belgesi) vermedi ise, Türk makamları önünde gerçekleştirilmiş olan bir evlenme akdinide tanımaz. Sonuçta kişinin vatandaşı olduğu Devlet yönünden geçersiz bir evlilik vardır. Aynı durum yabancı bir Devlet makamı öünde evlenen Türk vatandaşları için de söz konusudur; Türkiye kendi vatandaşları başka bir ülkede evlendiklerinde bu evliliği tanımak için evlilik akdinin Türk mevzuatına uygun gerçekleşmasi koşulunu aramaktadır.

Böyle olunca da ilk cevaplandırılması gereken konu, Türkiye makamları tarafından evlendirilen bu iki yabancı evlendirirken kendi devletlerinden alımış bir evlilik ehliyeti belgesi sunmuşlar mıdır sorusudur. Bu türden bir belgsi sunulmamışsa o kişiler kendi devletlerinin hukukuna göre evli değildirler. Ve Irak devleti Türkiyedeki evliliği tanımamada haklıdır. Evlilik konusu bir devletin tekelinde olduğu için de Türkiyedeki evlilik geçersizdir.

Konu ile ilgili hükümler Evlendirme Yönetmeleğinden yer almaktdaır.

Alıntı: Evlendirme yönetmeliği •Bakanlar Kurulu Karar Tarihi - No: 10/07/1985 - 85/9747, Evlendirme memurları: Madde 7 -( Değişik madde: 08/12/2006 - 26370 S. R.G. Yön./2. md.) •Evlendirme memuru, belediye bulunan yerlerde belediye başkanı veya bu işle görevlendireceği memur, köylerde muhtardır. Bakanlık il nüfus ve vatandaşlık müdürlüklerine, nüfus müdürlüklerine ve ilgili dış temsilciliklere evlendirme memurluğu görev ve yetkisi verebilir. •Eşlerden birinin yabancı olması halinde evlendirmeye il ve ilçe belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri yetkilidir. Yetkili makam önünde evlenme: Madde 11 - Yurtdışında Türk vatandaşı kadın ve erkek veya bir Türk vatandaşı ile bir yabancı, bulundukları ülkenin evlendirmeye yetkili makamları huzurunda evlenebilirler. Böyle bir evlenme, Türk mevzuatına aykırı olmaması şartıyla Türkiye'de de geçerlidir. (Değişik fıkra: 08/12/2006 - 26370 S. R.G. Yön./6. md.) Evlendirme bildiriminin, eşlerin ikisi de Türk vatandaşı ise erkek tarafından, eşlerden sadece birisi Türk vatandaşı ise Türk vatandaşı olan eş tarafından, yabancı yetkili makamdan alınacak belgenin evlendirme tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde en yakın konsolosluğumuza verilmesi veya gönderilmesi suretiyle yapılması zorunludur. •Eğer evlenmenin yapıldığı yerde ve yakınında Türk Konsolosluğu yoksa, bu takdirde bildirim, yabancı yetkili makamdan alınan resmi belgenin yurtiçinde Türkçe'ye çevrilip Dışişleri Bakanlığı'nca onandıktan sonra Genel Müdürlüğe veya ilgili nüfus idaresine verilmesi suretiyle yapılır. •Yabancı yetkili makamlardan alınan belge, Devletimizin de taraf olduğu uluslararası bir sözleşme uyarınca düzenlenmiş çok dilli bir belge ise başkaca bir işleme tabi olmaksızın gereği yapılır. •Yabancı belgelerin onaydan muaf tutulmasına dair taraf olduğumuz uluslararası sözleşme hükümleri saklıdır. Yabancıların Türkiye'de evlenmesi: Madde 12 - (Değişik madde: 08/12/2006 - 26370 S. R.G. Yön./7. md.) •Türkiye'de bir Türk vatandaşı ile bir yabancı ya da farklı uyruklu yabancı iki kişi, yetkili Türk evlendirme memuru önünde evlenebilirler. Eşlerden birinin yabancı olması halinde evlendirmeye, il ve ilçe belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri yetkilidir. •Aynı devlet vatandaşı olan iki yabancı kendi milli kanunları yetki vermiş olduğu takdirde, o devletin Türkiye'deki temsilcilikleri önünde evlenme yapabilecekleri gibi yetkili Türk makamları önünde de evlenebilirler. •Yabancıların evlenme isteklerine dair müracaatları evlendirme memurluğunca kabul edilir ve bu Yönetmeliğin Türk vatandaşlarının evlenmeleri hakkındaki esas ve usul hükümleri yabancılar için de uygulanır. •Evlenme ehliyet belgesinin tarafların uyruğu bulunduğu devlet makamlarından bizzat temin edilmesi esastır. Bunun mümkün olmaması halinde bu belge evlendirme memurları tarafından Genel Müdürlük aracılığı ile de istenebilir. Vatansız veya vatandaşlık durumu muntazam olmayanların evlenmesi: Madde 13 - Vatansız veya mültecilerle, vatandaşlık durumu muntazam olmayan yabancıların müracaatları evlendirme memurları tarafından kabul edilir. •Bunların evlenme manilerinin bulunup bulunmadığı, Türkiye'de nüfus kaydı tutuluyorsa Genel Müdürlükten verilecek evlenme ehliyet belgesi ile, henüz nüfus kaydı tesis edilmemiş ise emniyet makamlarınca tutulan dosyalardaki bilgilere göre bu makamlarca verilecek belge ile tesbit edilir. Evlenme dosyalarında bulunacak belgeler: Madde 20 - ( Değişik madde: 08/12/2006 - 26370 S. R.G. Yön./10. md.) •Evlenme dosyasına aşağıdaki belgeler konulur: ◦İki örnek olarak düzenlenen evlenme beyannamesi. ◦Fotoğraflı nüfus cüzdanı örneği. ◦Resmi veya özel sağlık kurum ve kuruluşlarından alınacak sağlık raporu/resmi sağlık kurulu raporu. ◦Rıza belgesi. ◦Vesikalık fotoğraf. ◦Nüfus kayıt örneği veya evlenme ehliyet belgesi. •Sağlık raporu alınmaması durumunda evlenme yapılamaz. Sağlık raporuyla ilgili usul ve esaslar, sağlık alanındaki değişen ve gelişen şartlar da dikkate alınmak suretiyle Sağlık Bakanlığınca yayımlanacak genelgeyle belirlenir. •Akıl hastalarının evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla belgelendirilir. •Yaşlarının küçüklüğü veya hacir altına alınmış olmaları sebebiyle evlenmeleri ana, baba veya vasinin rızasına bağlı olanlar, müracaat sırasında evlenme beyannamesine bunların rızalarını gösterir belgeyi de eklemek zorundadır. Rıza belgelerinin imzalanmış olarak getirilmesi halinde bu imzaların o şahıslara ait olduğunun yetkili merciler tarafından tasdik edilmiş olması şarttır. Rıza belgeleri ana ve baba veya vasi tarafından bizzat evlendirme memurunun huzurunda da imzalanabilir. Bu takdirde imza tasdiki evlendirme memurunca yapılır. Ana ve babadan birinin ölmüş olması halinde sağ olan veya boşanma halinde velayet verilmiş olan tarafın imzası yeterlidir. Rıza belgesi vasi tarafından imza edildiği takdirde vasi tayinine dair mahkeme kararı istenir ve dosyaya eklenir. •Verilecek dörder adet fotoğrafın, renkli ve ön cepheden baş açık, inkılap ilkelerine uygun sivil giysilerle çekilmiş olması ve kişinin son halini göstermesi bakımından son altı ay içerisinde çekilmiş olması gerekir. Kadınların alın, çene ve yüzleri açık olmak şartıyla başörtülü fotoğrafları da kabul edilir. •Nüfus idarelerince aile kütük kayıtlarına dayanılarak düzenlenen ve kişinin tam künyesi ile nüfus açısından evlenmesine engel bir halinin bulunup bulunmadığını gösteren nüfus kayıt örnekleri evlenme ehliyet belgesi olarak kabul edilir. Evlendirme memuru, müracaat eden her Türk vatandaşından nüfus kayıt örneği ister ve dosyaya ekler. Sadece nüfus cüzdanına göre evlenme yapılamaz. •Yabancılar için, yetkili merkezi makamlarca veya o devletin yerel temsilcilikleri tarafından kişinin adını, soyadını, ana ve baba adı ile doğum tarihini ve evlenmesine engel halinin bulunup bulunmadığını gösterir şekilde düzenlenerek verilmiş ve usulüne göre tasdik edilmiş olan belge, evlenme ehliyet belgesi kabul edilir. •Evlendirme memurluğunca belgelerin doğruluğundan şüphe edilmesi halinde, Bakanlık aracılığı ve Dışişleri Bakanlığı kanalı ile ilgili devletin temsilciğine gönderilmek suretiyle doğruluğu tevsik ettirilebilir. •Vatansız, mülteci ve vatandaşlık durumu düzgün olmayanların evlenme ehliyet belgelerinin ise bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde belirtildiği üzere, kayıtların tutulduğu makamlarca, kişinin tam künyesi ile kayıttaki bilgilere göre evlenmesine engel halinin olup olmadığını belirtir şekilde ve tasdiklenmiş olması gerekir. •Evlenme ehliyet belgelerinin asılları evlenme dosyasında saklanır. •Yabancı resmi makamlarca verilmiş olan evlenme ehliyet belgeleri aşağıda belirtilen şekilde işleme alınır: ◦Sözleşmiş ülkelerce mütekabiliyet esasına dayalı, belgeyi düzenleyen ülkelerin yetkili makamının imza ve mührünü taşıması şartı ile kabul edilebilen ve ilgili sözleşmesi gereği formüle edilmiş olan belgeler herhangi bir tasdik işlemine tabi tutulamaz. Bu belgeler: ◾Ülkemizin de üyesi bulunduğu Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonunca hazırlanarak uygulamaya konulan sözleşme gereği düzenlenen ve belirli bir formüle sahip, çok dilde düzenlenmiş olan kişi hallerine ilişkin belgeler tasdike yönelik herhangi bir işlem görmeden doğrudan kabul edilerek işleme alınır. ◾La Haye Devletler Özel Hukuk Konferansınca hazırlanan ve Devletimizin de taraf olduğu Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf devlet yetkili makamlarınca belge üzerine veya ek bir belge olarak, belgeye ilişkin tasdik şerhi (Apostille) düzenlenmiş ise belgenin aslı, noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte kabul edilerek işleme alınır. ◦Yetkili kurum tarafından tesis edilecek işlem gereğince talep edilen ve düzenleyen yabancı resmi makamlara göre farklılık arz eden, belirli bir formüle tabi olmayan ve ispat niteliği taşıyan belgeler ise tasdik işlemine tabi tutulur. ◾Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf bir ülkenin, ülkemizdeki temsilciliğince düzenlenen ve verilen belgelere Sözleşmenin 1 inci maddesi gereği tasdik şerhi (Apostille) uygulanamaz. Bu tür belgeler yabancı ülke temsilciliğinin bulunduğu ilin valiliğince veya Dışişleri Bakanlığımızca (Yabancı temsilcilik Ankara'da ise Dışişleri Bakanlığımızca) "Belgedeki imza ve mühür ............... Konsolosluğuna aittir." şeklinde tasdik edilmesinden sonra, belge yabancı dilde ise noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır. ◾Belge, yabancı ülkenin yerel makamlarınca düzenlenmiş ise düzenleyen ülkenin Türkiye'deki temsilciliğince tasdik edilmesinden sonra, Dışişleri Bakanlığımızca belgenin aslına "Belgedeki imza ve mühür ............ Konsolosluğuna/Büyükelçiliğine aittir." şeklinde şerh verilmesini takiben noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır. ◾Yabancı ülkenin yerel makamlarınca düzenlenen ve düzenlendiği ülkedeki konsolosluğumuz tarafından "İmza ve mühür ........................... makama aittir." şeklinde aslı tasdik edilen belgeler, konsolosluğumuz veya yeminli tercümanlar tarafından yapılmış çevirileriyle birlikte doğrudan işleme alınır. Tercümeleri yeminli tercümanlarca yapılmış belgelerde konsolosluğumuzun imza ve mühür tasdiki de bulunmalıdır. ◾Yabancı ülkenin Türkiye'deki temsilciliğince düzenlenmiş belgeler, yabancı temsilciliğin bulunduğu il valiliği veya Dışişleri Bakanlığımızca (Yabancı temsilcilik Ankara'da bulunuyorsa Dışişleri Bakanlığımızca) "Belgedeki imza ve mühür............... Konsolosluğuna/Büyükelçiliğine aittir." şeklinde tasdik edilmesinden sonra, belge yabancı dilde düzenlenmiş ise noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır. ◾Ülkemizde dış temsilciliği bulunmayan Devlet makamlarınca veya adına akredite olmuş (ilgili devlet adına işlem yapmakla yetkili) devletin yetkili makamlarınca verilmiş belgeler, akredite devletin Türkiye'deki dış temsilciliğince belgenin onaylanmasının ardından, dış temsilciliğin bulunduğu il valiliği veya Dışişleri Bakanlığımızca "Belgedeki imza ve mühür .............. Konsolosluğuna/Büyükelçiliğine aittir." şeklinde şerh verilmesinden sonra, belgenin aslı noter tasdikli Türkçe tercümesi ile birlikte işleme alınır. ◾Dış temsilciliğimizin bulunmadığı devlet makamlarınca verilmiş belgeler, belgeyi veren devlete akredite olan dış temsilciliğimizce "Belgedeki imza ve mühür ................... Dışişleri Bakanlığı'na aittir." şeklinde şerh verilmesinin ardından, belgenin aslı noter tasdikli tercümesi ile birlikte işleme alınır. •Fahri konsolosluklarca düzenlenen belgelere dayanılarak işlem tesis edilmez.

Irak mevzuatı izin veriyorsa, Iraktaki nüfus kayıtlarına dayanılarak, tarafların Türk mahkemeleri tarafından boşanmalaraında bir mahzur yok düşüncesindeyim. Irak makamları/mevzuatı Türk mahkemelerinin verdiği bir boşanma kararını hangi koşullar altında tanır, araştırmak gerekir.

Saygılarımla