Bilindiği Üzere TTK 776(ETTK688)da Bononun geçerli olduğu unsurlar sayılmıştır.En önemli geçerlilik unsuru ise kayıtsız şartsız bir ödeme vaadi içermesi gerekmektedir.
«Ödeme vaadi»,

a) Hem koşulsuz (kayıtsız şartsız) olmalı ve;

b) Hem de belirli bir bedele (yani paraya) ilişkin olmalıdır.

Bonoda yer alan «ödeme vaadi» genellikle «bu bono karşılığında X, Y.’ye ...YTL -($), EURO vs.- ödeyeceğim.» şeklinde ifade edilir.

Senet metninde «bedel», alternatif biçimde örneğin;

«65.000 YTL veya 1000 ABD Doları ödeyeceğim» şeklinde belirtilemez. Çünkü, bu tür belirtmede «belirlilik» yoktur. Fakat, bedel «1000 ABD Doları veya tutarı Türk Lirası» şeklinde gösterilebilir.

Bonoda miktarı belirlenen para «Türk parası» olabileceği gibi, «yabancı para» da olabilir.

Senet metninde «para miktarı» hem yazı ve hem de rakam ile gösterilmiş olup da, her ikisi arasında fark varsa «yazı ile olan» geçerli sayılır.Ancak, paraya ilişkin rakamda değişiklik (tahrifat) yapılmışsa bu hüküm uygulanmaz. Örneğin; senette «para miktarı» rakamla (10.000 TL şeklinde belirtildikten sonra yazıyla Onbin Türk Lirası) olarak açıklanmış ve senedin 10.000’e ilişkin rakamına bir sıfır eklenerek rakam (100.000) yapılmışsa, bu senet «onbin Türk Liralık senet» olarak işlem görmez.

Senette, rakamla ifade edilen «para miktarı»nda sonradan değişiklik (düzeltme) yapılmışsa, bu düzeltmenin altının borçlu tarafından ayrıca imza edilmesi gerekir.

Senet bedeli yalnız yazı ile veya yalnız rakamla birden fazla kez gösterilmiş ve bunlar arasında fark varsa bunlar arasında «en az bedel» geçerli olur.Ancak alacak miktarı senette -yazı ile «yirmiyedimilyon beşyüz milyon», onbirbin dörtyüzbin» gibi- farklı anlamlara gelebilecek biçimde ifade edilmişse, bu senet «kayıtsız şartsız bir bedeli içermediğinden»- bono niteliğini taşımaz.

Senette «bedel» kısmı hiç yazılmamışsa bu senet «bono» sayılmaz.

Senette «alacak miktarı» (senet bedeli) «Türk Lirası veya yabancı para birimi» olarak değil de, -«100 gr. altın», «...adet ata altınının ödeme günü karşılığı» şeklinde- gösterilmişse, senet bono niteliğini taşımaz.

«Ödenecek meblağ (senet bedeli)’nin, senet üzerinde (metnin üstünde, içinde, sol veya sağ köşesinde) gösterilmesi yeterli olup, nerede yazıldığının önemi yoktur.

Bonoda ödenmesi öngörülen paranın (bedelin) hangi ülkenin parası olduğu tam olarak belirtilmemişse, örneğin; para miktarı (bedel) «dolar» olarak gösterilmiş, fakat bunun ABD Doları mı, Kanada Doları mı olduğu belirtilmemişse, «ödeme yerindeki para türü»ne itibar edilir.Ancak bu şekilde sorun çözüme kavuşturulamıyorsa, senet içeriğinden de bu durum anlaşılamıyorsa senet geçersiz olur. Yüksek mahkeme ise «bononun, cinsi belirtilmeksizin sadece dolar üzerinden düzenlenmesinin TK. mad. 776/I-2 hükmüne aykırılık teşkil etmeyeceğini, Türkiye hudutları dahilinde yaygın olarak kullanılan dolar cinsi Amerikan doları olduğundan, borçlanmanın Amerikan Doları üzerinden yapılmış olduğunun kabulü gerekeceğini»

belirtmiştir...

Senedin «alacak miktarı»nı belirten kısmında basılı (matbu) olarak bulunan «TL», «Türk Lirası» sözcüklerinin çizildikten sonra, alacak miktarının «yabancı para» olarak ifade edilmesi halinde, senet «bono» niteliğini yitirir mi? Başka bir deyişle, senette basılı (matbu) olarak yer alan «TL», «Türk Lirası» sözcüklerinin sadece çizilmiş olması yeterli olmayıp, ayrıca bunların borçlu tarafından da paraf edilmesi gerekir mi? Yüksek mahkeme «senetteki ‘TL’ ve ‘Türk Lirası’ sözcüklerinin çizilmesinin yeterli olduğunu, ayrıca HUMK. mad. 298/I uyarınca çizilen kısmın borçlu tarafından «paraf» (imza) edilmesine gerek bulunmadığını» -oy çokluğuyla- belirtmiştir.

Yüksek mahkeme «senedin düzenlendiği tarihte tedavülde olmayan para birimi (YTL) olarak düzenlenen senedin, takip tarihinde -(YTL)’nin- tedavülde olması halinde senedin geçersizliğinin ileri sürülemeyeceğini» ifade etmiştir...

umarım faydalı olur....