Sayın meslektaşım,
Müvekkiliniz kadının, kocasına biriktirmiş olduğu parasını vererek bir taşınmaz (arsa) satın aldırması işlemi hukuksal olarak namı-müsteardır.Bugünkü hukukumuzda namı müstear hukuki bir kurum olarak açıkça düzenlenmemiş ise de namı müstear hukuksal kurum olarak vekalet sözleşmesi hükümlerine tabidir.
Çünkü müvekkiliniz bayan ile eşi arasındaki anlaşma da kadın satın almak istediği ve parasını bizzat ödediği taşınmazın kendi adına tescil edilmesini istemek (doğrudan temsil) yerine, taşınmazın kendi hesabına ancak eşi adına (dolaylı temsil) satın alınmasına rıza göstermektedir.Yani olayınızda dolaylı temsil hukuksal ilişkisi vardır.Dolaylı temsilde vekil müvekkili hesabına ancak kendi adına hareket eder.Sonra da müvekkil ile vekil arasındaki iç ilişki gereğince kendi adına tescilli olan taşınmaz veya hakları müvekkiline devreder.(vekilin kendi adına ancak müvekkilinin hesabına edindiği hakları müvekkiline devir etme borcu).Taraflar karı-koca olduklarına göre müvekkilinizin,ölmüş eşinin mirasçılarına karşı tapu iptali ve tescili davası açması halinde yargıtay dava konusu olan hak tapulu taşınmazın mülkiyetinin devrine ilişkin olduğundan tanık dinlenmesine izin vermemekte vekalet akdinin (dolaylı temsilin) varlığının yazılı belge ile (adi yazılı belge de olabilir) ispatı şartını aramaktadır.
Arsanın üzerindeki ev eğer emek ve giderleri müvekkilinize ait olmak ve de müvekkilinizin nam ve hesabına yapılmış ise muhtesatın tespiti davası açarak üzerindeki evin müvekkilinize ait olduğunun tespitini isteyebilirsiniz.Ancak ortaklığın giderilmesi davası açılmadığı müddetçe hukuki yarar şartı oluşmadığından dolayı muhtesatın tespiti davasının açılamayacağını da belirtmek isterim.Eğer arsa üzerindeki evin emek ve giderleri bizzat davacı müvekkiliniz tarafından karşılanmış, kendi nam ve hesabına yapılmış,iyiniyetli ise ve evin değeri arsanın değerinden kat be kat fazla ise arsanın değerini ödemek şartıyla temliken tescil davası da (kendi malzemesi ile başkasının arsasına inşaat yapmak)açabilirsiniz.saygılarımla.Av. Şükrü söğüt