Sayın law89,

Sorunuz, en küçük nota değişiminin sonucu fazlasıyla etkilediği bir alana dair olmakla önce birkaç hususu belirtip akabinde farazi sorunuzu izaha çalışacağım.
Somut sorunuzda Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmesi (YDHS) akdedildikten sonra yapı ruhsatı alınmıştır. Yapı ruhsatı alındığına göre K., projelerle ilgili denetimini yapmış, yapı ruhsatı alınması safhasına ilişkin yükümlülüklerini ifa etmiştir (bu aşamada K., hiçbir iş yapmamış veya yapması gereken kadarını değil de daha azını yapmış ise bu durumu ispatlamanız hâlinde elbette K., yapmadığı işin bedelini alamayacaktır; fakat sorunuzda bu şekilde bir iddia yok). Yapı ruhsatının, yapı denetim kuruluşunun yükümünü ifası ile alınmış olması, K.nın, yükümlülüğünün %10'unu ifa ettiği anlamına gelir (tabii dosyadaki belgeler değerlendirilerek işin yüzdesinin daha düşük olduğunun hesaplanması da olasıdır; ben dosya münderecatını bilmeden, ayrıntısız kabulle bu oranı belirttim).

Şimdi daha önce de belirttiğim üzere YDHS'de bedelin belirlenmemesi pek mümkün değil. Diyelim ki belirlenmedi... Sorunuzu daha çok bilinen bir husustan yola çıkarak yanıtlamaya ve konuyu izaha çalışacağım.
Bildiğiniz üzere; eser sözleşmelerinde taraflar, daha önceden bedel kararlaştırmamışsa; yüklenicinin yaptığı işin bedeli, eserin yapıldığı tarih ve yerdeki serbest piyasa rayicine göre hesaplanır:
http://www.turkhukuksitesi.com/serh.php?did=13421
Buradaki "serbest piyasa rayici"ni YDHS'ye uyarlayalım. YDHS'de asgari hizmet bedelleri mevzuatla belirlenmiştir. Somut sorunuzdaki 2 yıllık hizmet süresinde asgari hizmet bedeli= (O tarihteki birim maliyet) X (Yapı inşaat alanı) X %3'tür. Yani -tabir-i caizse- YDHS'de işin serbest piyasa rayici karşılığı bu şekilde mevzuatla belirlenmiştir. Dolayısıyla tabiidir ki nasıl ki eser sözleşmesinde işin yapılan kısmının oranı bulunup serbest piyasa rayici ile çarpılıyor ise YDHS'de de işin oranı bulunup yukarıdaki formülle belirlenen asgari hizmet bedeli ile çarpılmalıdır diye düşünüyorum (Bazı hukuki enstrümanlarla bedeli indirtmeye çalışabiliriz belki ama mesela somut sorunuzda her iki taraf tacir, enstrümanların ses vermesi zor).

Ortada fiilen başlanmış, yeri kazılmış, görünmeye başlanmış bir inşaat olmadığından (projeler ve yapı ruhsatı alınması safhasında yapılanlar avukatların işi gibi gözle görülüp elle tutulamıyor ) K.'ya yaptığı işin oranına göre bedel vermeyelim mi?

Diğer husus; uzun süre inşaata başlanmıyorsa... Somut sorunuza ilişkin, bu başlamamanın müsebbibini sormuştum; siz de F. den kaynaklandığını belirttiniz. F. den kaynaklanan bir engelden dolayı K.'yı sorumlu tutamazsınız. Farkındaysanız K.'dan kaynaklanan engel ortaya çıktıktan sonraki aşamaya ilişkin K.'nın olası zararı tazmin talebinden bahsetmedim. Kusur kimde ise sonucuna da o katlanır... (Denetçi eksikliğinin giderilmemesinden mütevellit yeni sözleşme yapmak zorunda kalan F.nin zararı varsa ve ispatlarsa bundan da K. sorumludur...gibi...)

Saygılar...