Y14HD

Esas : 2012/4547

Karar : 2012/5774

Tarih : 19.04.2012
GEÇİT İRTİFAKI TESİSİ İSTEMİ ( Uygulamada İlkeler )
MUTLAK GEÇİT İHTİYACI
NİSPİ GEÇİT İHTİYACI
GEÇİT YETERSİZLİĞİ
FEDAKARLIĞIN DENKLEŞTİRİLMESİ ( Geçit İrtifakı Tesisi )
GEÇİT HAKKI TESİSİ ( Yola Cepden Yararlanma Şartları )

TMK.747
Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı, geçit irtifakı tesisi istemiyle açılan davada:

Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli;
Taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalı;
Özellikle de geçit ihtiyacı içersinde bulunan taşınmazın bu ihtiyacı karşılanırken aleyhine geçit kurulacak komşu taşınmaza zarar verilmesinin önüne geçecek her türlü tedbir düşünülmelidir.fk


DAVA VE KARAR:
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 03.06.2004 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda;

davanın kabulüne dair verilen 24.11.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

YARGITAY 14. HUKUK DAİRESİ KARARI:

Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı geçit irtifakı tesisi istemiyle açılmıştır.

Yanıt veren davalılar davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, dava kabul edilmiştir.

Hükmü, bir kısım davalılar temyiz etmiştir.

Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir.Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır.
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine "mutlak geçit ihtiyacı" veya "geçit yoksunluğu", ikincisine de "nispi geçit ihtiyacı" ya da "geçit yetersizliği" denilmektedir.

Geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir.
Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakarlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalı, özellikle de geçit ihtiyacı içersinde bulunan taşınmazın bu ihtiyacı karşılanırken aleyhine geçit kurulacak komşu taşınmaza zarar verilmesinin önüne geçecek her türlü tedbir düşünülmelidir.

Somut olayda; ihtiyaç sahibi olduğunu ileri süren 5 sayılı parseldir. Geçit 6 sayılı parsel üzerinden kurulmak istenmektedir. 6 sayılı parsel üzerinde kat mülkiyeti tesis edilmiş, 23 ayrı bağımsız bölüm bulunmaktadır. 6 sayılı parseldeki bina koruma amaçlı olarak güneyde istinat duvarı ile güçlendirilmiştir. Bilirkişi raporlarına göre istinat duvarının yıkılması ve yeniden yapılması gerekecektir. Bilirkişiler istinat duvarının yıkımı sırasında binanın zarar görüp görmeyeceğini görecekse bu zararın ne türlü tedbirlerle engellenmesi gerektiğini raporlarında açıklamamıştır.

Kaldı ki, uygulaması yapılmamış olsa dahi 5 sayılı parsel kuzeyde "Üzümlü Sokak" ile cephelidir. Dosyada bulunan hava fotoğraflarından imar planında Üzümlü Sokak olarak gösterilen yer üzerinde yapı olmadığı görülmektedir. Şayet davacı bugünkü makine tekniğinden yararlanarak imar planında Üzümlü Sokak olarak gösterilen yerden 5 sayılı parseli gelip geçme olanağını bulursa davacının geçit ihtiyacı ortadan kalkacağından belirtilen bu husus üzerinde önemle durulması gerekmektedir.

Bütün bu anlatılanlara göre yapılması gereken iş; jeolog, inşaat mühendisi, bilirkişilerden oluşturulacak kurulla yerinde yeniden keşif yapmak, imar planında Üzümlü Sokak olarak gösterilen sahada davacının bugünkü makine tekniğinden yararlanarak 5 sayılı parsele giriş çıkış yapıp yapamayacağını ve bunun maliyetinin ne olacağını bilirkişilere ayrıntılı ve gerekçeli bir şekilde inceletmek ve istemi bunun sonucuna göre bir karar bağlamak olmalıdır.

Karar açıklanan nedenle bozulmalıdır.

SONUÇ:Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle ( BOZULMASINA ), bozma nedenine göre temyiz eden davalıların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, oybirliği ile karar verildi.

Y14HD 19.04.2012 - K.2012/5774
____________ oOo ____________