Sayın Meslektaşım;

http://portal.ubap.org.tr/App_Themes...008-75-403.pdf adresinden aldığım Yargıtay Hakimi Reha SÜMER'e ait makaleyi istifadenize sunuyorum. Fakat aktarma yaparken kelimelerde kayma oldu. Hoş görünüz...
Saygılarımla...



Ceza soruşturması ve kovuşturması sırasında yedieminlik yü-
kümlülüğüne uymama suçunun en sık karşılaşılan örnekleri icra dairelerince veya alacaklı kamu idarelerince yapılan haciz işlemlerinden
kaynaklananlardır. Bu başlık altında, suçun yukarıdaki bölümlerde
ele alınan unsurları dışında özel yasalarda bulunan hükümlere göre
uygulamayı kolaylaştıracak bazı önemli noktaları irdelemenin faydalı
olacağını düşündük.
1. İcra ve İflas Kanunu
- Ödeme emrinin borçluya tebliğ tarihi: Haciz isteğinin yasal sü-
resinde olup olmadığının belirlenmesinde dikkate alınacak başlangıç
süresidir.
- Haciz isteği tarihi (İİY 7/2): Haciz, ödeme emrinin tebliğinden
itibaren bir yıl içinde istenmediği takdirde düşer. Yedieminin cezai sorumluluğunun dayanağı işlemin geçersizliği, suçun hukuka aykırılık
unsurunun oluşmasını da engelleyecektir.
5
Haciz veya ihtiyati haciz tarihi: Satış isteğinin yasal süresinde
olup olmadığının saptanmasında gözetilecek başlangıç süresidir. İhtiyati haciz, İY’nin 257 ve devamı (2-24) maddelerine göre kara-
55
“Sanığın aşamalardaki savunmaları karşısında, ..200 tarihinde haczedilen malların kime ait olduğu ve sanığın damadından alacaklı olup olmadığı araştırılıp tüm
kanıtlar birlikte değerlendirilerek sonucuna göre;
a) Damadının (yedieminin) evinden alıp götürdüğü hacizli mallar sanığa ait ise,
TCY’nin 309/2,
b) Hacizli malların sanığın damadına (yediemine) ait olduğu ve sanığın alaca-
ğını almak amacıyla bunları götürdüğü (kendiliğinden hakkını aldığı) saptandığı
takdirde, aynı Yasanın 30/.
c) Sanığın damadından (yedieminden) alacaklı ve hacizli malların sahibi de olmadığı belirlenir ise anılan yasanın 524. maddesinin . fıkrasının 2. bendinin, uygulanması gerektiği gözetilmeden eksik soruşturma ve yetersiz gerekçeyle karar
verilmesi” (Y. 4. CD’nin 22.0.2003 tarih ve 2002-2424/2003-99 sayılı kararı)
5
Yargıtay 4. CD’nin 2.3.2002 tarih ve 2002/72-3700 sayılı kararıReha SÜMER hakemli makaleler
132 TBB Dergisi, Sayı 75, 2008
rın verildiği tarihten itibaren 0 gün içinde yerine getirilmediği ya da
yerine getirildikten sonra 7 gün içinde kesin hacze dönüştürülmediği
takdirde kendiliğinden kalkacağından suçun hukuka aykırılık unsuru
oluşmayacaktır.
57
- Satış isteği tarihi (İİY 0-0): Satış, İİY’nin 0. maddesine göre
taşınır mal hacizden itibaren bir yıl içinde istenmelidir. Aynı Yasanın
0. Maddesi uyarınca bu sürede istenmediği takdirde o mal üzerindeki haciz kalkacağından suçun hukuka aykırılık unsuru oluşmayacaktır.
5
Hacizli mal üzerinde istihkak iddiası varsa, istihkak davası açılıp
açılmadığı araştırılmalı ve İİY’nin dava süresince anılan yasanın 0.
maddesindeki sürelerin işlemeyeceğine ilişkin 97/ maddesi hükmü
de gözetilerek satış isteğinin süresinde yapılıp yapılmadığı saptanmalıdır.
59
Ayrıca, ek haciz ve muhafaza işlemlerinin, İİY’nin 0 ve 0.
maddelerindeki süreleri kesmeyeceği de unutulmamalıdır.
0
- Hacizli malın satış yerine getirilmesi için icra dairesince yediemine gönderilen yazının tebliğ tarihi: Yedieminin cezai sorumlulu-
ğunun söz konusu olabilmesi için icra dairesince satış gün ve yerinin
bildirildiği yazının, Tebligat Yasası hükümlerine uygun olarak yediemine tebliğ edilmesi gerekir. Tebligatın yasa ve yönteme uygun yapılmadığına ilişkin iddianın mahkemece irdelenmesi ve sanığın hukuki
durumunun bu incelemenin sonucuna göre belirlenmesi gerekir. İcra
takibinde menfaatleri çatışan kişilerin aynı çatı altında oturması durumunda hacizli malın satış yerinde hazır bulundurulmasına ilişkin
uyarı yazısının doğrudan yediemine tebliğ edilmesi zorunludur. Aksi
takdirde menfaatleri çatışan kişinin aldığı tebligatı yediemine vermemesi olasılığı göz ardı edilerek yedieminin cezalandırılması söz konusu olabilecektir.

- Satış tarihi: Suçun oluşup oluşmamasına etki eden bir tarihtir.
İcra takibine konu borcun satış tarihinden önce tamamen ödenmesi
57
Yargıtay 4. CD’nin 2.3.2002, 2002/72-3700; 22..99, 997/33-99/29:
.2.997, 997/0257-075; .0.995, 995/570-55, tarih ve sayılı kararları.
5
Yargıtay 4. CD’nin 20..200, 200/403-425 ve ..995, 995/2-7329 tarih
ve sayılı kararları.
59
Yargıtay 4. CD’nin 29..2002, 200/754-2002/79 ve .5.99, 99/2242-444 tarih ve sayılı kararları.
0
Yargıtay 4. CD’nin 2.2.2002 tarih ve 200/734-2002/2 sayılı kararı

Yaşar, Osman, a. g. e., s. 34.hakemli makaleler Reha SÜMER
TBB Dergisi, Sayı 75, 2008 133
durumunda suçun oluşmadığı kabul edilmektedir.
2
İİY’nin /
Maddesi uyarınca, borçlu tarafından satış isteğinden önce gerçekleştirilecek taksitlendirme başvurusu ve ilk taksit ödemesi üzerine icra iş-
lemleri duracağından satış işlemi yapılamayacaktır. İcra dairesince bu
hükme aykırı olarak yapılacak satış işlemi sırasında hacizli malın satış
yerine götürülmemesi eylemi suç oluşturmayacaktır.
3
İİY’nin /3
maddesi gereğince, alacaklı ve borçlu arasında yapılacak taksitlendirme sözleşmesinin, İİY’nin 0. maddesindeki süreyi işletmeyeceği de
uygulamada gözetilmelidir.
- İddianamenin mahkemece kabul (kovuşturma) tarihi: TCK’nın
29/2 Maddesi uyarınca cezanın indirilmesi açısından önem taşımaktadır. Hacizli malın bu tarihten önce geri verilmesi ya da bu olanaklı
değilse bedelinin ödenmesi durumunda sanığa verilen ceza 4/5 oranında indirilecektir.
- Hacizli malın kime ait olduğu: Yedieminin hacizli malın sahibi
olması, temel cezanın, TCK’nın 29/ maddesi son cümlesi gereğince
yarı oranında indirilmesini gerektirmektedir.
- Muhafaza işlemi sırasında malın hazır olup olmadığı: Yediemin,
hacizli malı, kendisini görevlendiren idarenin istediği zamanda teslim etmeye hazır durumda bulundurmalıdır. Hacizli mal, yediemine,
yalnızca satış yerinde hazır bulundurulması amacıyla teslim edilmez.
Bazen satış öncesinde de hacizli malın muhafaza altına alınması gerekebilir.
Yetkili memurun yedieminin hacizli malı bulundurduğu adrese
muhafaza işlemi için gitmesi durumunda adresin kapalı olması ya
da hacizli malın bulunmaması suçun oluşması açısından sorun olarak karşımıza çıkar. Bu gibi durumlarda sanığın savunması çözümü
kolaylaştırabilir. Savunmada, adres değişikliğinin bildirilemediği ve
hacizli malların teslim anındaki durumunun korunduğu ve aynen
teslime hazır olunduğu ileri sürülmüş ise bu savunmanın doğruluğu
araştırılarak sonucuna göre hüküm kurulması gerekir.
4
Hacizli malın
teslim anındaki nitelik ve niceliğinde herhangi bir azalma veya kayıp
yoksa suçun oluştuğu kabul edilemez. Muhafaza işlemi adli veya di-
2
Yargıtay 4. CD’nin 27..994, 994/34/572ve .4.994, 994/277-332 tarih ve
sayılı kararları.
3
Yargıtay 4. CD’nin 2.3.2002 tarih ve 2002/72-3700 sayılı kararı
4
Yargıtay 4. CD’nin 2.2.99 tarih ve 99/429-57 sayılı kararı.Reha SÜMER hakemli makaleler
134 TBB Dergisi, Sayı 75, 2008
ğer kamu idarelerince her zaman yapılabileceğinden yediemine önceden tebligat yapılmasına gerek yoktur.