T.C.
Y A R G I T A Y
13.HUKUK DAİRESİ
BAŞKANLIĞI

ESAS KARAR
1991/9616 1992/880

YARGITAY İLAMI

MAHKEMESİ :Tekirdağ 2. Asliye Hukuk Hakimliği
TARİHİ :19.9.1991
NOSU :215-372



Taraflar arasındaki tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda
ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen
hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya
incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
KARAR
Davacı, davalıdan inşaat malzemeleri satın aldığını, karşılığında
4.125.000 Tl.lık bono verdiğini, davalının malzemeleri teslim etmediğini,
karşılıksız kalan bono nedeniyle aleyhine icra takibine giriştiğini,
beyanla borçlu olmadığının tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, cevap dilekçesinde davacının borcu haciz sırasında kabul
ettiğini, yargılamada ise bononun ifa edilen hizmet karşılığı
düzenlendiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, bonoda malen kaydının bulunduğu, bu kayıt karşısında
davalı tanıklarının bildirimlerine itibar edilmediği, davacı tanık
beyanlarına göre de bononun mal karşılığı verildiği, davalının mal teslim
etmediği, bu şekliyle senedin karşılıksız kaldığı gerekçesiyle dava
sabit kabul edilerek borçsuzluğun tesbitine karar verilmiş, hüküm davalı
tarafından temyiz edilmiştir.
İcra takibine konu 4.6.1989 ödeme günlü 4.125.000 Tl.lık bononun
davalı lehine davacı tarafından keşide edildiği tarafların kabulündedir.
Uyuşmazlık bu bononun davacının davalıdan satın aldığı inşaat
malzemeleri bedeli karşılığı olarak düzenlenip düzenlenmediği ile
davalının davacının dava dışı kooperatife ait yapımını üstlendiği
inşaatın plan ve projesinin davacı tarafından davalıya hazırlattırılıp
çizdirilmesi hizmeti karşılığı olarak verip vermediği noktasında
toplanmaktadır. T.T.Kanunu hükümlerine göre bonolarda veriliş sebebi
hakkında bir kayıt bulunması zorunluluğu yoktur. Ancak taraflar
aralarındaki hukuki ilişkinin niteliğine göre bu yolda bonoya kayıt
koyabilirler (Malen, nakden, hizmet veya kira karşılığı veya teminat vs.
gibi) somut olayda, davaya konu bonoda ise mal karşılığı anlamında "malen"
kaydı bulunmaktadır.
Davacıda, bu kayda uygun olarak senet karşılığı bilahare teslim
edilecek inşaat malzemelerinin kendisine teslim edilmediğini ileri
sürmektedir. Kural olarak böyle bir iddia ile açılan davada davacı senet
karşılığı malın satıcı davalı tarafından teslim edilmemiş olduğunu yasal
delillerle kanıtlamak durumundadır. Ne varki, davalı bu iddia karşısında
senetteki malen kaydının gerçeği yansıtmadığı, aslında senedin hizmet
karşılığı olarak düzenlendiğini ve hizmetinde tanziminden evvel ifa
edildiğini savunmak suretiyle senetteki malen kaydını talil etmiştir. Bu
durumda senedin ifa edilen hizmet karşılığında düzenlendiğini davalının
isbat etmesi gerekir ve isbat külfeti yer değiştirmiştir. Davacının
imzasını ihtiva eden, ancak hangi sebepten borçlu olduğunu göstermeyen
bu belge bir yazılı delil başlangıcı sayılacağından davalı savunmasını
şahit dahil her türlü delille isbat edebilir. Mahkemece, taraf
delilleri toplanıp şahitleride dinlendikten sonra sırf senetteki malen
kaydı karşısında isbat külfeti kendisine düşen davalı tanıklarına
itibar edilmeyip değerlendirilmemesi usul ve kanuna aykırı olup bozmayı
gerektirir.
Mahkemece yapılacak iş isbat külfetinin davalıda bulunduğu
benimsenerek davalı delilleri ile davacının karşı delilleri hep
birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar vermekten
ibarettir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı
yararına BOZULMASINA, istek halinde peşin harcın iadesine, 4.2.1992 gününde
oybirliğiyle karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye Üye
A.İ.Arslan M.S.Atalay M.Yüksel Ş.Yüksel A.E.Baççıoğlu



lira
31.000 PH iade