T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 2005/10-79
K. 2005/138
T. 2.3.2005
• SOSYAL SİGORTALAR KURUMU ALACAKLARI ( Tahsilinde 6183 S.K.'un Uygulanmasından Doğan Uyuşmazlıklar - Çözümlenmesinde Alacaklı Sigorta Müdürlüğünün Bulunduğu Yer İş Mahkemesinin Yetkili Olacağı Hükmü/Buyurucu ve Özel Niteliği HUMK'na Nazaran Uygulama Önceliği )
• KAMU ALACAĞI ( 506 S.K. Md. 80/6'nın SSK. Alacaklarını Kamu Alacağı Düzeyine Getirdiği/Buyurucu ve Özel Niteliği İle HUMK'na Nazaran Uygulama Önceliği Bulunduğu - 6183 S.K.'un Uygulanmasından Doğacak Uyuşmazlıkların Çözümlenmesinde Alacaklı Sigorta Müdürlüğünün Bulunduğu Yer İş Mahkemesinin Yetkili Olacağı )
• YETKİLİ İŞ MAHKEMESİ ( SSK. Alacaklarının Tahsilinde 6183 S.K.'un Uygulanmasından Doğan Uyuşmazlıklar - Çözümlenmesinde Alacaklı Sigorta Müdürlüğünün Bulunduğu Yer İş Mahkemesinin Yetkili Olacağı )
• HUMK'NA NAZARAN UYGULAMA ÖNCELİĞİ OLAN HÜKÜM ( 506 S.K. Md. 80/6'nın SSK. Alacaklarını Kamu Alacağı Düzeyine Getirdiği - SSK. Alacaklarının Tahsilinde 6183 S.K.'un Uygulanmasından Doğan Uyuşmazlıkların Çözümlenmesinde Alacaklı Sigorta Müdürlüğünün Bulunduğu Yer İş Mahkemesinin Yetkili Olacağı )
6183/m.58
506/m.80/6
ÖZET : 506 sayılı Kanun'un 80/6. maddesi Kurum alacaklarının tahsilinde 6183 sayılı Kanun'un uygulanmasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde; alacaklı sigorta müdürlüğünün bulunduğu yer iş mahkemesinin yetkili olacağı hükmünü içermektedir.

Anılan maddeyle getirilen yetkiye ilişkin hüküm Kurum alacaklarını kamu alacağı düzeyine getirdiğinden sözü edilen yetki kuralı kamu düzeni ile ilgili, buyurucu ve özel nitelikte bir hüküm olup, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'na nazaran uygulama önceliğine sahiptir.

DAVA : Taraflar arasındaki "ödeme emrinin iptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 11. İş Mahkemesi'nce davanın kısmen kabulüne dair verilen 9.10.2003 gün ve 2002/166 - 2003/1435 sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 1.3.2004 gün ve 2003/10084-2004/1410 sayılı ilamı ile;

"... Dava hukuki nitelikçe, eksik işçilik bildirimine dayalı olarak Kurumca tahakkuk ettirilen ek prim ile kayıt geçersizliği ile 1999 yılı 7. ayına ait aylık sigorta prim bildirgesiyle yine aynı yıl 2. dönemine ait ek prim bordrosunun verilmediğinden bahisle tahakkuk ettirilen idari para cezasının 6183 sayılı Kanun kapsamında işverenden tahsiline yönelik ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı aynı Kanun'un 58. maddesidir.

Davalı Kurum süresinde yetkisizlik itirazında bulunmuştur.

Bu bağlam da, davada çözümlenmesi gereken hukuksal sorun, Kurum alacaklarının takip ve tahsilinde hangi iş mahkemesinin yetkili olduğuna ilişkin bulunmaktadır.

506 sayılı Kanun'un 3917 sayılı Kanun'la değişik 80/6 maddesi "Kurum alacaklarının tahsilinde 6183 sayılı Kanun'un uygulanmasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde; alacaklı sigorta müdürlüğünün bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir" hükmünü içermektedir.

Anılan maddeyle getirilen yetkiye ilişkin hüküm buyurucu ve özel nitelikte bir hüküm olup, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'na nazaran uygulama önceliğine sahiptir. 01.12.1993 tarih ve 3917 sayılı Kanunla Kurum alacakları kamu alacağı düzeyine getirildiğinden sözü edilen yetki kuralı kamu düzeni ile ilgilidir.

Somut olayda; 6183 sayılı Kanun'a tabi takibin konusu, idari para cezası ve prim borçlarına ilişkin olduğundan, bu borç Kurum alacakları kapsamındadır ve alacaklı sigorta müdürlüğü Sivas Sigorta Müdürlüğü'dür. Ne var ki, dava; alacaklı sigorta müdürlüğünün bulunduğu Sivas İş Mahkemesi'nde değil, yetkisiz Ankara İş Mahkemesi'nde açılmıştır.

Hal böyle olunca da, mahkemece, Ankara İş Mahkemesi'nin yetkisizliğinden bahisle dava dilekçesinin yetki yönünden reddine karar verilmesi gerekirken aksinin kabulü ile işin esasına girilerek yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır..."

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken,önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Açıklanan nedenle, Yerel Mahkeme direnme hükmünün BOZULMASINA, 02.03.2005 gününde karar verildi.

yarx

T.C.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 2008/1131
K. 2008/2680
T. 22.4.2008
• SOSYAL SİGORTALAR KURUMUNUN 6183 SAYILI KANUNA TABİ ALACAKLARI ( İhtilaf Halinde Sigorta Müdürlüğünün Bulunduğu Yer İş Mahkemesinin Yetkili Olduğu )
• YETKİLİ MAHKEME ( Sosyal Sigortalar Kurumunun 6183 Sayılı Kanun Uygulamasından Doğacak Uyuşmaklık - Sigorta Müdürlüğünün Bulunduğu Yer İş Mahkemesinin Yetkili Olduğu )
506/m. 80/VI
ÖZET : Kurum alacaklarının tahsilinde 21.07.1953 tarih ve 6183 sayılı Kanunun uygulanmasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde, alacaklı Sigorta Müdürlüğü'nün bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı'nca 6183 sayılı Yasa uyarınca yapılan takibe konu kira alacağı nedeniyle borçlu bulunmadıklarının tesbiti istemiyle açılmış, mahkemenin kısmen kabule dair kararı taraflarca temyiz edilmiştir.

506 sayılı Yasa'nın 80/VI. maddesinde, kurum alacaklarının tahsilinde 21.07.1953 tarih ve 6183 sayılı Kanunun uygulanmasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde, alacaklı Sigorta Müdürlüğü'nün bulunduğu yer iş mahkemesinin yetkili olduğu hükmüne yer verilmiştir. O halde mahkemenin yetkisiz olduğunun kabulüyle dosyanın alacaklı sigorta müdürlüğünün bulunduğu yer iş mahkemesine gönderilmesi gerekirken uyuşmazlığın esasının incelenerek sonuçlandırılması usul ve yasaya aykırıdır. Karar bu nedenle bozulmalıdır.

Kabule göre de 5502 sayılı Yasa uyarınca davalı Kurumun harçtan muaf olduğu gözetilmeden ayrıca harçla sorumlu tutulması da bozma nedenidir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulüyle kararın BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının ve davacının temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 22.04.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.

yarx