Yargıtay 19. Hukuk Dairesi.
Esas: 2005/88 i 1. Karar: 2006/5 i 23 içtihat
"Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan ~ '.~ 'ılaması sonunda ilamd'ı )aL:llı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne. kısmcn i ddine yönelik olarak \crilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi. gereğı konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili. müvekkiline verilen borç para karşılığı ı La dayalı tarafça keşidL cdilen çekin müvekkilince dava dışı S __ 'a ciro edildiğini. çckin "L resinde bankaya ibra/ cdildiğini; karşılığı çıkmayınca. çek bedelinin müvekkili tarafınddil dava dışı şah sa verilc"ck çekin alındığını, söz konusu çek zamanaşımına uğradığı içİ') ::-ırişilen genel haciz )ıIIL. ile takibe haksız olarak itiraz edildiğini ileri sürmüş ve TTK m.h..J.-ı gereğince sebepsiz /cnginleşen davalının itirazının iptali ile % 40 tazminatın davaııdan tahsiline karar verilmc:-;ini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili. davanın reddi ile %40 tazminatın dm ae Lm tahsili gerektiğini -'d\ unmuştur.
Mahkemece, davalının sebepsiz zenginleşmediğini u ı..kn ispatlayamadığı gcrckçesiyle çek bedeli olan asıl alacak bakımından itirazın iptali ile t. kihin 3.400.000.000 TL ~ c takip tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte dı amına hükmolunan miktarın % 40'ı oranındaki inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar \ eriimiş. hüküm da\alı \ ekilince temyiz edilmiştir.
Dava zamanaşımına uğramış olan çeke dayalı ilamsı/ icra takibine yönelik itırann iptali istemine ilişkindir.
Çekin zamanaşımına uğraması halinde kambiyo huku~ undan doğan haklar yitirilir. Böyle bir durumda arada temel ilişki varsa zamanaşımına uğra 11 .., çeke yazılı delil başla'ıgıcı olarak dayanılabilir ve alacağın varlığı tanık dahil her türlü ce ılle kanıtlanabilir. AraLL! temel ilişki bulunmaması halinde ise TTK m.644'te düzenlenmi. o ,LLL sebepsiz zenginleşmc hükmüne dayanılarak talepte bulunulabilir.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere TTK m.6-ı..J. Ll. arınca sebepsiz zengi' 1eşme hükmüne dayanarak ancak ciro yolu ile çeki eline geçiren hanıılı dava açması mümkü ıJür. Başka bir ifadeyle lehdar ile keşideci arasında temel ilişki bulunduğundan bunlar arasınoaki bir davada TTK m.644'ün uygulama yeri bulunmamaktadır. Zin ... ldıdarın keşideciye kaN açacağı davada. zamanaşımına uğramış olan çeke yazılı delil '1ı"langıcı olarak dayan msı ve alacağını her türlü delille kanıtlaması olanağı mevcuttur. Kuş!'. 1 1/ hu durumda ispat k ıreti. alacak iddiasında bulunan lehdardadır. Aksi düşüncenin bhu ~i ispat külfetinin keşidu:iye geçmesine yol açar ki; bu da temel ilişkide alacaklı olduğunu iddı..! eden kişinin iddiasını kanıtlamakla yükümlü olduğu kuralına ters düşer.
Mahkemece belirtilen yönler gözetilmeksizin ola) a u. uun düşmeyen gerekçe rle J azılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir
KARAR: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün dm 111 yararına BOZUL\;1 SINA. peşin harcın istek halinde iadesine.09.05.2006 gününde o h rliğiyle karar verildi.