T.C. YARGITAY

17.Hukuk Dairesi
Esas: 2009/8778
Karar: 2010/1726
Karar Tarihi: 01.03.2010


TAZMİNAT DAVASI - TRAFİK KAZASI - DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI - İŞLETEN HİÇBİR BİÇİMDE SAHİBİ VEYA İŞLETENİ OLDUĞU ARACIN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASINDAN YARARLANAMAMASI

ÖZET: Dava, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Somut olayda, davacıların desteği, işleten ve sürücüsü olan kendisine ilişkin araçta meydana gelen tek taraflı kazada ölmüştür. İşleten hiçbir biçimde sahibi veya işleteni olduğu aracın ZMSS'sından yararlanamaz. Çünkü, sigorta sözleşmesinin tarafı ve sigorta ettirendir. Davacıların yansıma yolu ile oluşan zararlarının tazminini, davalı sigortadan istemeleri mümkün değildir.

(2918 S. K. m. 85, 91) (818 S. K. m. 41, 44, 51) (Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A.1- Sigortanın Kapsamı, A.3- Teminat Dışında Kalan Haller)

Dava ve Karar: Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı sebeplerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün, süresi içerisinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü:

Davacılar vekili, davalının Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı olduğu aracın karıştığı kazada müvekkillerinin desteği H. E.’ın öldüğünü ve bu sebeple zarar gördüklerini ileri sürerek, poliçe limiti toplamı 7.000,00 TL maddi taminatın temerrüt faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacıların destekten yoksun kaldıkları ve davalının sorumlu olduğu gerekçesiyle, davanın kabulüne, her bir davacı için 1.000, 00 TL olmak üzene 7.000, 00 TL’nin temerrüt faizleriyle davalıdan tahsiline, karar verilmiş; hüküm, davalı vekilince temyiz edilmiştir.

Dava, destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.

2918 s. Karayolları Trafik Kanunu'nun 91/1. maddesinde, işletenlerin, bu yasanın 85/1 maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur>, aynı kanunun 85/1. maddesinde, <bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yararlanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı>, aynı kanunun 85/son maddesinde ise, <işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.> hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1 maddesinde de, <sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasın sebebiyet vermesinden dolayı 2918 s. Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder> biçiminde ifade edilmiş, 86. maddesinde ise, işleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilememiş olmaksızın kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur hükmü ile işletenin ve dolayısıyla onun sorumluluğunu üstlenen zorunlu mali sorumluluk sigortacısının sorumluluktan kurtulma halleri düzenlenmiştir.

Yukarıda açıklanan madde hükümlerinden, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belirli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortasıdır.

BK.nun 44. maddesi hükmüne göre ise, zarar gören taraf zararın doğmasına veya zararın artmasına sebep olmuş ise, hakim zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan hükmünden sarfınazar edebilecektir.

Diğer yandan, aynı yasanın 92. maddesinde, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının kapsamı dışında kalan hususlar sıralanmış olup, 92/a maddesinde, işletenin eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltilebileceği talepler 92/b maddesinde, ise işletenin eşinin usul ve fürunun kendisini evlat edinme ilişisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar sebebiyle ileri sürebilecekleri taleplerinin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası kapsamı dışında kaldığı belirtilmiştir. Keza bu maddeye paralel olarak Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-3 maddesinde, teminat kapsamı dışında kalan hususlar düzenlenmiştir.

Talep edilen destek zararı, ölenin değil 3. kişilerin üzerinde doğan dolaylı ve yansıma yolu ile meydana gelen zarardır. Yukarda açıklanan kanuni düzenlemelerde işletenin yakınlarının uğradıkları destek zararlarının trafik sigortacısının sorumluluğu kapsamı dışında kaldığı açıkça düzenlenmemiş olmakla birlikte yansıma yoluyla zarar görmüş olan destek tazminatı isteyenlerin kendisine destek sağlayan kişinin sahip olduğu haktan fazlasına sahip olmaları mümkün değildir.

BK.nun 44/I maddesi uyarınca, hiç kimse kendi kusurundan yararlanamaz ilkesine dayanmaktadır. Zararın artmasına veya doğmasına sebep olan kişi sonuçlarına katlanmalıdır. Borçlar Kanunu 51/2 maddesi hükmüne göre de, öncelikle haksız fiil sorumlusuna zararın tümü yüklenmiş bulunmaktadır. Sair bir deyişle, nasılki desteğin ölümü nedeniyle meydana gelen zararın yansıma yoluyla destek görenleri de etkilediği kabul ediliyorsa desteğin kusurlu davranışları da aynı biçimde destek görenlere yansır.

Hal böyle olunca; Borçlar Kanunu 44. madde hükümlerine göre, işletenin destek sağlayan kişiye karşı ileri sürebileceği defileri, destekten yoksun kalanlara karşı da ileri sürebilecek olmasına göre işleten dolayısı ile sigorta zararın oluşumunda sürücünün de birlikte kusurlu olduğunu ileri sürebilecektir.

Somut olayda, davacıların desteği, işleten ve sürücüsü olan kendisine ilişkin araçta meydana gelen tek taraflı kazada ölmüştür. İşleten hiçbir biçimde sahibi veya işleteni olduğu aracın ZMSS'sından yararlanamaz. Çünkü, sigorta sözleşmesinin tarafı ve sigorta ettirendir. Yukarda açıklanan kanuni düzenlemeler ve ilkeler ışığında davacıların yansıma yolu ile oluşan zararlarının tazminini, davalı sigortadan istemeleri mümkün değildir.

O halde, mahkemece yukarda açıklanan sebeplerle davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklan nedenlerle, davalı sigorta vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle, kararın davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istem halinde temyiz eden davalı sigorta şirketine geri verilmesine 01.03.2010 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı