O halde işiniz biraz daha zor açıkçası... TTK'da yer alan haksız rekabete ilişkin genel hükümlerden yararlanabilirsiniz. Özellikle karşı yanın üretimlerinde kalite düşükse ve bu tasarımlar sizinle özdeşleşmişse, karşı yan bu durumdan faydalanmak isteyerek hareket ediyorsa, kötü niyetli ise (ve elbette bunları ispatlayabilecek konumda iseniz...) genel hükümlere dayalı taleplerde bulunabilirsiniz. Ancak yine söylüyorum işiniz zor olacak, tasarım hele ki tescilsiz ise karşı yan çok büyük ihtimalle bunların herkesçe üretildiği, size ait olmadığı ve de kamuya mal olduğu yönünde savunmalar sunacak, sizin de ilk olduğunuzu kanıtlamanız gerekecek. Bu konuda kendi müvekkillerimizden edindiğim deneyim doğrultusunda söylüyorum... Tasarımlarla ilgili eski kullanıma ilişkin kayıtlar pek bulunmuyor. Bulunsa bile o kaydın o tasarıma ait olduğu anlaşılmıyor...

Birebir örtüşmese de size yardımcı olabilecek bir karar aktarıyorum. Aşağıdaki kararda daha önce tescilli olan fakat daha sonra tescili iptal edilen bir tasarımın haksız rekabet hükümlerinden yararlanabileceği anlatılmaktadır.


T .C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/5538
K. 2004/6175
T. 1.6.2004
• REKABETİN ÖNLENMESİ ( Davacının Tescilsiz Duruma Gelen Tasarıma Dayalı Taleplerinin Haksız Rekabet Hükümleri Çerçevesinde Değerlendirilmesinin Gerekmesi )
• MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT ( Davacının Tasarım Tescili İptal Edildiğine Göre Tescilsiz Duruma Gelen Tasarıma Dayalı Taleplerinin Haksız Rekabet Hükümleri Çerçevesinde Değerlendirilmesinin Gerekmesi )
• HAKSIZ REKABET ( Tescilsiz Olan Tasarımın Korunmasının Haksız Rekabet Hükümleri Çerçevesinde Olması )
• TASARIM TESCİLİ ( İptal Olunması Halinde Tescilsiz Duruma Gelen Tasarıma Dayalı Taleplerinin Haksız Rekabet Hükümleri Çerçevesinde Değerlendirilmesinin Gerekmesi )
6762/m.56,57,58

ÖZET : Davacının tasarım tescili iptal edildiğine göre tescilsiz duruma gelen tasarıma dayalı olarak taleplerinin haksız rekabet hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.

İlk defa yurt dışında kamuya sunulmuş bir tasarım belli bir süre sonra Türkiye'de kullanılması durumunda şayet, Türkiye'de bu tasarımı ilk defa kullanan kişi büyük emek ve para harcayarak bu tasarımın kullanıldığı ürünü tanıtmış ve bir başkası da sırf bu tasarımın kullanıldığı ürünü tanıtmış ve bir başkası da sırf bu tanınmışlıktan yararlanmaya yönelik olarak bu tasarımı aynen kullanmaya kalkışır ise, bu davranışın haksız rekabet olduğunun kabulü gerekir.

DAVA : Taraflar arasında görülen davada G Asliye 3.Hukuk Mahkemesi'nce verilen 05.03.2003 gün ve 2002/395 - 2003/145 sayılı kararı bozan Daire'nin 17.02.2004 gün ve 2003/6923 - 2004/1390 sayılı kararı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği de anlaşılmış olmakla, dosya için düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı nezdinde tasarım tescili başvurusunda bulunduğu zenne ayakkabı tabanını davalının aynen taklit ile piyasaya sunduğunu ileri sürerek, haksız rekabetin önlenmesi ve 10.000.000.000.-TL maddi 10.000.000.000.-TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini istemiştir.

Davalı vekili, tasarımın yeni ve ayırdedici niteliklere sahip olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davalının itirazı üzerine davacının tasarım tescil başvurusunun iptal edildiği, mevcut iptal gözetildiğinde davacı yanın daha önce sağladığı tasarım tescil kararının bahsettiği yasal hakları ve bu davada açtığı haksız rekabetin önlenmesi hakkını kaybettiği gerekçesiyle dava reddedilmiş, Dairemiz'ce, vekalet ücreti takdiri açısından davalı yararına karar bozulmuştur.
Davacı vekili, karar düzeltme istemiştir.

Dava, endüstriyel tasarım tescilinden doğan haklar ve haksız rekabet hükümlerine dayalı olarak açılmış olup, yargılama sırasında davacının endüstriyel tasarım tescilinin iptal edildiği anlaşılmış, bu nedenle tescili tasarıma dayalı talebin reddi yoluna gidilmiştir. O halde, davacının tasarım tarihi iptal edildiğine göre tescilsiz duruma gelen tasarıma dayalı olarak taleplerinin haksız rekabet hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
İlk defa yurt dışında kamuya sunulmuş bir tasarım belli bir süre sonra Türkiye'de kullanılması durumunda şayet, Türkiye'de bu tasarımı ilk defa kullanan kişi büyük emek ve para harcayarak bu tasarımın kullanıldığı ürünü tanıtmış ve bir başkası da sırf bu tasarımın kullanıldığı ürünü tanıtmış ve bir başkası da sırf bu tanınmışlıktan yararlanmaya yönelik olarak bu tasarımı aynen kullanmaya kalkışır ise, bu davranışın haksız rekabet olduğunun kabulü gerekir.
O halde mahkemece, dava konusu tasarımların ilk defa Türkiye'de kimin kullanmaya başladığı, tasarımın tanınması yönünde emek ve para harcamak suretiyle ürünün tanıtılmasını sağladığı, tasarımların bire bir ölçülerde aynen kullanılıp kullanılmadığı gerektiğinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiş, davacı vekilinin bu yöne ilişen karar düzeltme itirazının kabulü gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin karar düzeltme itirazının kabulü ile Dairemiz'in 2003/6923 - 2004/1390 sayılı ilamının 1 nolu bendinin çıkarılarak kararın davacı yararına BOZULMASINA, 2 nolu bentteki davalı yararına bozma gerekçesinin "davalı vekilinin temyizine gelince" ibaresinden sonra "kabul şekline göre" ibaresinin eklenmesine, ödediği temyiz ilam, temyiz peşin ve karar düzeltme harcının isteği halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 01.06.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.


Kaynak: Kazancı İçtihat Bankası