|
Prof. Dr. Fahrettin ARAL, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 1997:
"BK.m.213/I, c.1’e göre taşınmaz satımının geçerli olması için resmi şekilde yapılması şarttır. Aynı kural, MK m. 634/c.1’de ifade edilmiştir. Taşınmazlara ilişkin satım sözleşmelerinde geçerlik şartı olarak öngörülen resmi senetler, Tapu Kanunu m.26 gereğince tapu sicil muhafızları tarafından düzenlenir (TST.m.17). Ancak 3045 sayılı kanunun geçici 5. maddesinin (c) fıkrasında tapu sicil muhafızları ve tapu memurlarına verilen sözleşme düzenleme yetkisi, bu kanunla kabul edilen tapu sicil müdürlüklerine verilmiştir. Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre (3), arsa payı karşılığı kat yapım sözleşmeleri, noterler tarafından düzenleme biçiminde yapılabilir. BK m.213/I, c.2’de gayrimenkula ilişkin satım vaadi ile vefa ve iştira sözleşmelerinin geçerliliği resmi şekil şartına bağlanmıştır. Bunlardan sözleşme yapma vaatleri, asıl satım akdini düzenlemeye yetkili tapu sicil müdürlükleri ve Noterlik K.m.60/b.3 gereği noterler tarafından düzenleme şeklinde tanzim edilebilir. İştira ve vefa sözleşmeleri ise, Tapu K.m.26 gereğince tapu sicil müdürlüklerince düzenlenir. Bununla beraber Yargıtay iştira ve vefa sözleşmelerini noterlerin de düzenleyebileceklerini kabul etmektedir (3a).
BK m.213/III gereğince sözleşmeden doğan şuf’a hakkı için yazılı şekil yeterlidir. Sözleşmenin bütün objektif ve sübjektif bakımdan esaslı noktaları resmi şekil mecburiyetinin kapsamına girer. Objektif bakımdan esaslı nokta olarak, tarafların adları, satılan taşınmaz, semen ve bunların birbirleriyle değişimi hususları zikredilebilir(4). Sübjektif bakımdan esaslı noktaların resmi şeklin kapsamına girmesi için, satım sözleşmesinin normal muhtevasına dahil olması veya tarafların asli edimlerinin muhtevasını açıklamaya, teminat altına almaya yahut kuvvetlendirmeye (cezai şart) (5) yönelik olması gerekir (6).
Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarına göre, taşınmaz satım sözleşmesinde resmi şekil şartına uymamanın sonucu butlandır (7).
(3) 15.HD, 4.12.1980, E. 1990/K. 2594 (YKD 1982, sh. 90); 15.HD, 2.2.1995, E. 2658/K. 480 (YKD 1995, sh. 1088); HGK. 29.1.1986 E. 14–849/K. 57 (ABD 1986, sh. 570); Yavuz, sh. 518,dn. 12’de zikredilen diğer kararlar.
(3a) Oğuzman/Seliçi, Eşya Hukuku, sh. 481, dn. 727’deki kararlar.
(4) Tercier, N. 520–521; OR-Hess, Art. 226, N. 5; Zevkliler, sh. 38; BGE 113 II 404.
(5) HGK 11.10.1993, E. 13–125/K. 711 (YKD 1944, sh. 343 vd.
(6) Tercier, N. 523; Tandoğan I/1, sh. 231 vd; Yavuz, sh. 117.
(7) Yarg. İBK 30.9.1988, E. 2/K. 2 (YKD 1989, sh. 153)
|