T.C. YARGITAY

4.Hukuk Dairesi
Esas: 2001/10572
Karar: 2001/11670
Karar Tarihi: 22.11.2001


TAZMİNAT DAVASI - HAKSIZ FİİL NEDENİYLE TAZMİNAT TALEBİ - ÖDEME TAAHHÜDÜNÜ İHLAL

ÖZET: Davacının ödeme taahhüdünü ihlal suçundan mahkum olduğu, serbest iradesi ile icra memurluğuna yaptığı ödeme taahhüdünü yerine getirmemesi nedeniyle bu şekilde cezalandırıldığı, kaldı ki davalının borcunun da icra dosyalarına göre halen ödenmediği anlaşılmaktadır. Davalı yasal sınırlar içinde hakkını aradığından ve alacağını tahsil etmek için gereken hukuki yollara başvurduğundan tazminat ile sorumlu tutulması düşünülemez.

(2004 S. K. m. 340)

Dava: Davacı M. Oral tarafından, davalı M. Ak aleyhine 27.2.1998 gününde verilen dilekçe ile haksız eylem nedeniyle tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 18.4.2000 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

Karar: Dava haksız eylem nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Davacı davalı tarafından borçlu olmadığı halde hakkında icra takibi yapıldığını ve icra takibi sırasında ödeme taahhüdünde bulunduğunu yerine getirmediği için hapis cezasına mahkum olduğundan cezaevinde yattığını olay nedeniyle kazanç kaybı olduğunu ve psikolojik olarak etkilendiğini belirterek maddi ve manevi tazminat isteminde bulunmuş, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Davacı emlak komisyonculuğu ve arzuhalcilik işi İle uğraşmaktadır. Davalı 1992 yılında davacı ile bir ev almak için anlaşmış ve 15.000.000 TL. para vermiştir. Aradan uzun bir süre geçmesine rağmen evin tapu kaydını alamayan davalının davacı ile görüşmesi sonunda davacı tarafından davalıya 15.000.000 TL. bedelli bir senet verilmiştir. Düzenleme ve vade tarihi içermeyen bu senetteki bedelin ödenmemesi üzerine, davalı davacı ile aracılar vasıtası ile ve bizzat ödemenin yapılmasını istediğinden bu kez aynı borç için 20.000.000 TL.lik 3.8.1992 düzenleme tarihli ve 30.10.1992 ödeme tarihli ikinci bir senet davacı tarafından davalıya verilmiştir. İkinci senedinde vadesinde ödenmemesi üzerine davalı 11.3.1993 tarihinde 20.000.000 TL.lik senedi, 15.3.1993 tarihinde ise 15.000.000 TL.lik senet ile ilgili icra takibine başlamıştır. Takibin devamı sırasında davacı her iki takip dosyasında da 27.12.1993 tarihinde ödeme taahhüdünde bulunmuş ancak taahhüdünü yerine getirmemiştir. Davacının şikayeti üzerine 20.000.000 TL.lik senedin takip edildiği Söke İcra Müdürlüğünün 1993/878 esas sayılı dosyasındaki taahhüdü ihlal eylemi nedeniyle İİK.nun 340. maddesi gereğince bir ay hafif hapis cezası ile cezalandırılmış ve karar infaz edilmiştir. Bu dosyada borcun ödendiğine dair herhangi bir işlem olmayıp, aynı alacak nedeniyle Söke icra Müdürlüğünün 1993/877 esas sayılı dosyasındaki 15.000.000 TL. bedelli takipte bazı tahsilatlar yapılmışsa da davacı her iki takibin aynı alacaktan kaynaklandığını menfi tespit davası yolu ile tespit ettirdiğinden ödenen bedellerin davacıya geri ödenmesine karar verilmiştir.

Dosya içerisinde mevcut bilgi ve belgelerin değerlendirilmesinden davacının ödeme taahhüdünü ihlal suçundan mahkum olduğu, serbest iradesi ile icra memurluğuna yaptığı ödeme taahhüdünü yerine getirmemesi nedeniyle bu şekilde cezalandırıldığı, kaldı ki davalının borcunun da icra dosyalarına göre halen ödenmediği anlaşılmaktadır. Davalı yasal sınırlar içinde hakkını aradığından ve alacağını tahsil etmek için gereken hukuki yollara başvurduğundan tazminat ile sorumlu tutulması düşünülemez. Yerel mahkemece tazminat koşullarının oluşmadığı ve davanın reddedilmesi gerektiği gözetilmeksizin davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç:Temyiz olunan kararın açıklanan nedenlerle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 22.11.2001 gününde oybirliği ile karar verildi.


(KAYNAK: Av. Talih UYAR)


Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı