Sayın av.elfida,

Yanlış anlamadıysam, verdiğiniz bilgilere göre, müvekkiliniz yurtdışında yaşamakta ve fakat boşandığı 2004 yılından bu yana velayeti altındaki çocuklar Türkiye’de yaşamaktadır. Burada bir çelişki vardır, o da bu durumun velayet kurumuyla bağdaşmayan bir mahiyet arz etmesidir. Bir de müvekkiliniz çocuklarıyla yurtdışına çıkmak istedi de bir sorunla mı karşılaştı? Bu konuda bir bilgi vermemişsiniz.

Sözkonusu boşanma kararına göre: müvekkiliniz boşandığı eski eşinden olan üç çocuğunun da “velayet hakkına” sahiptir. Türkiye’de yaşayan eşinin ise “çocukla kişisel iletişim sağlama hakkı” vardır.
25/10/1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçhelerine Dair Sözleşme çerçevesinde;
-- Koruma Hakkı: çocuğun şahsının bakımı hakkını ve özellikle ikamet yerinin tespiti hakkını ihtiva eder.
-- Ziyaret Hakkı: çocuğun, sınırlı bir süre için, mutat ikametgâhından başka bir yere götürülmesi hakkını ihtiva eder.
(Sözleşmenin 5. maddesi)
Burada koruma hakkı müvekkilinizde, ziyaret hakkı ise boşandığı eski eşindedir.

Ayrıca, 25/10/1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukukî Veçhelerine Dair Sözleşme’nin (Türkiye bu sözleşmeyi kabul eden devletler arasındadır) uygulanmasını sağlamak amacıyla çıkarılan 5717 sayılı Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön Ve Kapsamına Dair Kanun’un 3. madde d fıkrası uyarınca sözkonusu mahkeme kararı ile müvekkilinize verilen çocuklar üzerindeki velayet hakkı, “çocuğun bakım, gözetim ve koruma ile meskenini tayin etme hakkını” da ifade etmektedir.

Kanaatimce; kötüniyetle yani sırf Türkiye’de yaşayan eşiyle iletişimi kesmek maksadıyla hareket etmediği takdirde, müvekkiliniz çocuklarıyla birlikte dünyanın her ülkesinde yaşayabilir. Bunun için ayrıca bir mahkeme yada idari bir makamın kararına ihtiyaç yoktur. Çünkü, müvekkilinizin velayeti altındaki çocuklarıyla beraber yurtdışına çıkması Türk mevzuatına göre herhangi bir izine tabi değildir. Mahkemenin çocukların velayetini müvekkilinize tevdi eden boşanma kararı, çocuğun meskenini belirleme hakkını zaten müvekkilinize vermektedir. Ortada bir ihtilaf veya suç da sözkonusu olmadığından bir mahkeme kararına da gerek yoktur. Fakat, her ihtimale karşı, Türkiye dışına çıkarken müvekkilinizin mahkemeden aldığı boşanma kararının aslını yanında bulundurması gerekir. (Ayrıca bu kararı gideceği ülkenin diline çevrilmiş ve apostil şerhi konmuş olarak yanında bulundurması uygun olur.)
Size ve müvekkilinize başarılar dilerim.

Not: Prof. Dr. Yüksel ERSOY’ un “Özel Hukukta Çocuk Kaçırma Fiillerinin Değerlendirilmesi” başlıklı makalesini incelemeniz belki size bu konuda ışık tutabilir.
http://www.egm.gov.tr/egitim/dergi/eskisayi/38/web/makaleler/Prof_dr_Yuksel_Ersoy.htm