T.C.
YARGITAY
19. HUKUK DAİRESİ
E. 2007/7295
K. 2007/9880
T. 9.11.2007
• İHTİYATİ HACİZ KARARINA İTİRAZ ( Bonoda Keşide Yerinin İdari Bir Yerleşim Birimini Göstermesinin Zorunlu Olduğu - Bonodaki Keşide Yerinin İdari Bir Yerleşim Birimini Göstermemesi Halinde Keşidecinin Adının Yanındaki Yerin Keşide Yeri Olarak Kabulü Gereği )
• BONONUN ZORUNLU UNSURLARI ( Keşide Yeri Bononun Zorunlu Unsuru Olduğu İdari Bir Yerleşim Yerini Belirtmesi Gereği - Bonodaki Keşide Yerinin Geçerli İdari Bir Yerleşim Birimini Belirtmemesi Halinde Keşidecinin Adının Yanındaki Yerin Keşide Yeri Olduğunun Kabulü Gereği )
• BONODA KEŞİDE YERİ ( Keşide Yeri Bulunmayan Belgenin Bono Niteliği Bulunmadığı - Keşide Yeri Bulunmadığından Bono Vasfı Bulunmayan Bonunun Alacağın Varlığını Gösteren Adi Yazılı Begle Olduğu )
• BONODA ALTERNATİF KEŞİDE YERİ ( Bonoda Keşide Yerinin Bonunun Zorunlu Unsuru Olduğu İdari Bir Yerleşim Birimini Belirtmesi Gereği - Keşide Yerinin Geçerli Bir İdari Yerleşim Birimini Göstermemesi Halinde Keşidecinin Adının Yanındaki İdari Yerleşim Yerinin Keşide Yeri Olduğunun Kabulü Gereği )
2004/m. 257
6762/m. 689
ÖZET : Bir senedin kambiyo senetlerinden olan bono olarak kabulü için, keşide yerini de içermesi zorunludur. Ancak, senette keşide yeri gösterilmemiş ise bonoyu düzenleyen kişinin ad ve soyadının yanında yazılı olan yer, düzenleme yeri kabul edilir. Alternatiflerden birinin bulunmaması halinde senet, bono olarak geçerlilik kazanamaz.

DAVA : Taraflar arasındaki ihtiyati haciz kararına itiraz davasının yapılan yargılaması sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı talebin kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : İhtiyati haciz isteyen vekili, keşidecisi Neptün Yapı Kooperatifi, Lehtarı Hatice Yaylak olan üç adet bonoya istinaden ihtiyati haciz isteminde bulunmuş, mahkemece talep uygun görülerek mahkemece ihtiyati haciz kararı verilmiştir.

İhtiyati hacze itiraz edenler vekili, bononun yasal unsurlarının bulunmadığını, bonodaki imzaların sahte olduğunu, çift lehtarlı bononun geçerli olmadığını belirterek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını talep etmiştir.

Mahkemece, keşideciye protesto çekilmemesi, bonoların tanzim yerinin "Mezitli" olup, bu yerin bir yerleşim yerini ifade etmemesi nedeniyle senetlerin bono vasfında olmadığı gerekçeleriyle ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmiş, ihtiyati haciz isteyen vekili tarafından karar temyiz edilmiştir.

1- Bir senedin kambiyo senetlerinden olan bono olarak kabulü için, keşide yerini de içermesi zorunludur. Ancak, senette keşide yeri gösterilmemiş ise bonoyu düzenleyen kişinin ad ve soyadının yanında yazılı olan yer, düzenleme yeri kabul edilir ( TTK. m. 689 ). Alternatiflerden birinin bulunmaması halinde senet, bono olarak geçerlilik kazanamaz. Düzenleme yerinin belli ve mümkün bir yer olması gerektiği gibi bu yerin idari bir birim olması da zorunludur. İdari birim olmayan yer, keşide yeri olarak kabul edilemez. Somut olayda bono olduğu iddia edilen senetlerde müstakil olarak düzenleme yeri bulunmamaktadır. Üç bonoda da düzenleyenin ad ve soyadı yanındaki adreste "Mezitli" ibaresi yer almaktadır. "Mezitli" idari birim değildir. Ne var ki, 17/12/2003 keşide tarihli ve 4.600.000.000.TL bedelli senet ile 11/12/2003 keşide tarihli ve 3.263.000.000. TL bedelli senette keşideci Kooperatifin unvanının yazıldığı yerin yanında "Mersin" ibaresi yer almaktadır. Bu itibarla, yukarıda anılan TTK.nun 689'uncu maddesi uyarınca alternatif keşide yerinin bulunması nedeniyle, mahkemenin, kabulünün aksine bu iki senedin bono vasfını taşıdığının kabulü gerekmektedir.

2- Düzenleme yeri bulunmayan 9/12/2003 keşide tarihli ve 3.000.000.000. TL'lik senedin ise, bono vasfını taşımamakla birlikte, bir alacağın varlığını gösteren adi yazılı belge olduğu üzerinde durularak İİK.nun 257 vd. maddeleri uyarınca yapılacak değerlendirmeye göre, uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekir.

3- Mahkemece ayrıca, bono hakkında protesto keşide edilmeden ihtiyati haciz istenemeyeceği gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir. Oysa, TTK.nun 624. maddesindeki imkanı kullanmayan keşideciye karşı ihtiyati haciz istenebilmesi için, bononun vadesinin gelmiş olması gerekli ve yeterlidir. Bundan başka, alacaklının ödememe protestosu çekmiş olmasına ve bu protestonun bono ile birlikte ihtiyati haciz talebine eklenmesine gerek bulunmamaktadır. O halde mahkemenin ret gerekçesi yerinde olmayıp, İİK.nun 257 ve devamı maddeleri uyarınca bir değerlendirme yapılarak, uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi de doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 09.11.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.