HARÇLARIN TAHSİLİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK (HUKUK İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ)
T.C
ADALET BAKANLIĞI
Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü
Sayı : B.03.0.HİG.0.00.00.03/010.06.02/20 30/01/2006
Konu : Harçların tahsilinde dikkat
edilecek hususlar
GENELGE
No: 120
Bakanlığımıza intikal eden yazılardan, harçların tahsilinde miktar, usul ve muafiyet konularında bir takım yanlış uygulamalar olması nedeniyle aksaklıkların meydana geldiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla;
1- 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (1) sayılı Tarifenin A/I inci maddesinde " Dilekçe veya tutanakla dava açma veya davaya müdahale veya tevdi mahallinin tayini, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, tespiti delail ile ilgili taleplerde" maktu başvuru harcının alınması gerektiği belirtilmektedir. Harçlar Kanununun anayasal temeli Anayasamızın 73 üncü maddesidir. Bu maddenin üçüncü fıkrasında " Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır." hükmü yer almaktadır. Fıkrada ifade edilen vergi, resim ve harçların yasallığı ilkesine göre, bir vergi, resim veya harcın çerçevesinin, matrahının, oranının ve yükümlüsünün açıkça ve idarenin takdirine bırakılmaksızın yasayla düzenlenmesi gerektiğinden, yasada belirtilmeyen ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararlarına itiraz taleplerinden başvuru harcının alınmaması,
2- Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 434 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında "Temyiz dilekçesi verilirken gerekli harç ve giderlerin tamamı ödenir" denilmekte ise de; bu maddedeki "Tamamı"ndan maksat Yargıtay'ın 10/05/1965 gün ve 1-1 sayılı İçtihatları Birleştirme ve 1. Başkanlık Kurulunun 06/03/1997 gün ve 9 sayılı kararlarına göre, maktu harca tabi davalarda maktu harcın, nispi harca tabi davalarda da nispi harcın dörtte birinin tamamıdır. Bu nedenle, temyiz yoluna başvurma halinde maktu harca tabi davalarda maktu harcın tamamının, nispi harca tabi davalarda nispi harcın dörtte birinin tamamının peşin alınması,
3- Harçlar Kanununun 29 uncu maddesi uyarınca İcra ve İflâs Kanununun 38 inci maddesinde sayılan ilâm niteliğindeki belgelerle ilgili takiplerde binde beş peşin harç alınmaması,
4- Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 07/02/2001 tarih ve 13-1/51 sayılı içtihadında da belirtildiği gibi, 6200 sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanunun 49 uncu maddesinde yer alan " Umum Müdürlüğün varidatı kurumlar vergisinden ve muameleleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmü idarenin yasa ile belirlenmiş olan görevlerini yerine getirebilmesi için yapması gerekli idari işlemleri kapsadığından ve anılan hükümde yargı harçlarından söz edilmediğinden, adı geçen Kurumun yargı harçlarından muaf tutulmaması,
5- 2548 sayılı Cezaevleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkûmlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanunun 1 inci maddesi gereğince tahsili gereken cezaevi yapı harcı, Harçlar Kanununun 1 ve 3 sayılı Tarifeleri kapsamında bulunmamaktadır. Bu nedenle, genel bütçeye dahil idarelerin 1 ve 3 sayılı Tarifelerde sayılan işlemlerinde, harçtan muafiyetine ilişkin Harçlar Kanununun 13 üncü maddesinin ( j ) bendi hükmünün uygulanmayarak, cezaevi yapı harcının Hazinenin alacaklı olduğu takip dosyalarında da tahsil edilmesi,
Konularında gereken dikkat ve özenin gösterilmesini rica ederim.
Cemil ÇİÇEK
Bakan