T.C.
YARGITAY
18. Hukuk Dairesi

E:2003/7039
K:2003/8532
T:03.11.2003

Dava dilekçesinde kamulaştırma bedelinin arttırılması ile faiz ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
KARAR : Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
1-Tarım arazisi nitelikli dava konusu taşınmazın değerlendirilmesine esas bilirkişi kurulu raporlarında, üç yılda 5 ürün üretimi üzerinden hesap yapılmış, münavebeye alınan sebze türleri mevsimlere göre en yüksek fiyatları ile satılan ürünler seçilmiş ve her iki ürünün de 12 aylık süreler içinde istihsal edilmiş gibi değerlendirme yapılarak arazinin değeri çok yüksek biçimde abartılarak bulunmuştur. Oysa amaç, ortalama değeri bulmaktır.
İklim koşullarının elverdiği bazı yorelerde bir ürün idrak edildikten sonra toprak yeniden hazırlanıp hemen akabinde ikinci uygun ürün ekilebilmekte ise de, bunların ekilip hasat edilmeleri 12 aylık bir süreye sığdırılması mümkün degildir. O halde münavebe iki yıl ve daha fazla süre icin alınırken bu ürunlerin aynı yıl istihsal edilmis olmalarının ımkansızlığı karşısında daireye intikal eden birçok dosyada olduğu gibi, yıllık net gelir hesap edilirken, ürünlerin yıllık net gelirlerinin toplamı değil, istihsalde 12 aylık süreyi takip eden 12 aylık süreye sirayet ederek taşınmazını karşılamak ( dengelemek ) üzere herbirinin en çok %75'inin alınması gerekir.
Mahkemece bu hususlar gözönünde bulundurularak her iki bilirkişi kurulundan en çok iki yılda üç veya üc yılda dort ürün münavebesi uygulanan ( bilirkişi kurullarınca münavebeye bugday ürünü de mutlak alınmak koşulu ile ) ek raporlar alınmaması,
2-Net gelirin belirlenmesinde münavebeye alınan ürünlerin dekar başına verimi, uretim gideri ve satıs fıyatları Yargıtay'da yerleşmiş uygulamalara göre ortalama değerleri ifade ettiği bilinen o yer Tarım Müdürlüğünden alınacak verilere göre saptanır. İlçe Tarım Müdürlüğünden resmi veriler getirtilmeden Antalya İl Tarım Müdürlüğünün Merkez için hazırladığı verilerin esas alınması suretiyle taşınmazın değerinin belirlenmesi, Doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 3.11.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.