Takas çeklerinde banka sorumluluk tutarının ödenip ödenmeyeceği meselesini, konuyu ikiye ayırarak ele almak gerekir. Konuyla ilgili her iki yasal düzenleme metnini de aşağıya ekliyorum. 5941 Sayılı yasa metnine göre, takas çeklerindeki banka sorumluluk tutarı ile ilgili yenilik, banka sorumluluğunun açıkça düzenlenmiş olmasıdır. Öte yandan, Yargıtay 19.Hukuk Dairesi'nin 21.12.2009 tarihli, takas sebebiyle banka sorumluluğunun olmayacağına dair kararı 5941 sayılı yasanın yürürlük tarihinden sonra olduğundan, 5941 sayılı yasa düzenlemesinin dikkate alınmış olmasını gerektirir. Yüksek mahkeme herhalde, konuyu çeklerin ait olduğu yasal mevzuattaki farklılıkları dikkate alarak değerlendirmektedir.

Saygılarımla.

3167 sayılı Yasa

Hesaben tesviye

Madde 6 - T.C. Merkez Bankası, çeklerin banka şubeleri arasında hesaben tesviyesini sağlayacak tüzelkişiliği haiz sistemi kurmaya ve gözetimi altında yürütmeye yetkilidir. T.C. Merkez Bankası, şubesi bulunmayan yerlerde bu yetkisini uygun göreceği başka bir bankaya devredebilir.

Hesaplaşma sisteminin kuruluş ve işleyişi, T. C. Merkez Bankasınca çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

(EKLENMİŞ FIKRA RGT: 08.03.2003 RG NO: 25042 KANUN NO: 4814/5)
Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde çeklerin fizik olarak ibraz edilmeksizin sadece çek bilgileri üzerinden bankalar arası takas odaları aracılığı ile elektronik ortamda muhatap bankaya gönderilerek işlem görmesi, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 710 uncu maddesine göre takas odasına ibraz hükmündedir.

(EKLENMİŞ FIKRA RGT: 08.03.2003 RG NO: 25042 KANUN NO: 4814/5)
Takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için, 10 uncu maddede belirlenen sorumluluk miktarı dahil kısmi ödeme yapılmaz. Ancak, takas odaları aracılığıyla ibraz edilen çekin, hesapta yeterli karşılığının olmadığının belirlenmesi halinde muhatap banka tarafından, hesapta bulunan kısmi karşılık tutarı, çeki ibraz eden hamil lehine onbeş gün süreyle bloke edilir.

5941 Sayılı Yasa

Hesaben ödeme

MADDE 8 - (1) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, çeklerin banka şubeleri arasında hesaben ödenmesini sağlayacak tüzel kişiliği haiz sistemi kurmaya ve gözetimi altında yürütmeye yetkilidir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, bu yetkiyi uygun göreceği başka bir kuruluş aracılığıyla da kullanabilir.

(2) Hesaben ödeme sisteminin kuruluş ve işleyişi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca çıkarılacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

(3) Yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde çeklerin fiziki olarak ibraz edilmeksizin sadece çek bilgileri üzerinden bankalararası takas odaları aracılığı ile elektronik ortamda muhatap bankaya gönderilerek işlem görmesi, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 710 uncu maddesine göre takas odasına ibraz hükmündedir.

(4) Takas odaları aracılığıyla ibraz edilmiş çekler için, 3 üncü maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen sorumluluk miktarı dahil, kısmi ödeme yapılmaz. Bu durum, muhatap bankanın sorumluluk tutarını ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Ancak, takas odaları aracılığıyla ibraz edilen çekin, hesapta yeterli karşılığının olmadığının belirlenmesi halinde muhatap banka tarafından, hesapta bulunan kısmi karşılık tutarı, çeki ibraz eden hamil lehine onbeş gün süreyle bloke edilir.