|
İdare Mahkemeleri genelde İYUK 5/1'i dar yorumluyorlar.Benim de bu şekilde açmış olduğum bazı idari davalar bu nedenle tek tek açılmak suretiyle devam etmişti.
 |
Alıntı: |
 |
|
|
|
|
|
|
|
T.C.
DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU
E. 2007/411
K. 2007/492
T. 30.11.2007
• BİRDEN FAZLA İŞLEMİN TEK DİLEKÇEYLE DAVA KONUSU EDİLMESİ ( İşlemlerden Birinin Diğerinin Sonucu Olmadığı Veya Biri Hakkında Verilen Kararın Diğer İşlemi de Etkilemediği Durumlarda Reddi Gereği )
• DAVA KONUSU EDİLEN İŞLEMİN BİRDEN FAZLA OLMASI ( Her Bir İşlem Yönünden Hem Usul Hem Esas Yönünden Ayrı İnceleme Yapılmasının Gerekli Olduğu Durumlarda Tek Dilekçe İle Dava Açılamayacağı )
• İDARİ İŞLEM ( Birden Fazla/Tek Dilekçe İle Dava Açılması - Reddi Gereği/Her Bir İşlem Yönünden Hem Usul Hem Esas Yönünden Ayrı İnceleme Yapılmasının Gerekli Olduğu Durum )
• TEK DİLEKÇEYLE BİRDEN FAZLA İŞLEMİN DAVA KONUSU EDİLMESİ ( İşlemlerden Birinin Diğerinin Sonucu Olmadığı Veya Biri Hakkında Verilen Kararın Diğer İşlemi de Etkilemediği Durumlarda Reddi Gereği )
2577/m. 5
ÖZET : Her bir işlem yönünden hem usul hem esas yönünden ayrı inceleme yapılmasının gerekli olduğu durumlarda, söz konusu işlemlere karşı tek dilekçe ile dava açılabileceğinin kabulüne olanak yoktur. Bir başka anlatımla, işlemlerden birinin diğerinin sonucu olmadığı veya biri hakkında verilen kararın diğer işlemi de etkilemediği durumlarda, birden çok işlemin bir dilekçe ile dava konusu yapılamayacağı açıktır.
Uyuşmazlıkta, davacı şirkete tebliğ edilen kırkbeş işlem tek dilekçeyle davaya konu edilmiş olup, 4458 sayılı Gümrük Kanununun ilgili hükümlerine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği yönünden, her birinin ayrı ayrı incelenmesi zorunluluğu bulunduğundan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 5 inci maddesine uygun olmayan dava dilekçesinin reddi gerekir.
İstemin Özeti : Adana Gümrük Müdürlüğünce 2003 yılında tescil edilen değişik gün ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleri kapsamı eşya nedeniyle yapılan katma değer vergisi ek tahakkuklarına vaki itirazların reddine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle dava açılmıştır.
Adana 1. Vergi Mahkemesi 18.5.2005 günlü ve E:2004/1595, K:2005/630 sayılı kararıyla; ek tahakkuklara vaki itirazların reddi yolunda tesis edilen işlemleri iptal etmiştir.
Davalı idarenin temyiz istemini inceleyen Danıştay Yedinci Dairesi 1.2.2006 günlü ve E: 2005/3044, K:2006/321 sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesinden, davacı şirket adına tescilli serbest dolaşıma giriş beyannameleri muhteviyatı eşya nedeniyle tahakkuk ettirilen katma değer vergisine vaki itirazların reddine dair işlemlerin davacı şirkete tebliği üzerine, kırkbeş ayrı işleme karşı tek dilekçeyle dava açıldığının anlaşıldığı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5 inci maddesinde her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılmasına ilişkin genel kuralın istisnasının düzenlendiği; ancak, biri diğerinin sonucu olmayan veya biri hakkında verilen kararın diğerini etkilemediği hallerde, birden çok işlemin bir dilekçe ile dava konusu edilemeyeceği; bu bakımdan, 4458 sayılı Gümrük Kanununun ilgili hükümlerine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği yönünden, her birinin ayrı ayrı incelenmesi zorunlu olan birden fazla işleme karşı tek dilekçeyle açılan davada, İdari Yargılama Usulü Kanununun 5 inci maddesine uygun olmayan dilekçenin reddedilmesi gerekirken, dosyanın tekemmül ettirilerek karar verilmesinde isabet bulunmadığı gerekçesiyle, kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Adana 1.Vergi Mahkemesi 30.4.2007 günlü ve E:2007/770, K:2007/438 sayılı kararıyla; dava konusu işlemlerin konusunun ve uyuşmazlığın aynı nitelikte olduğu, Mahkemelerince her bir işlem açısından aynı incelemenin yapıldığı, dava dosyasının tekemmül etmiş olduğu, yargılama sürecinin uzunluğu ve dosyanın yeniden tekemmül ettirilmesi suretiyle yapılacak yargılamanın sonuca etki etmeyeceği ile Anayasanın 141 inci maddesinde yer alan düzenleme de dikkate alındığında, işin esasının incelenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, işlemlerin iptali yolundaki ilk kararında ısrar etmiştir.
Israr kararı davalı idarece temyiz edilmiş, tesis edilen işlemlerde yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek, kararın bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Özlem ULAŞ'ın Düşüncesi : Temyiz isteminin, ısrar hükmü yönünden reddi ile işin esası hakkında karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Yedinci Dairesine gönderilmesi gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı Mukaddes ARAS'ın Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme ısrar kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Davacı şirket adına yapılan katma değer vergisi ek tahakkuklarına vaki itirazların reddine ilişkin işlemleri, işin esası hakkında inceleme yaparak iptal eden vergi mahkemesi ısrar kararı, davalı idarece temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5 inci maddesinde aynı dilekçe ile dava açılabilecek haller belirlenmiştir. Anılan maddede, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı; ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği öngörülmüştür.
İdari işlemlere karşı ayrı ayrı dava açılması gerektiğine ilişkin asıl kurala istisna olarak getirilmiş olan bu maddeye uygun olarak birden fazla idari işleme karşı tek dilekçe ile açılan bir davada, yargı yerince, hem usul· hem de esas yönünden yapılacak inceleme ile ulaşılacak sonuç, tüm işlemler açısından kabul edilirken, her bir işlem yönünden hem usul hem esas yönünden ayrı inceleme yapılmasının gerekli olduğu durumlarda, söz konusu işlemlere karşı tek dilekçe ile dava açılabileceğinin kabulüne olanak yoktur. Bir başka anlatımla, işlemlerden birinin diğerinin sonucu olmadığı veya biri hakkında verilen kararın diğer işlemi de etkilemediği durumlarda, birden çok işlemin bir dilekçe ile dava konusu yapılamayacağı açıktır.
Uyuşmazlıkta, davacı şirkete tebliğ edilen kırkbeş işlem tek dilekçeyle davaya konu edilmiş olup, 4458 sayılı Gümrük Kanununun ilgili hükümlerine uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği yönünden, her birinin ayrı ayrı incelenmesi zorunluluğu bulunduğundan, yukarıda anılan 5 inci maddeye uygun olmayan dava dilekçesinin reddi gerekirken, dosyanın tekemmül ettirilerek işin esası hakkında karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüyle, Adana 1. Vergi Mahkemesinin 30.4.2007 günlü ve E:2007/770, K:2007/438 sayılı ısrar kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 30.11.2007 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY :
Mahkeme kararında belirtildiği gibi aynı sebebe dayalı her bir işlem usul ve esas yönünden ayrı ayrı incelenmiş olduğundan, temyiz isteminin, ısrar hükmü yönünden reddi ile işin esası hakkında karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Yedinci Dairesine gönderilmesi gerektiği oyu ile karara katılmıyoruz.
danx |
|
 |
|
 |
|
 |
Alıntı: |
 |
|
|
|
|
|
|
|
T.C.
DANIŞTAY
9. DAİRE
E. 2001/2880
K. 2002/4365
T. 24.10.2002
• MADDİ VE HUKUKİ BAKIMDAN BAĞLILIK BULUNAN İŞLEM ( Bir Dilekçe İle Dava Açılabileceği )
• AYNI DAVA DİLEKÇESİ İLE BİRDEN FAZLA KONU HAKKINDA DAVA AÇILABİLMESİ ( Maddi ve Hukuki Bakımdan Bağlılık Bulunan İşlem )
• DAVA DİLEKÇESİ ( Maddi ve Hukuki Bakımdan Bağlılık Bulunan İşlem - Tek Bir Dilekçe İle Dava Açılabileceği )
2577/m.5
213/m.352,353
ÖZET : Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılabileceği gibi, aralarında maddi ve hukuki bakımdan bağlılık bulunan ilişkisi varsa birden fazla işlem aleyhine bir dilekçe ile de dava açılabilecektir.
İstemin Özeti: Bilardo ve internet cafe işletmeciliği işi yapan yükümlünün işyerinde yapılan yoklama sonucunda internet cafe işletmeciliği faaliyeti ile ilgili vergi dairesine bilgi verilmemesi nedeniyle kesilen usulsüzlük cezası ve işyerinde vergi levhası asılmaması nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezası ile 106 kişiye ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmemesi nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesinin 1. fıkrasında; her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak aralarında maddi ve hukuki bakımdan bağlılık ya da sebeb-sonuç ilişkisi varsa birden fazla işlem aleyhine bir dilekçe ile de dava açılabileceği hükmüne yer verildiği, olayda bilardo ve internet cafe işletmeciliği ile uğraşan davacı adına işyerinde vergi levhası asılmadığı ve 106 kişiye ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlemediğinin tespiti üzerine kesilen özel usulsüzlük cezaları ile internet cafe işletmeciliği faaliyeti ile ilgili vergi dairesine bilgi verilmemesi nedeniyle kesilen usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle dava açıldığının anlaşıldığı, sözü edilen cezalarının ayrı maddi olgulara dayanılarak kesilmesi ve uygulanan yasa maddelerinin farklı olması nedeniyle her üç cezaya karşı ayrı ayrı dava açılması gerektiği, bu nedenle 2577 sayılı Kanunun yukarıda anılan 5. maddesine uygun bulunmayan dava dilekçesinin aynı Kanunun 15. maddesinin ( d ) bendi uyarınca kararın bildirim tarihinden itibaren 30 gün içinde anılan Yasanın 5. maddesine uygun şekilde dava açmakta serbest olmak üzere reddine karar veren .... Vergi Mahkemesinin 5.1.2001 tarih ve E: 2001.3, K: 2001.1 sayılı kararının kanun yararına bozulması istenilmektedir.
Danıştay Başsavcılığının Kanun Yararına Bozma İstemi: Bilardo işletmeciliğine ilave olarak İnternet Cafe işletmeciliği yapan davacının, İnternet Cafe işyeri açılışı ile ilgili Vergi Dairesine bilgi verilmemesi nedeniyle kesilen usulsüzlük cezasının ve işyerine vergi levhası asılmadığı nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezası ile 106 kişiye ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmediği nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması isteğiyle açtığı davada, sözü edilen üç cezanın ayrı maddi olgulara dayanılarak kesilmesi ve uygulanan Yasa maddelerinin farklı olması nedeniyle her üç cezaya karşı ayrı ayrı dava açılması gerektiği gerekçesiyle 2577 sayılı Yasanın 15. maddesinin ( d ) bendi uyarınca reddi yolunda .... Vergi Mahkemesince tek hakimle verilen 5.1.2001 günlü, E: 2001-3, K: 2001-1 sayılı kararın kanun yararına bozulması istenildiğinden dosya anılan Yasanın 51. maddesine göre incelendi.
2577 sayılı Yasanın 5. maddesinin 1. fıkrasında "her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir" hükmü yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden; bilardo işletmeciliğine ilave olarak İnternet Cafe işletmeciliği yapan yükümlünün işyerine gidilerek mükellef nezdinde düzenlenen 7.11.2000 günlü yoklama tutanağı ile İnternet Cafe işyeri açılışı ile ilgi Vergi Dairesine bilgi verilmediği, vergi levhası asılmadığı ve 106 kişiye ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmediği hususlarının saptanması üzerine 20.11.2000 günlü, 25 cilt, 11 sıra nolu ihbarname ile 2000 yılı için 213 sayılı Yasanın 352.2-7 maddesi gereğince 6.000.000.- lira usulsüzlük cezası ile, 352.2-4 maddesi gereğince 30.000.000.- lira ve 1.500.000.000.- lira özel usulsüzlük cezaları olmak üzere toplam 1.536.000.000.- lira ceza kesildiği anlaşılmaktadır.
Yükümlünün işyerini açması nedeniyle 213 sayılı Yasa uyarınca bazı mükellefiyetlerini yerine getirmediğinin tespiti sonucu kesilen cezaların dayanağının aynı yoklama tutanağı olması ve tek bir ihbarname düzenlenmek suretiyle istenilmesi karşısında ortada tek bir idari işlem bulunduğundan bu işlemin tek dilekçe ile dava konusu edilmesi 2577 sayılı Yasanın 5. maddesi gereğidir.
Açıklanan nedenle ortada birden fazla idari işlem bulunduğundan bahisle her bir işleme ayrı ayrı dava açılmak üzere dilekçenin reddi yolunda .... İdare Mahkemesince tek hakimle verilen 5.1.2001 günlü, E: 2001-3, K: 2001-1 sayılı kararın yürürlükteki hukuka aykırı sonuç ifade etmesi karşısında 2577 sayılı Yasanın 51. maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasının uygun olacağı düşünülmüştür.
Konuyu Yüksek Dairenizin takdir ve kararına sunarım.
Tetkik Hakimi ....'in Düşüncesi: Dava konusu cezayı gerektiren fiillerin tek tutanakla tespit edilip, tek ihbarname ile davacıdan istenilmesi karşısında tek bir idari işlemin varlığına bağlı olarak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesi uyarınca tek dilekçe ile dava açılabileceği görüşüyle Danıştay Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince .... Vergi Mahkemesince verilen 5.1.2001 tarih ve E: 2001.3, K: 2001.1 sayılı kararının Danıştay Başsavcılığı tarafından kanun yararına temyiz edilerek bozulması istenmesi üzerine işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden; bilardo ve internet cafe işleten yükümlünün işyerinde yapılan yoklama sonucunda internet cafe işletme faaliyetinin başladığına ilişkin vergi dairesine bilgi verilmediği, işyerinde vergi levhası asılmadığı ve 106 kişiye ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmediği hususlarının tespiti üzerine 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 352.2-7. maddesi uyarınca usulsüzlük cezası ile aynı Yasanın 353.2-4. maddeleri uyarınca özel usulsüzlük cezalarının kesildiği, kesilen bu cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açıldığı, açılan davada 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesi uyarınca her bir cezaya karşı ayrı ayrı dava açılması gerektiği gerekçesiyle yine aynı Yasanın 15. maddesinin ( d ) bendi uyarınca dilekçe ret kararı verildiği, verilen dilekçe ret kararına karşı itiraz yoluyla .... Bölge İdare Mahkemesine başvurulduğu, Bölge İdare Mahkemesince 2577 sayılı Yasanın 15. maddesinin 4. fıkrası uyarınca Vergi Mahkemelerince verilen dilekçe ret kararlarına karşı itiraz yolunun kapalı olduğu gerekçesiyle yapılan itirazın incelenmeksizin reddine karar verilerek davacı adına kesilen cezalar kesinleştikten sonra Danıştay Başsavcılığı tarafından .... Vergi Mahkemesinin 5.1.2001 tarih ve E: 2001.3, K: 2001.1 sayılı dilekçe ret kararının, tek ihbarname ile davacıdan istenilen cezaların tek idari işlem niteliğinde olduğundan tek dilekçe ile dava konusu edilebileceği sebebiyle kanun yararına temyiz edilerek bozulmasının istenildiği anlaşılmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Hakkında Kanunun 5. maddesinin 1. bendinde; "Her İdari İşlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak aralarında maddi ve hukuki bakımdan bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi varsa, birden fazla işlem aleyhine bir dilekçe ile de dava açılabilir." hükmüne yer verilmiştir.
Olayda yükümlünün bazı mükellefiyetlerini yerine getirmediğinin tespiti üzerine bir yoklama tutanağı tanzim edilerek bu tutanağa istinaden kesilen cezalar bir ihbarname düzenlenmek suretiyle davacıdan istenilmiştir.
Bu durumda ortada bir idari işlem bulunduğundan tek bir dilekçe ile dava konusu edilmesi 2577 sayılı Yasanın 5. maddesine aykırılık teşkil etmemektedir.
Bu itibarla .... Vergi Mahkemesince her bir cezaya karşı ayrı ayrı dava açılması gerektiği sonucuna varılarak dava dilekçesinin reddine karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı tarafından yapılan temyiz isteminin kabulü ve .... Vergi Mahkemesinin 5.1.2001 tarih ve E: 2001.3, K: 2001.1 sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51. maddesi uyarınca kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına etkili olmamak koşulu ile bozulmasına, kararın bir örneğinin Maliye Bakanlığı ile Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve Resmi Gazetede yayımlanmasına 24.10.2002 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
danx |
|
 |
|
 |
|
|