T.C. YARGITAY
21.Hukuk Dairesi

Esas: 2006/9445
Karar: 2006/8503
Karar Tarihi: 21.09.2006

ÖZET: Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla, işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen olaylar iş kazası olarak nitelendirilir. Servis düzeninin bulunduğu işyerinde sigortalıların emniyetli ve güvenli bir şekilde işyerinde götürülüp getirilmeleri işveren yükümünde olan bir sorumluluktur. İşveren bu görevi kendi araç ve işçisiyle yapabileceği gibi somut olayda olduğu gibi taşıma sözleşmesine bağlı olarak da yaptırması mümkündür. Taşıma işinin işveren nam ve hesabına yapılması durumunda, işçiye karşı sorumluluk doğrudan işverene aittir. Bu nedenle asıl işveren durumunda olan davalı, diğer alt işveren ve dava dışı diğer işçilerin kusurundan birlikte müşterek ve müteselsilen sorumludur.

(4857 S. K. m. 2) (506 S. K. m. 5, 11)

Davacı iş kazası sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.

Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

Uyuşmazlık trafik iş kazasında yaralanan işçinin uğradığı maddi ve manevi zararın, işverene ödetilmesi isteğine ilişkindir.

İş kazası sonucu meydana gelen olayda, sorumluluğun taşıma işini üzerine alan dava dışı kooperatife ait olduğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiş, karar manevi tazminat yönünden davacı, tarafça temyiz edilmiştir.

Dava dışı S.S K… 18 no.lu Otobüsçüler Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi ile davalı işveren Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürlüğü'ne bağlı K… Termik Santralı İşletme Müdürlüğü arasında 6.8.2003 tarihinde düzenlenen sözleşme ile kooperatifin davalı işverene ait işçileri taşıma işini üstlendiği, 14.1.2004 tarihinde meydana gelen trafik iş kazasında, kooperatife ait aracı süren şoförü İsmet'in 2/8 oranında, E…-B… şantiye binasından yola giren dava dışı mobil vinç şoförü Nadi'in 4/8 oranında, şantiye sorumlusu İbrahim'in 2/8 oranında kusurlu oldukları, davalı işverenin kusurunun bulunmadığı davacının sürekli işgörememezlik orarının %0 olduğu konusunda uyuşmazlık yoktur.

Uyuşmazlık zarara uğrayan sigortalı işçinin bindiği servis aracının işverene ait olmamasına ve servis şoförü ile davalı işveren arasında hizmet akdi bulunmamasına karşın meydana gelen olaydan işverenin sorumlu olup olamayacağı noktasında toplanmaktadır.

506 sayılı, S.S.K'nın 11/A (e) maddesi'nde açınca gösterildiği üzere sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla, işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında meydana gelen olaylar iş kazası olarak nitelendirilir. 4857 sayılı İş Kanunu 2/3 ve 506 sayılı yasanın 5/2 maddesinde araçlar işyeri kapsamında kabul edilmiştir. Servis düzeninin bulunduğu işyerinde sigortalıların emniyetli ve güvenli bir şekilde işyerinde götürülüp getirilmeleri işveren yükümünde olan bir sorumluluktur. İşveren bu görevi kendi araç ve işçisiyle yapabileceği gibi somut olayda olduğu gibi taşıma sözleşmesine bağlı olarak da yaptırması mümkündür. Taşıma işinin işveren nam ve hesabına yapılması durumunda, işçiye karşı sorumluluk doğrudan işverene aittir. Bu nedenle asıl işveren durumunda olan davalı, diğer alt işveren ve dava dışı diğer işçilerin kusurundan birlikte müşterek ve müteselsilen sorumludur. (İş Kanunu md. 2)

Bu durumda, 26.6.1966 gün ve 1966/7-7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı da gözetilerek davacıya uygun bir manevi tazminat takdir etmek yerine yazılı şekilde isteğin tümünün reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.

O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 21.09.2006 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları


T.C. YARGITAY
9.Hukuk Dairesi

Esas: 2008/17083
Karar: 2008/12164
Karar Tarihi: 12.05.2008

ÖZET: Dava dışı şirket ile davalılara ait işyerinde yardımcı iş mahiyetindeki temizlik ve yemekhane hizmetlerini üstlendiğinden davalılar ile dava dışı şirket arasında asıl-alt işveren ilişkisi vardır. Asıl işveren iş sözleşmesinden kaynaklanan tazminat ve benzeri alacaklardan alt işveren ile birlikte sorumludur.

(1475 S. K. m. 13, 14) (4857 S. K. m. 1, 2, 57) (1086 S. K. m. 438)

Dava: Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, izin ücretinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir.

Hüküm süresi içinde duruşmalı olarak davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; HUMK'un 438. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Karar: Davacının İstanbul İş Mahkemesi'nde tazminat ve isçilik alacaklarına ilişkin olarak dava açtığı davalı olarak T. Güvenlik Sistemleri Temizlik ve İnsan Kaynakları Ltd. Şti. dahili davalı olarak ise U. Makine Takım San. AŞ. ve U. Park Danışmanlık ve Tic. AŞ'yi gösterdiği, yargılama sonunda davalılar U. Makine AŞ. ve U. Park AŞ yönünden davanın husumet yönünden reddine kararı verildiği, diğer davalı yönünden davalının kabulüne karar verildiği, kararın temyizi üzerine Dairece <dahili davalı olarak gösteriler: davalılar (U. Makine Takım San. AŞ. ve U. Park Danışmanlık ve Tic. AŞ) yönünden husumetten ret kararının hatalı olduğu usulen açılmış bir davanın bulunmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmesi gerektiği> belirtilmiştir. Anılan bozma kararında da belirtildiği gibi davalılar U. Makine Takım Sap. AŞ ve U. Park Danışmanlık ve Tic. AŞ hakkında usule uygun şekilde açılmış bir dava yoktur.

Diğer yandan dava dışı T. Güvenlik Sistemleri Temizlik ve İnsan Kaynakları Ltd. Şti davalılara ait işyerinde yardımcı iş mahiyetindeki temizlik ve yemekhane hizmetlerini üstlendiğinden davalılar ile dava dışı şirket arasında asıl-alt işveren ilişkisi vardır.

Asıl işveren iş sözleşmesinden kaynaklanan tazminat vs alacaklardan 1475 sayılı yaşanır, 1/son ve 4857 Sayılı Yasanın 2. maddesi uyarınca alt işveren ile birlikte sorumludur.

Bu nedenlerle davanın esası hakkında bir karar vermek gerekirken yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMAASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 12.05.2008 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları