T.C.
YARGITAY
20. Hukuk Dairesi

E:2002/8260
K:2002/9761
T:28.11.2002

MAHKEMENİN GÖREVİ
SATIN ALINAN MALIN AYIPLI ÇIKMASI NEDENİYLE TAZMİNAT

Davacı Limited Şirket adına ticari işletmede kullanılmak üzere davalı şirketten satın alman aracın ayıplı çıkması nedeniyle, aracın yenisiyle değiştirilmesi veya ayıplı parçalar sebebiyle uğranılan zararın tazmini için açılan davaya bakmak görevi Asliye Ticaret Mahkemesine aittir. (6762 s. TTK. m. 14,18) (4077 s. TKK. m. 1,3/f)

Taraf1ar arasındaki aracın değişTirilnesi veya alacak istemine ilişkin davada Kadıköy ikinci Ticaret Mahkemesi ve istanbül Tüketici Mahkemesi Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
Dava, satın alınan araçtaki ayıplar nedeni ile aracın yenisi ile değiştirilmesi veya ayıplı parçalar sebebiyle uğranılan zararın ödetilmesi istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından, davacı şirketin satın aldığı aracın parça ve aksamlarındaki gizli ayıplar nedeni ile sürekli arıza yapması sonucu aracın değiştirilmesi veya uğranılan zararın ödetilmesinin istendiği, davanın açıldığı Kadıköy ikinci Asliye Ticaret Mahkemesi, taraflar arasındaki uyuşmazlığın 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasada öngörülen uyuşmazlık niteliğinde bulunduğu,
Tüketici mahkemesi ise, davacı şirketin ticari amaçlarla kurulmuş ve tüm işlemleri ticari olan bir tüzelkişi olduğu, şirketin 4077 sayılı Yasanın 3/8 maddesinde sözü edilen tüzelkişi tanımı içerisinde yer almayacağı gerekçesiyle görevsizlik kararları vermişlerdir.
Sosyal devlet ilkesinin hukuka yansımasını gösteren ve kendine özgü sözleşme tipi olan tüketici sözleşmeleri Anayasa'nın 172. maddesi gereği
8.3.1995 gününde çıkarılan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa'yla düzenlenmiştir. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa ile tüketiciler ile satıcı ve üretici firma arasındaki mal ve hizmet alım satımından kaynaklanan anlaşmazlıkların çözüme kavuşturulması görevi tüketici mahkemelerine verilmiştir. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasa'nın 1. maddesinde Yasa'nın amacı; "... ekonominin gereklerine ve kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını saglayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir" şeklinde belirtilmistir.
Aynı Yasanın 3/f bendinde "tuketici; bir mal veya hizmeti ozel amaclarla satın alarak nihaı olarak kullanan veya tüketen gerçek veya tüzelkişi" olarak tanımlanmıştır.
Bu duruma göre; tüketici sayılabilecek kişinin mal ya da hizmeti ticari faaliyeti dışında özel kullanım ya da tüketimi için talep etmesi gerekir. Özel amaçtan kastedilenin kişinin ticaret veya mesleği ile ilgili olmayan amaç olarak kabul edilmelidir.
Öte yandan TT Yasa'sında tacir sıfatının gerçek ve tüzel kişiler bakımından ayrı ayrı düzenlendiği gözlenmiştir. (TTY. m. 14,18). Yasada; "bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kişiye tacir" denileceği belirtildikten sonra ticaret şirketlerinin tanımında (TTY. m. 18) "ticaret şirketleri Eımacına varmak icin ticari işletme işleten dernekler ve kuruluş kanunları gereğince özel hukuki hükümleri dairesinde yonetilmek veya ticari şekilde işletmek üzere kamu tüzelkişileri tarafından kurulan teşekkül ve müesseselerin tacir sayılacağı hükme bağlanmıştır. Aynı maddenin 2. fıkrasında; kamu tüzelkişileri ile kamuya yararlı derneklerin tüzelkişi olmalarına ve ticari işletme işletmelerine ragmen tacir sayılamayacakları duzenlenmiştir.
Hemen belirtelim ki; Ticari sırketler TTY. 18/1. maddesi uyarınca yasa gereği tacirdirler. Tacirin ticari işletmeyle ilgili sözleşmelerinde tüketiciler için düzenlenen yasa hükümleri uygulanmaz.
Tüm anlatımlardan 4077 sayılı Yasa ile, bir mal ve hizmeti özel amaçlarla satın alarak onu günlük yaşamda tüketen kişinin (tüketicinin) korunması amaçlanmıştır. Tüketici 4077 sayılı Yasa'dan yararlanmak için başvurduğunda uyuşmazlık tüketici mahkemesinde çözümlenecektir. 426
.

Somut olayda; davacı limited ortaklık adına ticari işletmede kullanılmak üzere alınan araç nedeni ile çıkan uyuşmazlıkta özel amaçlı satın almalar için uygulanan 4077 sayılı Yasa'nın davacı şirkete ait araç yönünden uygulanması söz konusu olmayıp, uyuşmazlığın ticari nitelik taşıması ve davacının tüzel kişi tacir olması nedeniyle davanın genel hükümlere göre görülüp sonuçlandırılması gerekir.
Bu durumda, davaya bakmakla görevli mahkeme, Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesidir.
Sonuç; Yukarıda belirtilen nedenlerle; HUMY.'nın 25. ve 26. maddeleri gereğince Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesinin merci tayinine, 28.11.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.