Merhaba meslektaşım.
Kira sözleşmesi eşliğinde senet almak kiralayana güvence olmakla birlikte bazen kiranın tahsili bakımından süreci uzatabilmektedir. Bu durum özellikle kira akdi ile senetler arasında bağlantı olduğu(sizin durumdaki gibi) yani kira bedellerinin senede bağlandığının açıkça sözleşme metninden anlaşılabildiği hallerde sorun oluşturmaktadır. Kiracının temerrüde düşürülebilmesi için kambiyo senetlerine mahsus ödeme prosedürünün izlenmesini gerektirmektedir.

Senetlerle kira akdi arasında bağlantı olmasa hiç sorun olmazdı. Çünkü kira akdi ayrı, senetler ayrı borçlara işaret ediyor. Ancak her iki yoluda kullanıp çifte tahsilat yapmak kanuni değil ve ahlaka uygun değil tabiki.

Soru metninizde senede bağlanan kira dönemi belli değil. Yani vadesi geçmiş senetler mi yoksa vadesi gelmemiş senetler mi var anlaşılmıyor. Ben vadesi geçmiş bir senet ve daha vadesi gelmemiş bir kaç senet birlikte elinizde bulunuyormuş gibi sorunuzu cevaplayabileceğim. Çünkü vadesi gelmemiş senetler bakımından temerrütü ve muacceliyeti henüz sağlayamazsınız. Ama senedin birinin bile vadesi geçmiş ise aşağıda anlatacağım yolu izleyerek hem temerrütü hemde vadesi gelmemiş senetleri muacceliyet koşulu nedeni ile tahsil edebilirsiniz. Tahliyeyi sağlayabilirsiniz.

Vadesi geçmiş senet bakımından Türk Ticaret Kanunu md.690 göndermesi ile 620. maddesinin bono hakkında uygulanacağı ve vadeden itibaren 2 gün içinde bononun kiracıya ibraz süresinin geçtiğini kabul ediyoruz. Senedi borçluya ibraz etmenin sebebi: senedin ciro yolu ile kimin eline geçtiğini, kime, nerede ödeme yapacağını bilemeyeceği gerçeği karşısında zorunlu oluyor. Senet aranılacak borçlardandır, kiralayanın gidip senet borçlusunu bulması gerekir.

1. adım:Bu nedenle sizin ilk yapmanız gereken, ibraz süresi geçtiğine göre öncelikle kiracıya senedi tebliğden itibaren 10 gün içinde nerede, kime ödeyeceği konusunda noterden bir ihbarname göndermek. Bu olayın kambiyo senedi ile ilgili kısmı.

Henüz temerrüt gerçekleşmiş değil ama. Bu sürenin bitimi ile artık kiracıyı temerrüde düşürme ve sözleşmedeki muacceliyet koşulunu sağlamak için yapılması gerekenlere başlanabilir, kiracıya ihtarname gönderilebilir. Tabi bu kira ile ilgili özel bir ihtarname.
Bu ihtarın içeriği çok önemli. Tahliye ve ileriye dönük kiraların muaccel hale gelmesi bakımından içeriği kanuna uygun olmalıdır.

2. adım: Şimdi sadece ilk kira(senet) bakımından mucceliyet gerçekleşti. Artık ilk senedin kira bakımından temerrüt safhasını başlatacağız ve diğer vadesi gelmemiş senetlere muacceliyet kazandırmaya çalışacağız. Noterden ihtar göndermemiz gerekiyor. Bu ihtarın içeriği bakımından Borçlar Kanununda kira sözleşmesinin türüne göre ayrım yapılan iki madde var.
Sizin sözleşme adi kira ise 260. maddedeki 30 veya 6 günlük süre içinde ödeme yapmasını ihtar etmelisiniz. Ödemediği taktirde Sulh Hukuk Mahkemesinden tahliye talebinde bulunacağınız ve diğer kiralarında muaccel hale geleceğine ilişkin uyarıyı ihtara muhakkak yazmalısınız.
Sözleşmeniz hasılat kirası ise BK 288. maddedeki 60 günlük ödeme süresini kiracıya bildirmemiz gerekiyor. Yine bu süre sonunda tahliye isteneceği ve gelecek dönem kiralarının muacceliyet kespedeceği ihtara kesinkes yazılmalı.

Kiracıya iki kere ödeme süresi veriliyor gibi görünsede durumu bu hale getiren kambiyo senedi prosedürünün de araya girmesi aslında. Senet olmasaydı direk 30 veya 60 gün ödeme süresi veren ihtara geçebilirdik.

Daha bitmedi ama.

3. adım: Kiracı eline tebliğ geçmesinden itibaren 30 veya 60 gün süre sonunda halen ödeme yapmadı ise artık dava açabiliriz, temerrüt gerçekleşti.(Ne zormuş yahu şu temerrüt) Sulh Hukuk Mahkemesine ihbar, ihtar masrafınıda ekleyerek,ilk senet kira bedelini ve diğer geleceğe dönük senetli senetsiz tüm kira bedellerini tahsil için dava açarız ve tahliye talebimizi eklemeyi unutmayız tabiki.

Fakat kiracı akıllılık edip 30 veya 60 gün içinde kirayı öderse tahliye davaı açamayız ve diğer kiralar muaccel hale gelmez. Bizim 2. adımda bahsettiğimiz ihtar belki sonra işe yarar. Kiracı bir kira için daha aynı duruma düşerse artık iki haklı ihtar nedeni ile tahliye davası açılabilir.

Umarım işinize yarar yazdıklarım. Selamlar...