Sayın Balku;

Gönül gerçekten tüm yaşayanların iyi bir eğitimden geçmesini ister. Ancak bu toplumsal servetin hiçbir zaman aldıkları eğitimi hayata geçiremeyecek (yeterli eğitim alabildikleri de kuşkulu) insanlar için harcanması doğru mu.

Elbette ki söylediklerimin bir kısmı kinaye idi.

Şimdi düşünün insana sokağa tükürmemesi gerektiğini öğretemiyorsak, mühendis olarak iş bulmasını sağlayamıyorsak bu insanı üniversite mezunu yapmakta nasıl bir toplumsal çıkar olabilir.

Dünyanın hangi ülkesinde ya da toplumda herkesin avukat olması sağlanabilir veya istenebilir.

Bunun toplumsal bir yararı var mıdır?

Belki çok daha fazla avukat olmasının avukatlar arasında yarışmayı hızlandırarak insanların daha fazla çalışması ve kendilerini daha iyi hukukçu olarak yetiştirmelerine yardımcı olacağı savunulabilir. Bence var olan koşullarda yanlış bir bakış açısı.

Düşünün herkes üniversite mezunu, adamın inşaat mühendisliği, avukatlık, işletmer mühendisliği diploması var. Ama inşaatta çimento taşıyor.

Onun yetişmesi için verilen emeğe yazık değil mi?

Avukatlar konusunda ciddiyim

Yasa herkese kendi hakkını savunma olanağı verdiğine göre herkese avukatlık ruhsatı da verebilir. Farkeden bir şey olmayacaktır. İnsanlar gene kendi haklarını savunmak yerine "iyi bildikleri bir avukat" bulacaktır. Sonunda heba olan iyi eğitilmemiş çocuklarımızın çalınan yılları, mesleki kalitenin düşmesi, heba edilen toplumsal emek olacaktır.

İşbölümü insanın gelişiminde önemli bir yere sahiptir.

Bu uzmanlaşmayı getirir. Eğitim kurumu genel olarak insanın kültür düzeyini ortalama bilgi düzeyini geliştirmeye çalışırken üniversiteler insanın belli bir konuda yetişmesini uzmanlaşmasını sağlarlar.

Bu çerçevede üniversitenin eğitim düzeyinin ve örgütlenmesinin bu amaca yönelik olması, amacı yerine getirmeye uygun olması gerekir. Eğer hukuk fakültesi mezunlarına gerekli eğitim verilemiyorsa onlara hukuk fakültesi diploması vermenin bir anlamı yoktur. Dediğiniz gibi dışardan hoca getiririz. Toplumun bu kadar hukukçuya ihtiyacı yoksa bunun anlamı ve yararı nedir?

Söylediğim gibi insanlara böyle hukuk diploması, böyle avukatlık ruhsatı verilecekse herkese ruhsat verilsin. Hiç olmazsa hukuk fakültelerindeki eğitim için harcanan bu kadar toplumsal emekten tasarruf etmiş oluruz.

Herkes üniversite sınavını kaldırmaktan, herkesi üniversite mezunu yapmaktan söz ediyor. Böyle bir toplumsal gereklilik var mı?

Toplumun hangi alanda ne kadar kalifiye elemana ihtiyacı olduğunu saptayıp buna göre bir eğitim politikası saptamak daha doğru olmaz mı?

Benim hemen aklıma gelen bir şey: Üzerinde fazla düşünülmediği için yanlışlıklar barındırabilir.

2 yıllık yüksek okullar. Fakülte statüsüne sahip değilller. Bu okullara verilen emek yerine teknik liselerin eğitim kalitesinin yükseltilerek bu ihtiyacın karşılanmasına çalışmak daha doğru olmaz mı idi acaba?

Yakın zamanlara kadar ticaret lisesi mezunları muhasebecilik yapma hakkına sahiti. İcra müdürleri normal lise mezunlarında sınavla seçiliyordu.

Kuşkusuz ki söylediklerimde eksikler olabilir. Temel eğitimin 8 değil 11-12 yıl olması gerektiği tartışılabilir. Bu açıdan liseleri de genel kültür, genel eğitim veren kurumlar arasında sayabiliriz. O zaman da meslek liselerinin varlık nedeni açıklanamaz.

Sonuçta ben daha fazla üniversite mezunu yaratarak toplumsal kültürel düzeyin yükseleceğine inanmıyorum. Bu bakış açısı popülist bir siyasi günlük çıkar anlayışının getirdiği bir bakış açısıdır. Ben üniversitelerin belli konularda uzman insanlar yetiştiren kurumlar olduğuna inanıyorum ve bu niteliğe sahip olmalarını istiyorum.

Sorunun bir noktası burada: Daha fazla bilim adamı mı, daha fazla üniversite mezunu mu?

Ben toplumsal kültürün üniversite mezunu sayısı ile doğru orantılı olarak artmayacağını düşünüyorum. Bu ülkede binlerce okuma yazma bilmeyen insan var. Öncelikle o insanların eğitimine, insanca ve rahat yaşamasına öncelik verilmelidir. Onların eğitimine öncelik tanınmalıdır.

Tabii ki şu da bir düşünce:

O insanlar 20 yıla kadar ölecek ve ben de 20 yıla kadar herkesi üniversite mezunu yapacağım.

Ne kazanacaksın; insana inşaat mühendisi diploması vermişsin git inşaatta harç kar, çimento taşı mı diyeceksin.

Bence herkese avukatlık ruhsatı verilsin ve hukuk fakülteleri kapatılsın. Belki insanlar bu sayede fakültenin ve eğitimin ne demek olduğunun farkına varırlar. Bu açıdan bir adım oluşturabilir.

Ben hayatı boyunca halde hamallık yapacak bir insanın üniversite mezunu olması için yatırım yapmak istemiyorum. Lise de temel eğitime alınsın, itirazım yok. Ama hukuk mezunu bir insanın halde hamallık yapmasına içim elvermez. Buna karşı çıkarım.

Dediğim gibi insanlar toplum halinde yaşıyorlar. Biz de belli sınırlara sahip bir toplumuz. İnsanlar çalışarak bir artı değer üretiyor ve bunun bir kısmını çocukların eğitimi için ayırıyor. Üretilen bu toplumsal değerin akılcı bir biçimde kullanılması gerekir. Örneğin herkesi üniversite mezunu yapmak yerine işçilerin çalışma saatini 1-2 saat kısaltıp bu süreyi onlara eğitim vermek için ayırırım.