|
Kaptan
Tehlikede bulunan bir geminin kaptanı, imdat isteğine cevap vermiş olan kaptanlarla mümkün olabildiği kadar istişarede bulunduktan sonra, yardıma en elverişli gördüğü bu gemilerden birinden veya bir kaçından yardım istemek hakkını haiz olduğu gibi bu suretle kendisinden yardım istenen kaptan veya kaptanlar da bu isteğe uyarak bütün hızları ile tehlikede bulunan kimselerin yardımına gitmek ödevindedirler. (DCME: Denizde Can Mal Emniyeti Kanunu Mad.16)
Telsizle imdat işareti alan bir kaptan kendisinden yardım istenen başka bir geminin kaptanından ve eğer yardım istenen gemi birden fazla ise bu gemilerin kaptanlarından, yardım isteğinin yerine getirilmek üzere bulunduğu yolunda haber alacak olursa, 15. madde ile kendisine yüklenmiş olan yardım ödevinden kurtulur. (DCME Mad.17)
Bir kaptan, tehlikede bulunan kimselerin yanına varan bir geminin kaptanından artık yardıma lüzum kalmadığını haber alırsa, bu kanunun 15.maddesiyle yüklenmiş olduğu ödevden ve eğer kendi gemisinden de yardım istenmemiş ise 16.madde ile yüklendiği yardım ödevinden kurtulur. (DCME Mad.18)
Tehlikeli buzlar, gemi leşleri, tropikal fırtınalar veya Beaufort mikyasına göre 10 kuvvetinde veya daha fazla rüzgar yahut deniz yolculuğu güvenini doğrudan doğruya sarsan başka tehlikeler gören her gemi kaptanı, bunları,yakınında bulunan gemilere ve haberleşebileceği ilk kıyı noktasındaki yetkili makamlara, elindebulunan bütün haberleşme araçları ile ve tüzüğü gereğince bildirmek ödevindedir.(DCME Mad.19)
Türk Ticaret Kanununun 982 ve 984 üncü maddeleri gereğince salahiyetli mahkemeye deniz raporu tesbit ettirmekle mükellef her kaptan, bu raporun tasdikli bir suretini kazadansonra uğradığı liman reisliği bulunan ilk limanda liman reisliğine verir. (DCME Mad.13)
Yolculuğuna izin verilmemiş,
Denize elverişlilik belgesi almamış,
Belgesi battal edilmiş,
Belgesinin süresi geçmiş,
Bir ticaret gemisini işleten özel donatan ve böyle bir gemiyi sevk ve idare eden kaptan üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bundan başka özel donatandan ayrıca 100 liradan 1000 liraya kadar ağır para cezası alınır. Tekerrür halinde bu cezalar bir kat artırılır.(DCME Mad.20)
Yolcu taşımasına izin verilmemiş bir ticaret gemisiyle yolcu taşıdığı veya bu kanunun 11.maddesinde sözü geçen yükleme markası üzerindeki yükleme çizgilerinin gösterdiği hadden fazla yükle yolculuk yaptığı belirtilen kaptanlar bir aydan üç aya kadar hapis Cezası ile cezalandırılır ve her iki halde de altı aydan bir yıla kadar denizde çalışmaktan alıkonulur. Yetkili olmadığı halde yükleme markasının yerini değiştirenler üç aydan altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Donatanın kanuna aykırı emrine uymuş olması, kaptanı sorumdan kurtaramaz.(DCME Mad.21)
Patlama bakımından tehlikeli olan maddeler (Patlama maddeleri ve bilhassa paralama ve atış malzemesi-Paralama veya atış amaçlarına uygun nitelikte bulunmayan, alevle patlatılamayan ve vurma ve sürtünmeye karşı, dinitrobenzoldan daha hassas olmayan maddeler patlama maddesi sayılmaz-, Cephane, Ateşleme malzemesi, havai fişekler ve benzerleri, Sıkıştırılmış veya sıvık haline getirilmiş gazlar, Suya dokununca yanan veya yanmayı kolaylaştırıcı gazlar çıkaran maddeler)
Kendi kendine tutuşan maddeler;
Yanıcı sıvıklar ve kolay ateş alabilen katı maddeler;
Zehirli maddeler;
Yakıcı maddeler;
Fizik nitelikleri bakımından yukarıdakilere benzer başka maddeler;
Hayvan, kereste ve zahire gibi istifleri bakımından tehlikeli yükler.
Yukarda yazılı eşyanın ticaret gemileriyle taşınması tüzüğüne göre yapılır.
Yukarıdaki kanuna uymayan hareket edenlerden 50 liradan 250 liraya kadar ağır para cezası alınır. 12 nci maddede (Aşağıda yazılı maddeler bu kanuna göre "Tehlikeli eşya" sayılır:
A) Patlama bakımından tehlikeli olan maddeler:
1 – Patlama maddeleri ve bilhassa paralama ve atış malzemesi; (Paralama veya atış amaçlarına uygun nitelikte bulunmayan, alevle patlatılamayan ve vurma ve sürtünmeye karşı, dinitrobenzoldan daha hassas olmayan maddeler patlama maddesi sayılmaz).
2 – Cephane;
3 – Ateşleme malzemesi, havai fişekler ve benzerleri;
4 –Sıkıştırılmış veya sıvık haline getirilmiş gazlar;
5 – Suya dokununca yanan veya yanmayı kolaylaştırıcı gazlar çıkaran maddeler;
B) Kendi kendine tutuşan maddeler;
C) Yanıcı sıvıklar ve kolay ateş alabilen katı maddeler;
D) Zehirli maddeler;
E) Yakıcı maddeler;
F) Fizik nitelikleri bakımından yukarıdakilere benzer başka maddeler;
G) Hayvan, kereste ve zahire gibi istifleri bakımından tehlikeli yükler.
Yukarda yazılı eşyanın ticaret gemileriyle taşınması tüzüğüne göre yapılır.) yazılı tehlikeli eşyanın ticaret gemileriyle nasıl taşınacağı hakkındaki tüzük hükümlerine aykırı hareket edenlerden 50 liradan 250 liraya kadar ağır para cezası alınır.
Bu kanunun (Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanunu) 10 uncu maddesinin 1 inci fıkrasiyle (Çatışan gemilerin kaptanları, çatma yüzünden gemilere ve içindeki kimselere gelecek zararları önlemek veya azaltmak için, kendi gemilerini ve içinde bulunan gemi adamlarını ve yolcuları ciddi bir tehlikeye atmaksızın mümkün olan her yardımı yapmakla ödevlidirler. Bundan ötürü çatışan gemilerin kaptanları, birbirine yardıma muhtaç bulunmadıklarına inanç getirinceye kadar, gemilerini hadise yerinde tutmağa mecburdurlar.) 14 üncü maddesine (Her kaptan, denizde, can tehlikesine uğramış olarak Rast geldiği kimselere, düşman bile olsa, kendi gemisini, gemi adamlarını ve yolcusunu ciddi bir tehlikeye atmaksızın elinden gelen her yardımı yapmakla ödevlidir), 15 inci maddesinin 1inci fıkrasına (Başka gemiden imdat işareti alan bir geminin kaptanı tehlikede bulunan kimselerin yardımına bütün hızı ile gitmek ödevindedir.) ve 16 ncı maddesine (Tehlikede bulunan bir geminin kaptanı, imdat isteğine cevap vermiş olan kaptanlarla mümkün olabildiği kadar istişarede bulunduktan sonra, yardıma en elverişli gördüğü bu gemilerden birinden veya bir kaçından yardım istemek hakkını haiz olduğu gibi bu suretle kendisinden yardım istenen kaptan veya kaptanlar da bu isteğe uyarak bütün Hızları ile tehlikede bulunan kimselerin yardımına gitmek ödevindedirler.) aykırı hareket eden kaptanlar üç aydan altı aya kadar denizde çalışmaktan alıkoyma veya bir aydan üç aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Vahim hallerde her iki cezaya birlikte hükmedilir.
Tüzükle belirtilen yardım isteme işaretlerini yerinde ve gereği gibi kullanmayanlarla bu kanunun 10 uncu maddesinin 2 nci ve 3 üncü fıkralarına (Çatışan gemilerin kaptanları, gemilerini ve içindeki kimseleri ciddi tehlikeye atmadan yapabilirlerse, yollarına devama başlamadan önce, gemilerinin adını, tanınma işaretini, bağlama, kalkma ve varma limanlarının adlarını öbür gemilerin kaptanlarına bildirmek ödevindedirler ve Çatışan gemilerin kaptanları, olayın sebeplerini ve hangi hal ve şartlar altında baş gösterdiğini, kazadan hemen sonra ve mümkünse, gemi jurnallerine yazarlar. Gemi jurnalindeki bu kaydın altı, kaptan, birinci zabit ve güverte tayfasından biri tarafından beraberce imzalanır.) , 13 üncü (Türk Ticaret Kanununun 982 ve 984üncü maddeleri gereğince salahiyetli mahkemeye deniz raporu tespit ettirmekle mükellef her kaptan, bu raporun tasdikli bir suretini kazadan sonra uğradığı liman reisliği bulunan ilk limanda liman reisliğine verir. ) ve 20 nci (Bu kanunda yazılı sebeplerle:
A) Yolculuğuna izin verilmemiş,
B) Denize elverişlilik belgesi almamış
C) Belgesi battal edilmiş,
D) Belgesinin süresi geçmiş,
Bir ticaret gemisini işleten özel donatan ve böyle bir gemiyi sevk ve idare eden kaptan üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bundan başka özel donatandan ayrıca 100 liradan 1000 liraya kadar ağır para cezası alınır. Tekerrür halinde bu cezalar bir kat artırılır.) maddelerine aykırı hareket eden kaptanlardan 50 liradan 250 liraya kadar para cezası alınır.
|