|
|
|
|
|
|
Sayın meslektaşlarım,
Avukat, bir firma ile sözleşme imzalayıp sözleşmeli avukat olursa, dışarıdan iş alabilir mi, yani serbest avukatlığını devam ettirebilir mi? vergi yükümlülüğü ne olur?
Bu konuda yardımcı olursanız sevinirim.
İyi çalışmalar.
|
|
 |
|
 |
|
Sayın meslektaşımzın sorusunu doğru algılamak iktiza eder.
Yukarıda hülasa anlatılıp sual olarak tevcih edilen hal iki cihetle telakki edilmeye müsaittir:
1-) Bir avukatın işçi-işveren münasebetini tesis eden bir iş akdi ile bir hükmi şahsiyyet bünyesinde personel avukat olarak çalışması
2-) Serbest bir bürosu olan avukatın, yapılan bir sözleşme ile şirkete dışarıdan hukuki danışmanlık ile dava ve icra takibi noktalarında mesleki hizmet temin edeceğine müteallik tahhütte bulunarak çalışması.
Sual edilen husus eğer birinci maddedeki bahis ise burada bir iş akdi mevzu bahistir. Dolayısı ile işçi-işveren münasebeti tesis edilmiş olacağından yalnızca 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ahkamı değil, aynı zamanda 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine de sarf-ı nazar edilmesi lazım gelir. İş Kanunu'na göre işçi, iş saatlerinde iş görme edimini işverene karşı yerine getirmekle yükümlüdür. Kural olarak işçi iş saatlerinde başka işlerle de iştigal edebilir. Fakat yan işte çalışması işverene zarar verirse bu durumda "sadakat borcu"na muhalefet durumu tezahür eder, ki bu da iş akdinin feshini gerektirir. Bu durum iş akdinde "haricen iş alma"ya yönelik düzenleyici bir hüküm olmaması durumunda mer'idir. Lakin iş akdinde işçi avukatın haricen iş alması yasaklanmışsa bu sözleşme hükmü geçerli olacaktır ve artık işçi avukatın bağlı çalıştığı hükmi şahıstan gayrisinin işini alması mümkün olmayacaktır.
Bu durumda işçi statüsünde olduğu için bütün vergi yükümlülüğünü "vergi sorumlusu" sıfatı ile işveren ödeyecektir. Sosyal Güvenlik primlerini de S.S.K'ya işveren yatıracaktır. Bağlı çalıştığı iş açısından durum böyle olmakla, işçi avukatlığının haricinde de iş alıyorsa, aldığı bu harici işler için serbest meslek makbuzu kesecek, KDV ve Gelir Vergisi (stopaj) ödeyecektir.
Sual ikinci maddeye müteallik ise yine kural, sözleşme yaptığı şirketin işinin gayrisinde her türlü hukuki iş alabileceğine cevaz vermektedir. Fakat yine her iki taraf yaptıkları sözleşme ile haricen iş alabilme serbestisini kaldırabilirler. Bu ikinci durumda ise her halükarda, yani gerek sözleşme yaptığı şirkete ve gerekse diğer müvekkillere karşı serbest meslek makbuzu kesecek, K.D.V ödeyecek, Gelir Vergisi ödeyecektir. Sosyal güvenlik primini de Topluluk Sigortası fonuna yatıracaktır.
Netice : Her iki durumda da mühim olan yapılan sözleşmede haricen iş almaya yönelik yasaklayıcı bir hüküm var mı yok mu? Yasaklayıcı bir hüküm varsa bu hüküm geçerlidir ve avukat o şirketin işleri dışında bir işi alamaz. Ama yapılan sözleşmede yasaklayıcı bir hüküm yoksa hem 1. durumda hem de 2. durumda haricen iş almasında kanunen bir sakınca yoktur. Bu serbestlikte tek dikkat edilmesi gereken husus, 1. durumda sadakat borcuna muhalif davranmamak; yani dışardan alınan işin, işveren ile işçi avukatın iş ilişkisini bozacak derecede iş yapma edimine mani olmaması gerekir.
Vergilendirme bakımından;
1. Durumda
a) Sözleşmede haricen iş alma yasağı varsa, sadece bağlı bulunduğu iş yerinden gelir elde edeceğinden vergiye ilişkin tüm mükellefiyetlerini "vergi sorumlusu" sıfatı ile işveren yerine getirecektir.
b) Sözleşmede haricen iş alma yasağı yoksa, işyeri ile alakalı tüm gelirleri için yukarıdaki (a) maddesi yine geçerli; bunun yanında da haricen aldığı her iş için serbest meslek makbuzu kesecek, K.D.V ve Gelir Vergisi (stopaj) ödeyecektir. asıl iş yerinden zaten sosyal güvencesi olduğu için Topluluk Sigortası primi ödemek mecburiyeti yoktur.
2. Durumda
a) Sözleşmede haricen iş alma yasağı varsa, sadece sözleşme yaptığı şirkete serbest meslek makbuzu kesecek, buradan temin ettiği gelir nedeniyle K.D.V ve Gelir Vergisi ödeyecek, Topluluk sigortası primi yatıracak.
b) Sözleşmede haricen iş alma yasağı yoksa (a) maddesi hem sözleşme yaptığı şirket için geçerli olacak hem de tüm müvekkiller için geçerli olacaktır.
saygılarımla...