T.C. YARGITAY
4.Hukuk Dairesi

Esas: 2001/12830
Karar: 2002/5435
Karar Tarihi: 07.05.2002

ÖZET: Hakim tazminatı belirlemede takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir. Bu konuda kusur derecesi, talep edenin ölene yakınlık derecesi, sağlayacağı manevi tatmin gibi unsurlar etkilidir. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. işveren aleyhine açılan dava da olayın iş kazası olduğu sonucuna varılacak olursa bu aylığın niteliğinin değişmesi ve iş kazasından kaynaklanan aylığa dönüşmesi söz konusudur. İş kazasından kaynaklanan ödemeler ise rücua tabi olduğundan hesaplanacak destek tazminatından düşülmesi gerekir.

(818 S. K. m. 45, 47) (506 S. K. m. 23)

Dava: Davacılar Sibel C. (asaleten ve Ege C.'a velayeten) vekili Avukat S. Özkar tarafından, davalılar Akın B. ve arkadaşları aleyhine 1.2.1999 gününde verilen dilekçe ile ölümle sonuçlanan trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen 17.5.2001 günlü kararın Yargıtay'da duruşmalı olarak incelenmesi davalı K... Koç A.Ş. vekili ile duruşmasız olarak da davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 7.5.2002 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı şirket vekili Avukat A. T. Bayar ile, karşı taraftan davacılar vekili Avukat S. Özkar geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

Karar: 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.

2- Davacının diğer temyiz itirazlarına gelince;

Dava, ölümle sonuçlanan trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat isteklerine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ve karar taraflarca temyiz edilmiştir.

Borçlar Kanunu'nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir. Davaya konu olan dava konusu olayda davalıların tam kusurlu oluşu, davacıların ölenle yakınlık dereceleri ve yukarıda ilkeler gözetildiğinde mahkemece hükmedilen manevi tazminat miktarları azdır. Davacılar için daha üst düzeyde manevi tazminat verilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.

3- Davalı K... Koç A.Ş.'nin diğer temyiz itirazlarına gelince;

Davacı sağ eş Sibel C.'ın yaşı, tek çocuklu oluşu; sosyal durumu gözetildiğinde bilirkişinin kabul ettiği %8 yeniden evlenme şansı oranı azdır. Adı geçen davacının yeniden evlenme ihtimalinin daha fazla olması gerektiğinden bu oranın dosyada mevcut tüm olgulara göre değerlendirilip yeniden belirlenmesi ve ona göre hesaplama yapılması gerekir. Mahkemece bu yön üzerinde durulmadan yetersiz bilirkişi raporuna göre karar verilmiş olması bozma nedenidir.

4- Davacıların aynı olay nedeniyle desteğin işvereni aleyhine de maddi ve manevi tazminat davası açtıkları anlaşılmaktadır. Her ne kadar Sosyal Sigortalar Kurumunca davacılara ölüm aylığı bağlanmışsa da işveren aleyhine açılan dava da olayın iş kazası olduğu sonucuna varılacak olursa bu aylığın niteliğinin değişmesi ve iş kazasından kaynaklanan aylığa dönüşmesi söz konusudur. İş kazasından kaynaklanan ödemeler ise rücua tabi olduğundan hesaplanacak destek tazminatından düşülmesi gerekecektir. Bu nedenle davacıların İş Mahkemesine açmış oldukları tazminat davasının sonucu beklenmeli ve ondan sonra varılacak uygun sonuca göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yön üzerinde durulmamış olması da bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın 2 sayılı bentte açıklanan nedenlerle davacılar yararına, 3 ve 4 sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, tarafların diğer temyiz itirazlarının 1 sayılı bentte açıklanan nedenlerle reddine ve temyiz eden davalı şirket vekili için takdir olunan 250.000.000 lira duruşma avukatlık ücretinin davacıya ve davacı vekili için takdir olunan 250.000.000 lira duruşma avukatlık ücretinin de davalı şirkete yükletilmesine ve peşin alınan harçların istekleri halinde tarafları geri verilmesine 07.05.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.(¤¤)