Kooperatif Yönetim Kurulu Üyelerinin Sorumluluğu

Değerli meslektaşlarım merhaba,
Kooperatif yönetim kurulu üyeleri, inşaatın yapımı sırasında kendileri de işçilerle birlikte bahçe düzenlemesi işinde çalışarak yevmiye adı altında para almışlardır.
Huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında olan ve yönetim kurulu üyelerince alınan, yevmiye adlı paralar nedeniyle sorumlu olup olmadıkları ile ilgili yardımcı olursanız sevinirim.
iyi çalışmalar.

Kooperatifin amacı dısında yapılan Yonetim faaliyetleri kooperatifin zararına neden olduğu takdirde bu zarar ilgililerin sorumluluğunu ve zararın tazminini gerektirir. (TTK 341--1163 sayılı kooperatifler kanunu madde 98)

Alıntı: Yazan ssahin9 Değerli meslektaşlarım merhaba, Kooperatif yönetim kurulu üyeleri, inşaatın yapımı sırasında kendileri de işçilerle birlikte bahçe düzenlemesi işinde çalışarak yevmiye adı altında para almışlardır. Huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında olan ve yönetim kurulu üyelerince alınan, yevmiye adlı paralar nedeniyle sorumlu olup olmadıkları ile ilgili yardımcı olursanız sevinirim. iyi çalışmalar.

Sayın Evren Osman'ın da belirttiği gibi sorumluluk davası için zararın oluşması gerekir. Bahçe düzenlemesi işinin yapılması gerekiyorsa ve fiilen çalışan yönetim kurulu üyeleri bahçe düzenlemesi işini yapabilecek durumda olup da gerekenden fazla da ücret almamış iseler, zararın oluştuğu iddia edilemez kanaatindeyim. (1163 sy. k.98'in atfı nedeniyle TTK.336-340, 309)

Teşekkürler yanıtlarınız için.
Olayda cezai sorumluluk kısmı önem arz ediyor. Kooperatifi zarar uğratmak, Görevi kötüye kullanmak, Haksız menfaat sağlamak nedenleriyle soruşturma başlatıldı. Karşımıza çıkan en önemli engel bu.

Değerli ustad
Yoneticilerin is yapma yasağı kapsamında değerlendirebilinir mı ?
Ana sözleşmenin 48 maddesindeki ( sorumluluk ve yasak muameleler)
^.......kooperatifin konusuna giren bir ticari muamele yapamazlar ^
saygılarımla

Kooperatif ana sözleymesinde yönetim kurulu üyelerinin ortaklık işlemleri dışında kooperatifle iş yapamayacaklarına dair açıkllama bulunduğu halde yöneticilerin eylemi suç teşkil edecektir.

1163 sayılı Kanunda özel ve ayrıntılı düzenleme (tasrihat) varken, KoopK.m.98 yoluyla TTK hükümlerine yönelmek veya ana sözleşme hükümlerinden medet aramaya ihtiyaç olmasa gerektir...

1163 s KoopK.m.59/VI: (Ek: 06.10.1988 - 3476/15 md.) "Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz".


1163 s KoopK.m.56/son: "Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamaz".

Cezai sorumluluk:
Ek Madde 2- (Ek: 06.10.1988 - 3476/26 md.)

"1. 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına, 16 ncı maddenin beşinci fıkrasına, 56 ncı maddenin altıncı fıkrasına, 59 uncu maddenin dördüncü, altıncı, yedinci ve sekizinci fıkralarına ve 90 ıncı maddenin beşinci fıkrasına aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları fiilin önem ve mahiyetine göre üç aydan iki yıla kadar hapis ve yüzbin liradan birmilyon liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar.

2. Genel kurulu olağan toplantıya çağırmayan yönetim kurulu üyeleri ile 2 nci maddenin dördüncü fıkrasına, 8 inci maddenin ikinci fıkrasına, 16 ncı maddenin birinci fıkrasına, 66 ncı maddenin ikinci fıkrasına ve 90 ıncı maddenin üçüncü fıkrasına aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri fiilin önem ve mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis ve ellibin liradan beşyüzbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar.

3. 56 ncı maddenin ikinci ve dördüncü fıkralarına, 66 ncı maddeye ve 67 nci maddeye aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının denetim kurulu üyeleri fiilin önem ve mahiyetine göre bir aydan altı aya kadar hapis ve ellibin liradan beşyüzbin liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar".

Alıntı: Yazan ssahin9 ...Kooperatif yönetim kurulu üyeleri, inşaatın yapımı sırasında kendileri de işçilerle birlikte bahçe düzenlemesi işinde çalışarak yevmiye adı altında para almışlardır...

Yönetim kurulu üyelerinin işçi gibi çalışmış olduğu anlaşılmakla bu işin;

Alıntı: ...1163 s KoopK.m.59/VI: (Ek: 06.10.1988 - 3476/15 md.) "Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz"...

maddede belirtilen çerçevede değerlendirilemeyeceği kanaatindeyim. Çünkü yapılan iş, ticari muamele değildir.

Yine

Alıntı: ...1163 s KoopK.m.56/son: "Yönetim kurulu üyelerine genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında hiç bir ad altında başkaca ödeme yapılamaz"... Cezai sorumluluk: Ek Madde 2- (Ek: 06.10.1988 - 3476/26 md.) "1. ... 56 ncı maddenin altıncı fıkrasına, ...aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ...fiilin önem ve mahiyetine göre üç aydan iki yıla kadar hapis ve yüzbin liradan birmilyon liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar.

özel düzenlemeleri varken (1163 S.K. m.62/son manasında bir zarar da söz konusu olmamakla) yönetim kurulu üyeleri genel kanuna mesnetle:

Alıntı: Yazan ssahin9 ...Görevi kötüye kullanmak, Haksız menfaat sağlamak nedenleriyle soruşturma başlatıldı...

ile yargılanamaz ve bir zarar oluşmamakla/işin içeriği muvacehesinde "fiilin önem ve mahiyeti" de eğer ceza verilecekse ancak cezanın alt sınırına tekabül edebilir (diye düşünüyorum )

Yargıtay 4 CD, 27.2.2001 T., E: 2000/6877, K: 2001/2463: "...Suç tarihinde kooperatif başkanı olan sanık M____ Y____'nin kooperatifin işlerini taşeron olarak yürütmesi eyleminin 1163 sayılı kooperatifler Yasasının 59/6. Ek 2/1. maddesine uyan suçu oluşturduğunun gözetilmeden, genel nitelikteki TCY. nın 240/1. maddesinin uygulanması, ... yasaya aykırı..."

Saygılar...

3476 sayılı Kanun ile 1163 sayılı Kanuna eklenen m.59/6 hükmü, anonim ortaklıklarla ilgili ETTK.m.334 ile yakın bir paralellik taşımaktadır. Hemen hemen madde aynen tekrarlanmıştır. Sadece “kooperatif personeli”nin yasak kapsamına alındığını görüyoruz.

Bununla birlikte her iki hüküm arasında esaslı farklılıklar bulunduğu da inkar edilemez. Her şeyden önce, anonim ortaklıklar için bir sakınca olarak gösterilen genel kurulun yasak işleme izin veya icazet verebilmesi hükmü, kooperatiflere alınmamıştır.,

Bu, yerinde ve başarılı bir düzenleme sayılabilir.

İkinci önemli bir fark da her iki hükmün yaptırımında görülür. TK.m.334, yasağa aykırı olarak yapılan işlemin ortaklığı bağlamaması şeklinde bir yaptırım öngörürken, Kooperatifler Kanunu cezai yaptırım yolunu tercih etmiştir:

"Bu fıkraya aykırı hareket eden kooperatif ve üst kuruluşlarının yönetim kurulu üyeleri ve memurları, fiilin önem ve mahiyetine göre üç aydan iki yıla kadar hapis ve yüz bin liradan bir milyon liraya kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılırlar (3476/Ek.m.2/I).

Bu maddede öngörülen hürriyeti bağlayıcı cezaların paraya çevrilmesi de kabul edilmemiştir (Ek.m.2/V).

KoopK.m.59’a ilave edilen bu fıkra ile, kooperatifle işlem yapma yasağına tabi kişiler “yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli” olarak belirtilmiş ve anonim ortaklıklara nazaran daha geniş bir sorumlular çevresi kabul edilmiştir.

Fıkrada ifade edilen “ticari muamele” ile, işlemin teknik anlamda ticari olması değil, kazanç/menfaat elde etmeye yönelik bir amaçla yapılmış bulunması kastedilmiş olsa gerektir.

Bu noktada belgelendirmenin ne sekilde yapildigida önem arz etmektedir. Bu kisilere ödenen ücretler bordrolarına eklenmiş mıdır ? Yani verilen ücret brutlestirilmis mıdır ? Yoksa gider pusulası verilmek sureti ile mı muhasebelestirilmistir ?
Yonetim kurulu üyelerinin özellikle mühasip üyenin bir görevide kooperatifin üzerinden vergi hesaplanacak matrahın doğru sekilde beyan edilmesini sağlamaktadır . Bu nedenle bu konunun da açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

1163 S.K'un 59/6. maddesinin (Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz.), 6762 S.K.'un 334. maddesi ile ( İdare meclisi azalarından biri umumi heyetten izin almadan kendi veya başkası namına bizzat veya dolayısiyle şirketle şirket konusuna giren bir ticari muamele yapamaz...) ile parelel olduğu muhakkaktır.

1.7.2012 tarihinde yürürlüğe girecek olan 6102 sayılı TTK'da, 6762 S.K. m.334'ün karşılığı 395. maddede: "Yönetim kurulu üyesi, genel kuruldan izin almadan, şirketle kendisi veya başkası adına herhangi bir işlem yapamaz..."şeklinde düzenlenmiş ve gerekçesinde de: "Değişikliklerden birincisi mevcut metinde yer alan "şirket konusuna giren ticarî bir muamele" ibaresidir. Bu ibare, hükmü gereksiz yere daraltmakta, yorum güçlüklerine sebep olmaktadır. Şirkete bir arsa ya da pay senedi satmak bir ticarî işlem midir? Bazı yazarlar her türlü sözleşmeyi hükmün kapsamına sokarken, bazıları da ticarî nitelik arıyordu. Zaten bu ibare 6762 sayılı Kanunun 137 nci maddesi sebebiyle anlamsızdır veya en azından yanlış ifade edilmiştir." açıklaması getirilmiştir.

LAKİN:
İşlemin teknik anlamda "ticari" olduğunun kastedilmediği "-yorumu-", yeni TTK yürürlüğe girmediği bu aşamada 6762 sayılı TTK açısından kabul edilebilir ise de;

Alıntı: Yazan HUKUKDOKTORU ...İkinci önemli bir fark da her iki hükmün yaptırımında görülür. TK.m.334, yasağa aykırı olarak yapılan işlemin ortaklığı bağlamaması şeklinde bir yaptırım öngörürken, Kooperatifler Kanunu cezai yaptırım yolunu tercih etmiştir...

1163 S.K.'da madde düzenlemesine bağlanan yaptırım "cezai yaptırım" olmakla:
5237 S.K. m.5: "Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza Kanunları ve ceza içeren Kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır."

5237 S.K. m.2: "...Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz..."

düzenlemeleri çerçevesinde 1163 S.K.'un 59. maddesindeki "ticari muamele" kavramını genişleterek yorum yapılamayacağı ve aksine düzenlemeye gidilmediği sürece işbu ibarenin sadece "ticari muamele" olarak anlaşılması gerektiğini düşünüyorum.

Saygılar...

"...kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapamaz..."

1.) Evvela Kooperatif konusuna giren bir iş.. olmalı

2.) Bu iş aynı zamanda bir ticari muamele olmalı...

Somut olayın bu iki koşulu içermediğini düşünüyorum. Bahçe düzenleme işi kooperatifin iştigal alanına/konusuna giren bir iş olmadığı sorudan (inşaat yapımı denildiği için) anlaşılıyor. Eğer bahçe düzenleme işi de kooperatifin yaptığı inşaat işi içinde kabul ediliyorsa durum işçilik (emek), ticari muamele sayılır mı tartışması ile sürer.

Sayın Öksüz'ün kaydettiği üzere, YTTK.m.395'de "ticari" sözcüğü kaldırılarak, işlem yapma yasağının menfaat ilişkisi içeren herhangi bir ilişki olması yeterli sayılmıştır.

Zira işlem yapma yasağının mantığı ve varlık sebebi (ratio legis), şirket tüzel kişiliğinin yasal temsilcisi olan YK üyesinin şirket adına kendisi ile bir menfaat ilişkisine girmesi durumunda doğal olarak şirketi değil kişisel menfaatini koruyabileceği kaygısıdır.

Alıntı: Yazan Evren Osman Bu noktada belgelendirmenin ne sekilde yapildigida önem arz etmektedir. Bu kisilere ödenen ücretler bordrolarına eklenmiş mıdır ? Yani verilen ücret brutlestirilmis mıdır ? Yoksa gider pusulası verilmek sureti ile mı muhasebelestirilmistir ?

Sayın Evren,
Maalesef gider makbuzları ile bu paralar ödenmiş ve soruşturma dosyasında bu makbuzlar bulunmaktadır. Direk olarak net ödeme yapılmıştır.
Teşekkürler yanıtlarınız için.

Değerli Üstadlar

Organize sanayi bölgesi müteşebbis heyeti üyelerinden bazıları, organize sanayi bölgesinin inşaat işlerini kendi firmalarına yaptırmaları önünde bir engel var mıdır ?
Kooperatiflerde olan iş yapma yasağı organize sanayi bölgeleri için geçerli midir ?
Saygılarımla

4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu:

Sorumluluk
Madde 22 - Müteşebbis heyet, yönetim ve denetim kurulu üyeleri ve bölge müdürü ile sair personel kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar. Bunlar, para ve para hükmündeki evrak ve senetler ile bilanço, tutanak, rapor, defter ve belgeler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı Devlet memurları gibi cezalandırılırlar.

Bu ifade 1163 sayılı KoopK.m.62 hükmünü çağrıştırıyor.

Üstad Teşekkür ederim,

İhaleye katılamayacak olanlar
MADDE 132 – (1) Aşağıda sayılanlar doğrudan veya dolaylı olarak, kendileri veya başkaları adına hiçbir şekilde ihalelere katılamaz:

c) OSB ihale yetkilileri ile bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişiler,
ç)OSB ihale konusu işle ilgili her türlü ihale işlemlerini hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olanlar

bu metin aynı kapsamda değerlendirilebilir mi ? Açıkca bir hüküm bulamadım

OSB Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 138. maddesi ihale komisyonunun kimlerden oluşacağını belirlemiştir. Maddeye göre ihale komisyonu, müteşebbis heyetin içinden seçilecek bir başkan ve dört üye ile teknik ve muhasip üyelerden olmak üzere yedi kişiden oluşmaktadır.

Belirttiğiniz gibi OSB Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 132. maddesi ise ihaleye katılamayacak olanları belirlemiş ve maddenin c bendi ile OSB ihale yetkilileri ve bu yetkiye sahip kurullarda görevli kişileri ihaleye katılamayacaklar arasında saymıştır

Eğer "görevli kişiler”den anlaşılması gereken, (müteşebbis heyet için) heyeti oluşturan tüm üyeler ise, ihale komisyonunda görev almayan diğer üyelerin de ihaleye katılamamaları gerektiğine dair olarak m.132/c hükmü açık bir hükümdür. Fakat lehe olan madde 132/e’ deki istisna da dikkate alınmalıdır.