AİHM'e başvuru

Öncelikle herkese merhabalar
İBÜ Hukuk Fakültesi üçüncü sınıf öğrencisiyim ve bize şu ana kadar gösterilen derslerden dolayı AİHM'e ancak tüm iç hukuk yolları tüketildiği zaman başvurulabileceğini biliyordum. ancak bugün bir hocamız Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 5.maddesi olan özgürlük ve güvenlik hakkı dayanak gösterilerek uzun süren haksız tutuklamalarda daha iç hukuk yollarına gidilmeden hatta ceza yargılaması sürerken başvurulabileceğini söyledi.
Konuyu biraz araştırdım ama bu konuyla ilgili bir şey bulamadım. Beni aydınlatırsanız sevinirim.
Sevgiler...

Alıntı: Madde 5 Özgürlük ve güvenlik hakkı 1. Herkesin kişi özgürlüğüne ve güvenliğine hakkı vardır. Aşağıda belirtilen haller ve yasada belirlenen yollar dışında hiç kimse özgürlüğünden yoksun bırakılamaz. a) Kişinin yetkili mahkeme tarafından mahkum edilmesi üzerine usulüne uygun olarak hapsedilmesi; b) Bir mahkeme tarafından, yasaya uygun olarak, verilen bir karara riayetsizlikten dolayı veya yasanın koyduğu bir yükümlülüğün yerine getirilmesini sağlamak için usulüne uygun olarak yakalanması veya tutulu durumda bulundurulması; c) Bir suç işlediği hakkında geçerli şüphe bulunan veya suç işlemesine ya da suçu işledikten sonra kaçmasına engel olmak zorunluluğu inancını doğuran makul nedenlerin bulunması dolayısıyla, bir kimsenin yetkili merci önüne çıkarılmak üzere yakalanması ve tutulu durumda bulundurulması; d) Bir küçüğün gözetim altında eğitimi için usulüne uygun olarak verilmiş bir karar gereği tutulu durumda bulundurulması veya kendisinin yetkili merci önüne çıkarılması için usulüne uygun olarak tutulu durumda bulundurulması; e) Bulaşıcı hastalık yayabilecek bir kimsenin, bir akıl hastasının, bir alkoliğin, uyuşturucu madde bağımlısı bir kişinin veya bir serserinin usulüne uygun olarak tutulu durumda bulundurulması; f) Bir kişinin usulüne aykırı surette ülkeye girmekten alı konmasını veya kendisi hakkında sınır dışı etme ya da geriverme işleminin yürütülmekte olması nedeniyle usulüne uygun olarak yakalanması veya tutulu durumda bulundurulması; 2. Yakalanan her kişiye, yakalama nedenleri ve kendisine yöneltilen her türlü suçlama en kısa zamanda ve anladığı bir dille bildirilir. 3. Bu maddenin 1.c fıkrasında öngörülen koşullara uyarınca yakalanan veya tutulu durumda bulunan herkes hemen bir yargıç veya adli görev yapmaya yasayla yetkili kılınmış diğer bir görevli önüne çıkarılır; kendisinin makul bir süre içinde yargılanmaya veya adli kovuşturma sırasında serbest bırakılmaya hakkı vardır. Salıverilme, ilgilinin duruşmada hazır bulunmasını sağlayacak bir teminata bağlanabilir. 4. Yakalama veya tutuklu durumda bulunma nedeniyle özgürlüğünden yoksun kılınan herkes, özgürlük kısıtlamasının yasaya uygunluğu hakkında kısa bir süre içinde karar vermesi ve yasaya aykırı görülmesi halinde kendisini serbest bırakması için bir mahkemeye başvurma hakkına sahiptir. 5. Bu madde hükümlerine aykırı olarak yapılmış bir yakalama veya tutulu kalma işleminin mağduru olan herkesin tazminat istemeye hakkı vardır.

Bu maddeden anlaşıldığı üzere haksız bir tutuklama veya yakalama nedeniyle kişilerin tazminat isteme hakkı vardır, ceza yargılaması sürse de haksız bir tutuklamanın yasaya uygunluğu hakkında karar verilmemesi veya yasaya aykırı bulunması halinde serbest bırakılmak için mahkemeye başvurduğu halde bırakılmaması halinde AİHM'ye başvurabilecektir, çünkü mahkumiyet ile haksız yakalanma/tutuklanma farklıdır.
Bunun dışında AİHM Sözleşmenin 13. maddesinde öngörülen etkili başvuru hakkına sahip olmayan kimselerin de iç hukuk yolu tüketilmese de başvurabileceğini kabul etmektedir, bu yönde çok içtihadı vardır.

Cevabınız, ilgi ve alakanız için çok çok teşekkürler.....

Anımsadığım kadarı ile AİHM'nin yarar doğurmacacağı açıkça anlaşıldığı taktirde iç hukuk kurallarının tüketilmesi gerekliliğini gözardı eden kararları var.