Sözleşmelerin Asgari Bir Puntoda Yazılması Zorunluluğu?

Türk mevzuatında, sözleşme metninin belli bir puntoda yazılmış olması zorunluluğunu öngören hükümler var mıdır?

Merhaba üstadım,

4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
(ve Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapan Kanun Değişikliği Tasarısı)
Kapıdan satışlarda satıcının yükümlülüğü
Madde 9 - Kapıdan satış sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma/red bildirimin yapılacağı açık adres ve en az oniki punto siyah koyu harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
...
Not : Yazı karakterleri belirtilmemiş, oysa yazı karakterlerine göre punto büyüklüğü farklılık gösterebilir.

Saygı ve sevgilerimle
Av. Hulusi Metin (İstanbul Barosu)

''asgari 12 punto siyah koyu harflerle yazılmış belge'' sıhhat şartı mıdır sizce?

Saygılarımla..

Kapıdan satışlarda satıcı, hazırladığı sözleşme, fatura veya tesellüm makbuzu ile birlikte en az 12 punto ve siyah koyu harflerle yazılmış bir “tüketici bilgilendirme belgesi”ni imza karşılığı tüketiciye vermelidir.

Bu bilgilendirme metninde şu bilgiler yer almalıdır:
“Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumlulu üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin 7 gün içinde malı reddederek alım satım işleminden cayma hakkının var olduğunu ve cayma ihbarının satıcıya bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde de tüketicinin vermiş olduğu bedelin, kıymetli evrakın ve tüketiciyi bu hukuki işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgenin satıcı tarafından iade edileceğini...”.

Bu bilgileri içeren bir metni satıcı, “sahip olduğu hakların kendisine anlatıldığını, bilgilendirme belgesinin kendisine teslim edilip, satıcının açık adresinin bildirilmiş olduğunu” beyan eden ve tüketici tarafından da imzalanan bir tutanak karşılığında tüketiciye vermelidir.

Kapıdan satışlar dolayısıyla, ileride taraflar arasında doğabilecek uyuşmazlıklarda, bu bilgilendirme belgesinin yasal muhtevasına ve usulüne uygun şekilde imza karşılığı tüketiciye teslim edildiğine ilişkin bu tutanağın satıcı tarafından mahkemeye ibraz edilmesi zorunluluğu vardır.

Satıcının bu belgeyi mahkemeye ibraz etmemesi veya edememesi, bu konudaki yasal yükümlülüklerini yerine getirmediği anlamına gelmektedir (m.9/son).

Eğer satıcı, haklarının neler olduğu konusunda tüketiciye bir açıklama yapmamış veya vu içeriğe sahip belgeyi tüketiciye vermemiş ise, yani yasal yükümlülüğünü yerine getirmemiş ise, yedi günlük cayma süresi işlemeye başlamayacaktır.

Bu durumda tüketici, yedi günlük süreye bağlı olmaksızın kural olarak her zaman sözleşmeden dönebilecektir.

Asgari, 12 punto koyu harflerle yazılmış olması gereken sözleşme şartının, emredici değil, tavsiye edilen bir hüküm olarak değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum.

10 punto ile yahut 8 punto ile yazılmış cayma hakkını belirtir açıklayıcı şartın, sözleşmenin kendiliğinden geçersiz olmasına neden olmayacağını, olsa olsa süresi içinde cayma hakkını kullanmayan alıcı için, süre ile bağlı kalmaksızın sonraki bir tarihte bile cayma hakkını kullanmasına imkan tanınmış sayılabileceğini, hatta bu şartın küçük yazılmış olamasına bağlı olarak okuyamayan alıcı için, zarar ve ziyanı talep etme hakkına dayanak olarak kullanabilme şeklinde anlıyorum..

Gerçi son cümleniz, aynı yöndedir.

Saygılarımla.

Özellikle bankaların hazırladıkları kredi sözleşmelerinin çok ince puntolarla basılmış olması konusunda yasaklama ve sınırlama getiren bir hüküm yok mu diye merak ediyorum?

Katkılarınıza teşekkür eder, kolaylıklar ve esenlikler dilerim.

Merhaba,

Daha önce bir iki olayda cayma süresini geçirmiş müşteri için sözleşmede belirtildiği şekilde oniki punto halinde yazılması gerekenlerin yazılmamış olduğundan bahisle ihtarname yazdığım için konuyu incelemiştim. Zannederim doğru yaptım.

Bence Yasanın ifadesi çok açıktır. Doğrudan tüketicinin korunmasına yönelik olarak biraz abartılarak ta olsa alınmış bir önlem. Büyük şehirlerde tüketici hakları konusunda bilinçlenmiş, zaten kapıdan alış veriş yapmayanlar için değil, Anadolunun dünya yüzü görmemiş ebeleri,dedeleri için hala gerekli bir önlem.

Hiç yazılmaması gibi oniki puntodan küçük yazılması da sözleşmenin feshi için yeterlidir. Yasa oniki punto diye özellikle belirttiğine göre buna uygun davranmalı ki uygulamada konu sulandırılmasın. Okumayanların gözüne girecek şekilde iri iri kağıdın üzerinde gözüksün.

Selam ve saygılarımla

4077/m.9'da sözü edilen "12 punto" şekil şartı ile ilgili iki hususu dikkatlerinize sunmak isterim.
Birincisi, 12 punto siyah koyu harflerle yazılması zorunluluğu öngörülen belge sözleşme metni değil, tüketicinin 7 gün içinde gerekçesiz cayma hakkını hatırlatan (yazılı) bir bilgilendirme bildirisidir.
İkincisi, bu şekil şartının tüketici lehine sonuçlar içeren bir sıhhat şartı kabul edilmesi gerekir.
Yani, satıcının bu bildirimi, hiç veya öngörülen şekle uygun yapmaması halinde, yedi günlük cayma süresi işlemeye başlamayacak; bu durumda tüketici, yedi günlük süreye bağlı olmaksızın kural olarak her zaman sözleşmeden dönebilecektir. Buna karşılık satıcının şekle aykırı davranışından yararlandırılarak sözleşmeden dönme hakkına sahip olması düşünülemeyecektir.
Kanunun 1. maddede açıklanan temel amacı bunu gerekli kılar.

Maddenin konuluş amacının, tüketici sıfatı taşıyan alıcıyı korumak olduğu aşikardır. Bu itibarla yorumlarında zorunlu olarak, alıcıya endeksli olması gerekecektir.

Bu hükmün özellikle konulması kanımca şu maksada dayalıdır: Alıcı, küçük harflerden oluşan sözleşme metinlerini alım-satım sırasında tamamen okuyamayabilir, bu anlamda alıcının olası yanılgısının müeyyidesi olan 7 günden sonra cayamama ihtimalini bertaraf etmek, diğer yandan satıcının 7 günlük makul süre sonunda sözleşmeden cayılamayacağını varsayma hakkının uzantısı olarak da ilk anda fark edilecek cayma süresi ile ilgili şartı okunabilir yazarak, sözleşmeye eklemeyi ona görev olarak vermiştir.

Bu temel düşünceden hareketle, küçük punto harflerle aldatıcı nitelik verilen sözleşmenin varlığı halinde, sözleşme bütün olarak ortadan kalkmayacak, sadece alıcıya süre sonunda dahi dönebilme imkanı yaratılmış olacaktır.

Tabidir ki, satıcı kendi kusurundan yararlanamayacak, en azından dürüstlük kuralı buna engel olacaktır.

Belirtmek ve hatırlatmak isterim ki, buradaki cayma, doktrinde kabule dilen ve BK.108' de genel tanımını bulan dönme niteliğinde olup, fesih değildir. Başka bir ifade ile, cayma ile birlikte sözleşme ilk güne doğru ve geriye etkili olarak çözülecek ve ilk gün itibariyle hükümlerini doğuracaktır.. Bu arada, alıcının varsa menfi zararlarını talep hakları da saklı bulunacaktır..

Özellikle burada dikkat edilmesi gereken nokta şu olacaktır:

Tüketiciyi koruma kanunu çerçevesinde, kapıdan satış ile mal alan alıcı, konu olayımızdaki gibi 12 puntodan küçük harflerle cayma şartı içeren sözleşme ile aldığı malı, cayma hakkını kullanmadan telef ederse, (mesela yangında yakarsa) 7 .gün geçtiği halde, telef olan malı iade etmeden de ödediği bedeli alabilecek midir?

Cevabımız; sebepsiz zenginleşme hükümlerine atıf yapan genel hüküm BK.108 dairesinde ve Bk.62 vd. icabı elde kalanın iadesi ile sözleşmenin tasfiyesi öngörüldüğünden, evet olacaktır ..

Saygılarımla..

Sigorta poliçesine ekli sigorta genel şartlarının, "zahmetsizce okunabilecek bir tarzda basılmış" olması zorunluluğunu öngören TK.m.1266/II hükmü, acaba kredi sözleşmelerine de uygulanabilir mi?

Merhaba sayın katılımcılar,

Bence evet.
İlaç kutularının içinden çıkan açıklayıcı yazılar...
Büyülteç gerek.Saygılar

Birebir uygulanması zor ancak, kanımca bankaların çok küçük yazı ile sayfalarca sözleşme metni hazırlaması başka bir hükmün desteği ile (mesela hata yahut çok zor da olsa hile) belki kıyası da hesaba katıp hükümsüz bırakılabilir..

Ancak, Türkiye' de bu tür bir kararın çıkabileceğine ihtimal veremiyorum..

Genel İşlem Şartları niteliğindeki kredi sözleşmelerinin hata-hile ikrah hükümleri ile değil de gabin yoluyla iptali söz konusu edilebilir.