Stajyerlere Sınav Uygulama Merakı Ve ...

Daha önce sizlere birkaç kez stajı "alışılan" anlamı dışında ele alan farklı bir staj uygulamasından, dahası stajı "staj" olmaktan çıkarmaya çalışan bir programdan söz etmiştim... Öneri başlığı ise Hukukta Staj Rotasyonu idi...

Bugün yine bir gazetede stajyer avukatlara uygulanacağı söylenen sözkonusu sınava karşı stajyer avukatların protesto yürüyüşü haberi yer aldı.

Getirilen uygulamayla yol açılan hak kayıpları ile burada vaktinizi almayacağım bu zaten sizin doğal işiniz ve gözleminizdir diye düşünüyorum...

Tıp eğitiminde dikkat ettiyseniz pek de stajdan söz edilmez.

Çünkü Tıp Fakülteleri aynı zamanda birer hastane olarak fiili çalışma yani uygulama ortamıdır da.

Örneğin bir tıp öğrencisine; "bu yaz kendinize bir kadavra/ceset bulun, üzerinde yaptığınız çalışmaları da staj defterinize yazarak getirin, stajınıza sayalım..." denilmez.

Çünkü tıp eğitiminde "kuram ve uygulamanın içiçe olması esası" vardır.

Kuram ve uygulamanın tıp eğitiminde olduğu gibi mekan ve zaman olarak senkron şartı bulunmayan farklı eğitim alanlarında ise staj bazen şimdi hukukta stajyer avukatlar için olduğu gibi felaket buluşlarla anlamı dışında ve tabii trajikomik uygulamalara da konu olabilir...

Düşünebilir miydiniz ki, bu getirilen uygulama şu an hukukta verilen eğitim ve öğretimin bütününün geçersizliğini kanıtlamaktadır.

Demek ki verilen eğitim ve öğretim sürecinde yapılan sınavlar hiçbir anlam taşımıyor.

Mesleğe aday kişi sil baştan sanki başka bir meslek disiplinine geçecekmişcesine sınava tabii tutuluyor.

İhtisas ve uzmanlık doğrudan doğruya "zaman, mekan ve deneyim" ile ilgilidir...

Böyle bir konuyu belirlemek yine böyle önerilmiş bir sınavla olanaksız olduğuna göre; durum, sadece eğitim kurumunun kendisinin akreditasyonu ile ilgilidir diye de düşünebiliriz.

O halde sınava eğitim kurumunun kendisinin girmesi yani verdiği eğitim sürecinin test edilmesi gerekir...

Yeterliliği kanıtlanmamış ürünler üretmeye devam eden eğitim kurumunun; "eğitim sürecinin" geliştirilmesi yolunda hiçbir çabaya şahit olamadığımıza göre ortada bir göz boyama işlemi var demektir...

"Sürecini bir türlü test edip onaylayamadığınız yapının sonuçlarını ürünlerini teste etme çabası..." bütün dünyada artık çoktan terk edilmiş üretim standartlarına denk düsmektedir.

Kaldı ki mezun olmaya aday noktasına gelmiş hiçbir kişiye sınav uygulayarak sonuç belirlemek hiçbir kurumun harcı değildir...

Aynı sınavı ister eğitim kurumunun öğretim üye ve kadrolarına isterseniz yılların deneyimine ihtisas sahibi olmuş uzman sahip mezunlarına uygulayın; sınav sonuçları sınavın saçmalığının kanıtı olmaktan başka bir işe yaramayacaktır.

Eğer bu çabadan beklenti stajı daha verimli hale getirmek ise bu iş çok başka şeyler yapmayı şart koşar...

Örnek: Hukukta Staj Rotasyonu (dünyada ilk kez uygulaması ülkemizde mimarlık eğitiminde Mimari Stajda Rotasyon Programı adıyla başlatılmış ve olumlu ürünler vererek sürdürülmektedir.)

Dar zamana ve mekana sıkıştırılmış olan sembolik pratik eylemleri ifade eden staj, esnek bir biçimde eğitim sürecinin bütününe ve tıp eğitiminde olduğu gibi "birebir" uygulama alanına yayılalarak yönlendirilmiştir...

Farklı okulların farklı sınıflarında (bilgi akışkanlığı gereği olarak aynı sınıftan iki öğrenci bir araya gelemezler.) okuyan öğrenciler meslek odasının (burada baro) kolaylaştırıcılığında bir araya getirilir.

Hukukta Staj Rotasyonu Grupları ( İstabul'daki hukuk fakültelerined okuyan öğrenciler için tahminen 600 grup);

A Hukuk Fakültesi (1,2,3,4'üncü sınıflardan birer öğrenci) + B Hukuk Fakültesi (1,2,3,4'üncü sınıflardan birer öğrenci) + C Hukuk Fakültesi (1,2,3,4'üncü sınıflardan birer öğrenci) = 12 Hukuk Fakültesi öğrencisinden oluşan gruplarda öğrenciler, okullarından mezun oluncaya kadar istedikleri yer ve zamanlarda bir araya gelip mesleki pratikle ilgili konularda çalışmalara katılabilirler.

Birbiriyle tanıştırılan öğrenciler artık meslek eğitimi süreçlerinin yanısıra yaşamları boyunca da birbirleriyle isterlerse iletisimlerini sürdürebilirler.

Her bir grup her yıl okulların yeni katılan 1'inci sınıf öğrencilerini gruplarına alırlar.

Gruba giren öğrenci bu esnek staj programı grubunda mezun oluncaya kadar tüm etkinliklere katılırlar.

Adliyelerde dava izleme ve arşiv ziyaretleri, seminer düzenleme, farazi mahkeme calışmaları, avukat bürolarına ziyaret tüm bu çalışmalarını düzenli olarak yazıp aktaracakları grup bültenlerini düzenli çıkarmak, ... gibi birçok işlemi kendileri yapabilirler...

Ayrıca her bir gruba 1 ya da 2 stajyer avukat düzenli olarak katılarak grubu asiste edebilirler...

Adli tatillerde gruplar arasında hukuk problemi çözme yarışmalarının yer alabileceği farklı etkinlikler de düzenlenebilir...

Konuyu daha da zenginleştirmek her zaman mümkün. Gruplar tarafından üretilen düzenli bültenler ( örnek: 4 dosya sayfası boyutunda...) baro tarafından düzenli olarak ciltlenip ortak yayınla tüm eğitim kurumlarına ve ilgili yerlere ulastırılabilir.

Bu bültenler aynı zamanda meslek adaylarının sürece yayılmış mesleki performansları içinde önemli referans demektir...

Eğer amaç üzüm yemekse çözüm var. Ama bağcı dövmek için bile olsa sınav şart değildir.

Bu katmerli yanlıştan nerede dönülürse dönülsün, ama bir an önce insanların onuru daha fazla kırılmadan dönülsün...

Sevgi ve Saygılarımla
Metin Karadağ