Mirasın Hükmen Reddi Davası Bekletici Mesele Sorunu

Sayın meslektaşlarım,

Mirasın hükmen reddi davası açmak için hazırlıklar yapmaktayım, aklıma takılan bir kaç sorunun cevabı için yardımcı olursanız sevinirim.

Muris ölmeden önce bir trafik kazasına karışıyor ve kusurlu bulunuyor. Kazada yaralanan kişi muris aleyhine tazminat davası açıyor, tazminat davası devam ederken muris vefat ediyor ve dosyaya yaklaşık 2 ay önce mirasçılar ekleniyor.

(Muris yaklaşık iki sene önce vefat etmiştir.)

Şimdi tazminat davasını açan davacının yerleşim yeri mahkemesinde Mirasın hükmen reddi davası açmak istiyorum. Ancak tazminat davası daha sonuçlanmadığı için mirasçı olan müvekkiller aleyhine henüz kesinleşmiş bir borç söz konusu değil. Tazminat davası kesinleşmeden sadece ve sadece mirasçı müvekkiller aleyhine borç doğması ihtimaline dayanarak mirasın hükmen reddini isteyeceğim. Buraya kadar herhangi bir problem bulunmamakta. Hatta terekeye ait hiç aktif bulunmaması sadece pasif doğma ihtimalinin bulunması durumu da lehimizedir.

Ancak kafama takılan husus bekletici meseleyi hangi mahkemeden talep etmeliyim? Ortada mirasçı olan müvekkillerin davalı olduğu bir tazminat davası ve mirasçı müvekkillerin davacı olduğu bir mirasın hükmen reddi davası mevcut olacaktır. Kanımca, mirasın hükmen reddi davasının önce sonuçlanması ve akabinde bekleyen tazminat davasının buna göre sonuçlanması gerekmektedir. Ancak araştırdığım bir yargıtay kararında "mirasın hükmen reddi davasında hakim karar vermeden önce tazminat davasının sonuçlanmasını beklemelidir, aksi halde ortada doğmuş olan bir borç olmayacaktır" yönünde bilgiler edindim. Bununla ilgili sadece bir karar bulabildiğim için size danışmak istedim.

Daha önce aynı şekilde dava açan ya da konu hakkında bilgisi olan meslektaşlarım yardımcı olurlarsa çok sevinirim. Hangi davanın karar vermek üzere beklemesi gerektiği hususunda kesin net bilgiler bulamıyorum.
Konu ile ilgili başka bir yol izlememi önerirseniz onu da bilmek isterim.

Bu konuda Yargıtay özel dairelerinin birbiri ile çelişen kararları vardır. Genelde Yargıtay kararlarına hakim olan görüş
" Açılan diğer davada mirasın hükmen reddi davasının sonucunun beklenmesi" şeklindedir. Aşağıda 1,2,3 numarada yazılı 4,10 ve 13 HD. kararlarında bu şekilde değerlendirme yapılmış iken 4.numarada yazılı 14.HD.kararında çoğunluk görüşü olarak " Diğer davanın sonucunun bekletici mesele yapılması " gerekliliği ifade edilmiştir. Fakat bu son karardaki karşı oy görüşü diğer dairelerin görüşleri ile de uyuşmakta olup "mirasın hükmen reddi davasının bekletici mesele yapılması " şeklindeki görüşün işin niteliğine daha uygun olacağını düşünüyorum.

T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
E. 2007/2207
K. 2007/15927
T. 13.12.2007

DAVA : Davacı İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili tarafından, davalı aleyhine 20/07/2006 gününde verilen dilekçe ile 2330 sayılı yasa uyarınca ödenen nakdi tazminatın rücuen tahsilinin istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 29/09/2006 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalılar tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, 2330 sayı Yasa uyarınca ödenen nakdi tazminatın rücuen tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece istem kabul edilmiş, karar davalılar tarafından temyiz olunmuştur.
Davacı vekili, davalıların murisi tarafından görevli polis memurunun yaralanması nedeniyle polis memuruna 2330 sayılı Yasa uyarınca nakdi tazminat ödendiğini belirterek ödenen nakdi tazminatın haksız eylem faili öldüğünden mirasçıları olan davalılardan rücuen tahsilini istemişlerdir. Davalılar dosyaya sundukları dilekçede "mirası hükmen ret" davası açtıklarını belirtmişlerdir. Bu haliyle davalıların murislerinin borçlarından sorumlu olup olmayacakları G. Asliye Hukuk Mahkemesinde açıldığı belirtilen 2006/390 esas sayılı mirası hükmen ret davası sonucunda belirleneceğinden, anılan davanın sonucu beklenmeli ve varılacak sonuca göre karar verilmelidir. Anılan yön gözetilmeden verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 13.12.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.


T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E. 2013/8754
K. 2014/2508
T. 12.2.2014

DAVA : Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.

KARAR : TMK.'nın 605'nci maddesinin 2'nci fıkrasında, mirasın hükmen reddi düzenlenmiştir. Ölüm tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.
Somut olayda; davalılar vekili dilekçesinde, ... 12. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/410 E. sayılı dosyasında terekenin borca batık olduğu gerekçesiyle, mirasın hükmen reddini talep ettiklerini belirterek, bu davanın bekletici mesele yapılmasını istediği; ancak, mahkemece, mirasınhükmen reddine ilişkin bu dava dosyası araştırılmadan karar verildiği anlaşılmıştır.
Şu halde, Mahkemece, mirasın hükmen reddine ilişkin dava dosyası celbedilmeli, dava derdest ise sonucu beklenmeli, böyle bir mirası red veya terekenin borca batıklığı olgusunun gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılarak, sonucuna göre bir karar verilmelidir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem halinde davalılara iadesine, 12.02.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.

T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
E. 2015/42273
K. 2016/17524
T. 29.9.2016

DAVA : Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR : Mirasın hükmen reddine dair ... 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/348 E sayılı dosyası ile görülmekte olan dava sonucunun eldeki davanın sonucunu etkileyeceği anlaşılmakta bu dava dosyasının eldeki dava bakımından bekletici sorun olarak kabul edilmesi veya birleştirilmesi gerekmektedir. Hâl böyle olunca mahkemece; mirasın hükmen reddi davasının eldeki dava açısından bekletici mesele yapılarak ya da birleştirilerek, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, aksine düşüncelerle az yukarda yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir.

T.C.
YARGITAY
14. HUKUK DAİRESİ
E. 2015/12964
K. 2015/11940
T. 23.12.2015

DAVA : Taraflar arasındaki mirasın hükmen reddi davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 02.06.2015 gün ve 2015/1972 Esas, 2015/6083 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:

KARAR : Mahkemece verilen karar, Dairemizce yasal ve hukuki dayanakları gösterilmek suretiyle bozulmuş olup, karar düzeltme istemi HUMK'nun 440. maddesindeki nedenlerden hiçbirisine dayanmamaktadır. Bu sebeple yerinde olmayan istemin reddigerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan gerekçelerle, HUMK'nun 440. maddesinde gösterilen nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteminin REDDİNE, aynı Kanun'un 442/son ve 4421 Sayılı Kanun'un 2 ve 4/b-1 maddeleri delaletiyle takdiren 248,00 TL para cezasının düzeltme isteyenlerden tahsiline, ret harcı peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, 23.12.2015 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
Dava, mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı ..ının temyizi üzerine; "...davalı Kurumun alacağının kesinleşmediği . Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/64 Esas üzerinden açılan rücuen tazminat dava dosyasının bekletici mesele yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davanın esasının karara bağlanması, ayrıca kabule göre de mirasın hükmen reddine karar verilmesi halinde aynı zamanda terekenin iflas hükümlerine göre tasfiyesine de karar verilmemesi..." doğru görülmeyerek yerel mahkeme kararı bozulmuştur.
Davacılar, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Uyuşmazlık, mirasın hükmen reddi istemine dair dava da davalı alacaklının borçlulardan talep ettiği alacağın kesinleşmiş olmasının gerekip gerekmediği ve buna bağlı olarak alacağın tahsili için ...Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/64 Esas üzerinden açılmış olan davanın mirasın hükmen reddi için açılan eldeki davada HMK'nın 165. maddesi uyarınca bekletici mesele yapılıp yapılamayacağı noktasında toplanmaktadır.

Bir davadaki ana sorun, talep sonucu hakkında karar verilebilmesi için çözülmesi gereken sorunlara ön sorun denir. Bu ön sorunlar çözülmedikçe, asıl sorun yani dava hükme bağlanamaz. Başka bir deyişle, asıl davanın karara bağlanabilmesi için ön sorunun çözülmesi gerekir.

Somut olayda, davalı alacaklı .. tarafından .. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/64 Esası üzerinden davacı mirasçılar aleyhine 17.02.2014 tarihinde açılan dava ile; "34.088,68 TL Kurum zararının, tahsis onay tarihi olan 27.07.2009 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen rücuen tahisili" için açılan davada mahkemece verilen ara kararı uyarınca eldeki "mirasın hükmen reddi" istemli dava sonucu beklenmektedir.

Davacılar, tereke borcunun ödetilmesi tehdidi altında olduklarından hükmen ret şartlarının oluştuğu yönünde açtıkları işbu dava niteliği itibarı ile bir menfi tespit ve borçtan kurtulma davasıdır. Bu davanın öncelikle sonuçlandırılmasında davacıların hukuki yararı vardır. Aksi takdirde 2014/64 Esasında kayıtlı davada verilecek kararla murisin borcu sebebiyle icra takibine ve dolayısıyla sorumlu olmadıkları borçlarla karşı karşıya kalacakları kuşkusuzdur. Kanun koyucu, mirasçıların, murisin borçları yönünden sorumluluk almak istemedikleri takdirde mirası gerçek veya hükmen reddedebilmelerine imkan tanımıştır. (TMK. m.605)

Öte yandan, tereke alacaklısı, murise ait bir borç için mirasçıya karşı dava açmış ise mirasçının (davalının) terekenin borca batık olması iddiası da aynı mahkeme tarafından incelenip karara bağlanabilir.

"Borçlu murise ait bir alacak için takip edilmekte olup da terekenin borca batık olduğunun ileri sürerse, itirazın kesin kaldırılması talebini inceleyen İcra Tetkik Mercii, terekenin borca batık olduğunun tespiti davası açması için borçluya uygun bir süre verir.(İİK m. 68/IV) Borçlu bu süre içinde terekenin
borca batık olduğunun tesipiti için dava açarsa, İcra Tetkik Mercii, bu tespit davasının sonuçlanmasına kadar itirazın kaldırılması hakkındaki incelemesini erteler. (Bekletici sorun, B.Kuru-2001 Baskı Cilt 3, Syf:3216)

Mahkemece, murisin terekesinin aktifinde herhangi bir mal ve alacak tesipti yönünde gerekli tüm araştırmalar yapılmış ve murisin ölüm tarihi itibariyle terekesinin borca batık olduğu bilirkişi aracılığı ile saptanmıştır. Murisin mal varlığının olmadığı terekesinin borca batık bulunduğu saptanmış olmakla..Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2014/64 Esasında kayıtlı davadaki alacağın miktarı ve kesinleşmesi elde ki davanın sonucunu etkilemez. Aksine mirasın hükmen reddine dair kesinleşecek karar karşısında SGK tarafından davacılar aleyhine takip yapılamayacaktır. Murisin terekesi ise iflas hükümlerine göre tasfiye edilecektir.

Açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin karar düzeltme istemlerinin kabulüyle 02.06.2015 tarihli bozma ilamının kaldırılması ve hükmün onanması gerektiğinden sayın çoğunluğun ret görüşüne katılmıyorum.

Sayın üstadım vaktinizi ayırıp konu ile ilgilendiğiniz için çok teşekkür ederim. Boşuna kararsız kalmamışım, kararlar bile çelişkili ve sonuca ulaşılmamış. Tekrar teşekkür ederim, paylaştığınız çoğunluk kararlara uygun olarak talepte bulunacağım.

Meslektaşım merhaba, davayı açtıysanız şuan ne aşamada, ben de bu şekilde bir dava için araştırma yapıyorum.