Kambiyo senedinin iadesi zorunlu mudur ?

Merhabalar,
Mensei ve bulundugu yer yurt disi olan bir muvekkilim var ve borclu ile aralarindaki kredi sozlesmesi nedeniyle borclu tarafindan imzalanan kambiyo evragi niteliginde policeleri elinde bulunduruyor. Kredi sozlesmesine gore her ay odenmesi gereken taksit karsiliginda muvekkil yurt disindan senetleri kargo ile borcluya gonderiyor. Muvekkilimin sorusu su; her seferinde kargo ile senedi yollamak sirket olarak kendilerine cok maliyet olusturdugundan, borcluyu da uzmeden baskaca bir yol bulunabilir mi ? Yani turk hukukunda, her yapilan odemenin karsiliginda senedin borcluya (hali hazirda yapiyor olduklari gibi) iadesi zorunlu mudur ? Baska turlu yapilamaz mi diye sormaktadir ? Ben buna cevap olarak uzun ve aciklayici bir mail yazdim ama yorumlarimda hata yapmis olabilecegim dusuncesi ile saglama yapmak icin bir bakima sizlerin goruslerine de ihtiyacim oldugunu dusunuyorum.

Saygilarimla

Bakınız Borçlar Kanunu Md. 87

Alıntı: III:MAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ 1 - BORÇLUNUN HAKKI Madde 87 - Borcu ödeyen borçlu, bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir. Borcun tamamı ödenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borçlu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir.

T.C.
Y A R G I T A Y
19. HUKUK DAİRESİ
B A Ş K A N L I Ğ I

Esas Karar
1993/4620 1994/4654

Y A R G I T A Y İ L A M I

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması
sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak
verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya
incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

K A R A R

Davalı tarafından keşide edilen senedin vadesi olan 5.7.1990 tarihinde
ödenmemesi üzerine protesto edildiği ve davacının 23.7.1990 tarihli yazısı
ile senedin davalıya iade edildiği hususu tartışmasızdır. Davada çözümü
gereken husus senedin bu şekilde iadesinin hukuki sonuçlarıdır. Gerçekte
kural olarak senedin koşulsuz keşidecisine iade edilmesi senet bedelinin
ödendiğinin karinesidir. Ancak bu davada senet, yukarıda açıklandığı üzere
23.7.1990 tarihli yazı ile davalıya iade edilmiştir. Bu yazı borç başlığı ile
başlamış ve senet protesto olduğundan, senet tutarına protesto masrafı da
ilave edilerek borç tutarının 13.019.700 TL. olduğu bildirilerek, bu borcun
dayanağı yazı eki olarak banka dekont sureti, senet ve protesto yazıları
davalıya gönderilmiştir. Görülüyor ki, senedin iadesi bir ödeme nedenine
değil, aksine bedelin ödenmemesi ile davalının oluşan borcunun ödenmesi
istemi ile senedin iade edildiğinin kabulünü gerektirmektedir. Mahkemece bu
hususların gözetilmeksizin, ispat külfetinin davacıya yükletilerek
kanıtlanmadığından bahisle reddedilmesi isabetsizdir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle kararın davacı yararına BOZULMASINA,
peşin harcın istek halinde iadesine 9.5.1994 gününde oybirliğiyle karar
verildi.

Görüleceği üzere senedin iadesi bile tek başına ödeme karinesi sayılamayabiliyor.Bu nedenle işinizi sağlama almanızda fayda var.

Alıntı: Yazan YILDIZ HUKUK T.C. Y A R G I T A Y 19. HUKUK DAİRESİ B A Ş K A N L I Ğ I Esas Karar 1993/4620 1994/4654 Y A R G I T A Y İ L A M I Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: K A R A R Davalı tarafından keşide edilen senedin vadesi olan 5.7.1990 tarihinde ödenmemesi üzerine protesto edildiği ve davacının 23.7.1990 tarihli yazısı ile senedin davalıya iade edildiği hususu tartışmasızdır. Davada çözümü gereken husus senedin bu şekilde iadesinin hukuki sonuçlarıdır. Gerçekte kural olarak senedin koşulsuz keşidecisine iade edilmesi senet bedelinin ödendiğinin karinesidir. Ancak bu davada senet, yukarıda açıklandığı üzere 23.7.1990 tarihli yazı ile davalıya iade edilmiştir. Bu yazı borç başlığı ile başlamış ve senet protesto olduğundan, senet tutarına protesto masrafı da ilave edilerek borç tutarının 13.019.700 TL. olduğu bildirilerek, bu borcun dayanağı yazı eki olarak banka dekont sureti, senet ve protesto yazıları davalıya gönderilmiştir. Görülüyor ki, senedin iadesi bir ödeme nedenine değil, aksine bedelin ödenmemesi ile davalının oluşan borcunun ödenmesi istemi ile senedin iade edildiğinin kabulünü gerektirmektedir. Mahkemece bu hususların gözetilmeksizin, ispat külfetinin davacıya yükletilerek kanıtlanmadığından bahisle reddedilmesi isabetsizdir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine 9.5.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi. Görüleceği üzere senedin iadesi bile tek başına ödeme karinesi sayılamayabiliyor.Bu nedenle işinizi sağlama almanızda fayda var.

Ustad merhaba,
Ben bu ornegi tam olarak anlayamadim. Bizim muvekkil ticari faaliyet icerisinde olan yurt disinda merkezi bulunan bir sirket. Turkiye'deki borclusu ise her ay taksidi gelen odemesini banka araciligiyla muvekkilin hesabina yatiriyor karsiliginda da yurt disindaki muvekkil kargo ile senedi borclusuna gonderiyor. Aslinda kezzy arkadasimizin verdigi ornekteki 87. madde soruma aciklayici bir temel teskil etmis oluyor; ama yine de bu yargitay ornegi ile sizin de fikrinizi tam olarak almak isterim. Yani su sorunun tam cevabi nedir? Ben odemeler karsiliginda alacakli olarak senet borclusuna Turk hukuku acisindan senedi iade etmek zorunda miyim ? Senetleri kendisine teslim etme zorunlulugum var midir ?Turk hukukunda boyle bir yasal zorunluluk var midir ?

Alıntı: Yazan Canavar Avukat Merhabalar, Mensei ve bulundugu yer yurt disi olan bir muvekkilim var ve borclu ile aralarindaki kredi sozlesmesi nedeniyle borclu tarafindan imzalanan kambiyo evragi niteliginde policeleri elinde bulunduruyor. Kredi sozlesmesine gore her ay odenmesi gereken taksit karsiliginda muvekkil yurt disindan senetleri kargo ile borcluya gonderiyor. Muvekkilimin sorusu su; her seferinde kargo ile senedi yollamak sirket olarak kendilerine cok maliyet olusturdugundan, borcluyu da uzmeden baskaca bir yol bulunabilir mi ? Yani turk hukukunda, her yapilan odemenin karsiliginda senedin borcluya (hali hazirda yapiyor olduklari gibi) iadesi zorunlu mudur ? Baska turlu yapilamaz mi diye sormaktadir ? Ben buna cevap olarak uzun ve aciklayici bir mail yazdim ama yorumlarimda hata yapmis olabilecegim dusuncesi ile saglama yapmak icin bir bakima sizlerin goruslerine de ihtiyacim oldugunu dusunuyorum. Saygilarimla

TTK m.558: "Kıymetli evrakın borçlusu, ancak senedin teslimi mukabilinde ödeme ile mükelleftir.

Hile veya ağır kusuru bulunmadıkça borçlu vâdenin hulûlünde senedin mahiyetine göre alacaklı olduğu anlaşılan kimseye ödemede bulunmakla borcundan kurtulur."

TTK m.621: "Muhatap poliçeyi öderken hâmil tarafından bir ibra şerhi yazılarak poliçenin kendisine verilmesini isteyebilir.

Hâmil kısmi ödemeyi reddedemez.

Kısmi ödeme halinde muhatap bu ödemenin poliçe üzerine işaret edilmesini ve kendisine bir makbuz verilmesini isteyebilir."

TTK m.620: "Muayyen bir günde veya keşide gününden yahut görüldükten muayyen bir müddet sonra ödenecek bir poliçenin hâmili, poliçeyi ödeme gününde veya onu takip eden iki iş günü içinde ödenmek üzere ibraza mecburdur.

Poliçenin bir takas odasına ibrazı, ödeme için ibraz yerine geçer."

TTK m.624: "Bir poliçe 620 nci maddede tâyin edilen müddet zarfında ödeme için ibraz edilmediği takdirde borçlu masraf ve hasar hâmile ait olmak üzere poliçenin bedelini notere tevdi edebilir."

Senet, karşı tarafta kaldığında; ciro ederlerse 2 defa ödenmek zorunda kalınabilir. "Kötü ödeyen iki defa öder" kuralı

P.S: Düzenlenen senedin poliçe olduğuna emin misiniz? Genelde poliçe düzenlenmez, o yüzden sormak istedim.

Saygılar...