Kiralayanın Kendi Edimi İçin Garanti Sözleşmesi Yapması

Sayın Üyeler,

Soru ilk bakışta saçma gelebilir. Asıl edimin borçlusu, neden kendi edimine garantör olsun, diyenler olabilir. Ancak elimdeki davada böyle bir durum var. Bir kira sözleşmesi yapılıyor.Belirlenen sürede taşınmaz inşaatı bitecek; eksiksiz olarak kiracıya teslim edilecek. Bitmediği takdirde cezai şart ödenmesi sözkonusu olacak. İnşaat belirlenen sürede bitmeyince ek kira sözleşmesi yapılıp, süre uzatılmış ayrıca borçludan "taahhütname" adı altına garanti sözleşmesi alınmıştır. Garanti sözleşmesindeki cezai şart aynı zamanda kira sözleşmesindeki cezai şarttır.

Davada tartışılanlar:

1- Ayıplı ifa,
2-Eksik ifa
3- Garanti sözleşmesi,
4- Kefalet sözleşmesi
5- Cezai şart
6- İhtirazi kayıt konulmadan mecurun teslim alınması.

Son şık mahkeme tarafından kabul görürse, doğal olarak kira sözleşmesindeki cezai şart istenemeyecektir. Ancak kiracının ayrıca verdiği "taahhüt" garanti sözleşmesi anlamına geldiği için, geçerli olacak mıdır? Kısaca kiralayan kendi edimi için garanti verebilir mi? Ben verebilir, diye düşündüğüm için günlerdir doktrin ve Yargıtay kararı arıyorum. Özel bir konu olduğu için fazla kaynak da yok. En sonunda, Yard.Doç H.Murat Develioğlu'nun bir kitabında kendi görüşü olarak "verebileceğini" yazmış. Ancak hiçbir gerekçe göstermemiş.

Kiralayanın garanti sözleşmesi yapabilmesinin önemi şuradadır. Garanti sözleşmesi asıl ilişkinin bulunduğu hukuka tabi olmayacak. Yani, ayıplı/eksik ifanın kabulü olsa bile garanti sözleşmesi yönünden önemi olmayacak.

Şimdi iş, beni ve Sayın Develioğlu'nu teyit edecek Yargıtay kararı bulmaya kaldı. Ancak Kazancı'da bir karar yok. Başından benzer olay geçmiş, doktrinden ve/veya Yargıtay kararlarından örnek karar ekleyebilecek ve/veya fikrini paylaşacak meslektaşlarım olacaksa, şimdiden teşekkür ederim.

Alıntı: Kısaca kiralayan kendi edimi için garanti verebilir mi?

Sayın Ergin,
Aradığınız yasal dayanak neden 818.s.BK.m.19 olmasın ?

Alıntı: Yazan Av. Hulusi Metin Sayın Ergin, Aradığınız yasal dayanak neden 818.s.BK.m.19 olmasın ?

Sayın Metin,

Yol gösterici yanıtınız için teşekkür ederim. Garanti sözleşmesine ilişkin Yargıtay kararlarında B.K. 18,19,20 inci maddeleri sıkça ele alınmış. Sıkıntı şurada yalnız: Malumunuz, garanti sözleşmesine ilişkin yasa maddesi yok. Yargıtay ve doktrin B.K. 110 uncu maddesi uygulanır demektedir. Sözkonusu madde ise "üçüncü kişinin fiilini taahhüt etme"yi hüküm altına almış. Her ne kadar doktrin "bu zaten garanti sözleşmesinin bir biçimidir" dese de, garanti sözleşmesinde üçüncü kişiyi arayacak hakimi ikna etmem için (kişinin kendi edimine de garantör olabileceği yönünde)Yargıtay kararına ve doktrin görüşüne ihtiyaç bulunmaktadır.

Not: Soruyu sorarken "Umarım cevaplayanlar arasında Sayın Hulusi Metin ve Sayın Bülent S. Akpunar da olur" diye düşünmüştüm. Yanıtınız benim doğru yolda olduğumu gösteriyor.

Alıntı: (kişinin kendi edimine de garantör olabileceği yönünde)

Sayın Ergin,

Sözleşme özgürlüğü esastır.

Kişinin kendi edimine garantör olamayacağı yönünde bir hüküm / karar var mı?

Kolay gelsin.

Alıntı: Yazan Av. Hulusi Metin Sayın Ergin, Sözleşme özgürlüğü esastır. Kişinin kendi edimine garantör olamayacağı yönünde bir hüküm / karar var mı? Kolay gelsin.

Haklısınız, aksi yönde de hüküm/karar bulunmamaktadır. Bana hakikaten kolay gelsin.

Alıntı: Yazan Av. Hulusi Metin Sayın Ergin, Sözleşme özgürlüğü esastır. Kişinin kendi edimine garantör olamayacağı yönünde bir hüküm / karar var mı? Kolay gelsin.

İnsanın kendi fiilini garanti etmesi biraz tuhaf olur. Üçünçü kişinin yaptığı şey, garantidir. )

Söz konusu taahhüde, garanti sözleşmesi olarak nitelemekten öte, asıl borcu kuvvetlendiren bir cezai şart olarak bakmak daha doğru olur, diye düşünüyorum.

Sayın üye(ler),

Garanti sözleşmesi, asıl sözleşmeden bağımsız yeni bir sözleşme olup, asıl sözleşmenin akıbetine tabi değildir. Bu itibarla bir kişinin taraf olduğu -başka- bir sözleşme için diğer tarafa karşı garanti sözleşmesi ile borç yükümlenmesi mümkündür. Böyle bir garanti geçerli olup, asıl sözleşme temelinde örneğin sözleşmenin şekil nedeniyle geçersizliği halinde bile riskin yerine getirilmesi asıl sözelşmeden bağımsız garanti sözleşmesi çerçevesinde garanti edenden istenebilir.

Özetle sözleşmede garanti alan ve garanti veren şeklinde iki taraf olduğu sürece, herhangi bir olay, fiil veya sözleşme konusu taahhüt garanti edilebilir. Aynı durum bir bankanın, bankanın taraf olduğu bir sözleşme için karşı tarafa teminat metubu vermesi bakımından da düşünülebilir. Her ne kadar Bankalar, hem borçlu hem de lehdar sıfatıyla alacaklı olarak kendi kendine teminat mektubu verememekteyse de bunun nedeni, garanti sözleşmesinde iki tarafın bulunma zorunluluğundandır.(Düşüncesindeyim)

Alıntı: Yazan Av. Adnan Koray İnsanın kendi fiilini garanti etmesi biraz tuhaf olur. Üçünçü kişinin yaptığı şey, garantidir. )

Bilindiği üzere Garanti sözleşmesi kanunda özel olarak düzenlenmemiştir. Uygulamada ve öğretide (kural olarak kişinin kendi eylemini garanti etmesi pek rastlanan bir olay olmadığı için), 3. kişinin fiilini taahhüt kapsamında ele alınmaktadır. Oysa her sözleşme BK.19-20'ye ve diğer kanunlardaki emredici hükümlere aykırı olmadıkça geçerlidir.BU itibarla garanti sözleşmesinin de "garanti veren" ve "garanti alan" şeklinde iki ayrı tarafı olduğu sürece, asıl borçtan ve hatta "asıl borçludan" bağımsız şekilde borç doğurması mümkündür.