Anayasa Değişikliği Hakkında Bir Soru

Merhaba arkadaşlar,

Bildiğiniz üzere, eskiden Anayasa Mahkemesi'ne başvurmadan önce, hukuk yollarnın tüketilmesi gerekmekteydi. Değişen Anayasa ile Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu açıldı. Eskiden Anayasa Mahkemesine gitmeden karar karar düzeltmeden geçip kesinleşince AYM'ye gidebiliyordu. Bugün artık AYM'ye başvurmadan, doğrudan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidilebilir mi ?

AİHM'ne gitmenin ön koşulu iç hukuk yollarının tamamen tüketilmiş olmasıdır. AYM de artık bir iç hukuk yolu olarak mevcut olduğundan bu yol tüketilmeden AİHM'e gidilemeyeceği kanaatindeyim.

Anayasa değişikliğinden önce bireyler, Avrupa İnsan Hakları Sözlesmesi kapsamındaki anayasal hak ve özgürlüklerden birinin kamu gücü tarafından ihlal edildigi iddiasıyla, iç hukuk yollarını tükettikten sonra, AİHM'e başvurabilmekteydi. Yani Anayasa mahkemesine kişisel olarak başvurmak gibi istisnai olağanüstü bir kanun yolu yoktu.

Yeni anayasa değişikliği ile; Anayasa mahkemesine bireysel başvuru, diğer adıyla anayasa şikayeti hakkı tanınmıştır. Yani artık öncelikle iç hukuk yollarını tüketip, sonrasın da Anayasa Mahkemesine başvurulacak, ancak bu aşamadan sonra AİHM'ne başvurulabilinecektir. Bu da ,maalesef , kanun yolarının uzaması ve adaletin daha da gecikeceği anlamına gelmektedir. Ancak kişilerin hak arama hürriyetini genişlettiği de yadsınamaz bir gerçektir. Çünkü AİHM'ne başvurmak hem çok masraflı hem de çileli bir süreçtir.

Kanatimce yeni anayasa değişikliği, AİHM'ne başvuru prosedürü konusunda (somut olaya göre istisnalar olabilir ama) herhangi bir değişikliğe yol açmayacaktır. AİHM'ne başvuru koşulu olan iç hukuk yollarının tüketilmesinden kasıt, olağan kanun yollarıdır. Bu anlamda yeni anayasa değişikliği ile getirilen Anayasa Mahkemesi'ne başvuru hakkının bir olağan kanun yolu olduğunu düşünmüyorum. Bu nedenle olağan kanun yolları tüketilen bir konu hakkında yine de doğrudan AİHM'ne başvuru imkanının olduğu kanaatindeyim.

Saygılarımla,

Alıntı: Yazan butterfly Merhaba arkadaşlar, Bildiğiniz üzere, eskiden Anayasa Mahkemesi'ne başvurmadan önce, hukuk yollarnın tüketilmesi gerekmekteydi. Değişen Anayasa ile Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu açıldı. Eskiden Anayasa Mahkemesine gitmeden karar karar düzeltmeden geçip kesinleşince AYM'ye gidebiliyordu. Bugün artık AYM'ye başvurmadan, doğrudan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine gidilebilir mi ?

Konuya ilişkin uyum yasaları henüz çıkartılmadığından şu an AYM'ye başvurmak fiilen imkansız. Bu düzenlemelerin de yaklaşık iki yıl süreceği söyleniyor.

Bu nedenle şu an başvurmak istiyorsanız önünüzde bir engel bulunmuyor.

Alıntı: AİHM'ne başvuru koşulu olan iç hukuk yollarının tüketilmesinden kasıt, olağan kanun yollarıdır. Bu anlamda yeni anayasa değişikliği ile getirilen Anayasa Mahkemesi'ne başvuru hakkının bir olağan kanun yolu olduğunu düşünmüyorum.

Benim bildiğim olağanüstü kanun yolu olarak sadece yargılamanın yenilenmesi var. O da yeni bulguların, yeni tanıkların ortaya çıkması ile mümkün. Onun dışındaki tüm kanun yolları olağan kanun yoludur. Böyle olunca AYM'ne başvuru da tüketilmeden AİHM'ne gidilemez. Ancak,sayın Yavuz Bey'in de belirttiği gibi uyum yasaları çıkartılmadığından başvuru fiilen imkansız ise AİHM, bu fiili imkansızlığı dikkate alacaktır ve AYM'ne başvurulmadan kendisine gelinmiş olmasını iç hukukun tüketilmiş olması olarak yorumlayacaktır.

AİHM'ne başvuru için kural olarak olağanüstü kanun yollarının tüketilmesi gerekmez.
Olağan kanun yolları
-ceza yargılaması için itiraz ve temyiz
-hukuk yargılaması için temyiz ve karar düzeltme
-idari yargı için temyiz ve karar düzeltmedir.
Bunların dışındaki kanun yolları olağanüstü kanun yollarıdır.
Ancak bir sonuç çıkacağı düşünülerek olağanüstü kanun yollarına müracaat edilmesi AİHM'ne başvuru için öngörülmüş olan 6 aylık sürenin kaçırılmasına neden olmaz. Süre olağanüstü kanun yoluna müracaatın sonuçlandığı tarihten başlar.
Yargılamanın yenilenmesi bir olağanüstü kanun yolu olmakla birlikte ceza davaları ve idari davalar bakımından başkaca olağanüstü kanun yolları da mevcuttur.
Saygılarımla,

AYM'ne başvuru için sadece ilk derece mahkemesinde hak ihlalinizin giderilmemiş olması yettiğine göre kanaatimce bu yol da olağan kanun yollarından olacaktır. Zira başvurmak için özel bir duruma gerek yoktur.
Oysa olağanüstü kanun yolları istisnaidir. Başvurmak için yeni bir durumun, yeni bir delil veya tanığın ortaya çıkması gerekir.