Mavi kart hamillerinin yeni yasaya göre nüfus olaylarının kaydı hakkında.

Sayın meslektaşlarım,

Bildiğiniz gibi 5203 sayılı kanun ile doğumdan Türk vatandaştı olup da izin ile Türk vatandaşlığından ayrılan kişilere Türkiyedeki tüm haklarının Türkvatandaşları gibi kullanmaları için mavi kart adıyla yasal bir belge çıkartılmıştır.

5490 sayılı kanunun 14. maddesi ve yine uygulama yönetmeliğinizin 20. maddesine göremavi kartlıların nüfus kayıtları kapalı idi,

09/05/2012 tarihinde 6304 nolu kanunun 12.maddesinde mavi kartlıların işlemlerinin kolaylaştırılması için, 5901sayılı kanunun 28. / 8/A maddesi gereği Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almaksuretiyle Türk Vatandaşlığını kaybedenler ve bunların 5901 sayılı kanunun 28.maddesinde belirtilen altsoyları elektronik ortamda tutulan Mavi Kartlılarkütüğüne kaydedilir. Bu kütüğe kaydedilenler her türlü nüfus olaylarını,yurtiçinde İlçe Nüfus Müdürlüklerine yurtdışında ise Türk dış temsilciliklerine beyan etmek suretiyle söz konusu kütüğe kaydetmeleri mümkündür.

Bu nedenle bundan sonramavi kartlıların da nüfus olaylarındaki değişiklikler mümkün olabileceğianlamına gelebilir mi?

Değerligörüşlerinizi paylaşmanızı dilerim.
Saygılarımla

Sayın Umutlaw,

Öncelikle konuyu açtığınız için teşekkür ediyorum. Sayenizde ben de kanundaki değişikliği yeni öğrenmiş oldum.

Gerkçekten de sizin de belirttiğiniz gibi 18 Mayıs 2012 tarihli ve 28296 sayılı resmi gazetede yayınlanan 'SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 9.5.2012 KABUL TARİHLİ 6304 NOLU KANUNun 12.maddesine göre; mavi kartlılara da nüfus olaylarındaki değişiklikleri beyan etme zorunluluğu getirilmiş.

Ben bu konuyla ilgili olarak en çok Avrupa'da yaşan Türk kökenli Alman vatandaşı bayanlardan soru alıyordum. Türk vatandaşı iken evlenip, sadece Alman vatandaşlığına geçtikten sonra boşanıp, Almanya'da kızlık soyadını alan ve fakat Almanya'dan almış olduğu boşanma kararını Türkiye'de mahkemede tanıtmasına rağmen; bu boşanma kararının tanınması kararını 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri kanununun KAYDIN KAPATILMASI VE YENİDEN AÇILMASI başlıklı 14.maddesi engeli sebebiyle nüfus kaydına işletip kızlık soyadına geçemiyordu. İşte bu kanunla, Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun 8.maddesinden sonra 8A maddesi getirilerek ilgililerin mağduriyetleri giderilmiş oldu diye düşünüyorum. Yine 5901 sayılı TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNUNA da konuyla ilgili ek hükümler konulmuştur.

Düzenlemeyle ilgili gerek NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU VE GEREKSE 5901 sayılı TÜRK VATANDAŞLIĞI KANUNUNDAKİ DEĞİŞİKLİKLER kayıtlar aşağıdaki gibidir:

18 Mayıs 2012 CUMA

Resmî Gazete

Sayı : 28296

KANUN

SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ


HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK


YAPILMASINA DAİR KANUN

Kanun No. 6304 Kabul Tarihi: 9/5/2012

MADDE 12 – 5490 sayılı Kanuna 8 inci maddesinden sonra gelmek üzereaşağıdaki 8/A maddesi eklenmiştir.

“Mavi Kartlıların kayıtları
MADDE 8/A – (1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkmaizni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların 5901 sayılıKanunun 28 inci maddesinde belirtilen altsoyları, Genel Müdürlükçe elektronikortamda tutulan Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilir. Bu Kütüğe kaydedilenler,her türlü nüfus olaylarını yurt içinde nüfus müdürlüklerine, yurt dışında isedış temsilciliklere beyan etmekle yükümlüdürler.”

MADDE 13 – 5490 sayılı Kanunun 49 uncu maddesinin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 14 – 29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 28 – (1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoyları, bu maddede belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır.
(2) Bu madde kapsamında bulunan kişilerin, seçme ve seçilme, muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları ile askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü yoktur. Bu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler.
(3) Bu madde kapsamında bulunan kişiler, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilirler.
(4) Bakanlar Kurulu gerekli görmesi halinde üçüncü dereceden itibaren hangi dereceye kadar olan altsoyların bu maddede tanınan haklardan faydalanabileceğini belirleyebilir.
(5) Bu madde hükümlerinden yararlanacak olan altsoyun, üstsoyu ile soy bağını belgelendirmesi şarttır.
(6) Bu madde kapsamında bulunan kişilere, talepleri halinde bu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren Mavi Kart düzenlenir. Bu Kart, 21/2/1963 tarihli ve 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamındadır.
(7) Bu maddenin sağladığı hakların kullanılmasında Mavi Kartın ibrazı yeterlidir. Kartın ibraz edilememesi durumunda Kimlik Paylaşımı Sistemi aracılığıyla Mavi Kartlılar Kütüğünden alınacak kayıt örneği ve uyruğunda bulunulan devlet makamlarınca verilmiş kimlik bilgilerini gösteren belge ile işlem yapılır. Bu kişilerin kimlik bilgilerinde değişiklik olması durumunda uyruğunda bulunduğu devlet makamından alınmış eski ve yeni kimlik bilgilerini gösteren belgenin usulüne göre tasdik edilmiş Türkçe tercümesi ile birlikte ibrazı zorunludur.
(8) Bu madde kapsamında bulunan kişilere Bakanlığın tespit edeceği esaslar çerçevesinde kimlik numarası verilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aranan yerlerde bu kimlik numarası kullanılır.
(9) Mavi Kartın düzenlenmesi ve dağıtılması ile Mavi Kartlılar Kütüğünün elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(10) Kamu kurum ve kuruluşları, bu madde hükümlerinin uygulanması amacıyla her türlü tedbiri alır ve gerekli düzenlemeleri yapar.”

Sayın meslektaşlarım,

İlgili konuya ilişkin takıldığım bir husus var. Mesaj tarihi biraz eski ancak birebir aynı özelliklerde bir vakıa ile uğraştığım için buraya yazmayı uygun gördüm.

Müvekkil, doğumla Türk vatandaşı iken, Almanya'da evlenip, Alman vatandaşlığına geçiyor. Daha sonra Almanya'da boşanıp yurda kesin dönüş yapıyor. Tabi nüfus kaydı burada kapalı olduğu için medeni durumuna ilişkin değişikliği kaydına işletemiyoruz.

Daha önce çeşitli Aile Mahkemeleri kalemleri ile görüştüğümde tanıma/tenfizin işe yaramayacağını, burada da ayrı bir boşanma davası açmak gerektiğini belirttiler. Ancak müvekkil mavi kart hamili, eski eşi ise alman vatandaşı. Böyle bir durumda davanın sonuçlanması ne derece mümkün olabilir bilemiyorum.

Bu kanundan da bugün haberdar oldum dolayısıyla Sayın umutlaw'a teşekkür ederim. Sormak istediğim şey ise şu; acaba kanundaki değişiklik ile beyan etmek suretiyle nüfus kaydını değiştirebilen oldu mu? Olduysa nasıl bir yol izledi.

Teşekkürler.

Merhaba Değerli Meslektaşım,

Doğumla Türk vatandaşı olup da, çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığından ayrılarak Alman vatandaşlığına geçen ya da bu kişilerin - Türk vatandaşı olmayan - 3 üncü dereceye kadar olan altsoyu olup, Mavi Kartlılar kütüğüne kayıtlı özel statülü yabancı konumunda olan bu kişiler, tanıma/tenfiz davası açmadan da boşanmalarını Türkiye’de geçerli olarak tanıttırabilmektedirler. Bu kişiler, usulüne göre tasdik edilmiş ve onaylanmış boşanma kararı ile yurt içinde nüfus müdürlüklerine, yurt dışında ise dış temsilciliklere (büyükelçilik veya konsolosluklar) boşanmanın Mavi Kartlılar Kütüğine tescil işlemi için başvurabilmektedirler. Alman Mahkemesinden alınan boşanma kararının Mavi Kartlılar Kütüğüne tescil edilebilmesi için, kesinleşmesinin ardından yeminli tercüman aracılığı ile Türkçe’ye çevrilmesi ve onaylattırılması yeterlidir.

Nitekim;
Mavi Kartlılar Kütüğü ve Beyan Edilen Nüfus Olaylarının Tutulması Hakkında Yönerge'nin 10 uncu maddesi şu şekilde düzenlenmiştir.

MADDE 10 – (1) Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı kişilerin kişisel durumlarına ilişkin olarak nüfus müdürlüklerine ya da dış temsilciliklere intikal eden her türlü form, tutanak, yazı, evrak ve belgelerin işleme alınması Nüfus Hizmetleri Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 167 nci maddesi hükümlerine göre yapılır.
(2) Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonunca hazırlanarak uygulamaya konulan sözleşme gereği düzenlenen ve belirli bir formüle sahip, çok dilde düzenlenmiş olan kişi hallerine ilişkin belgeler tasdike yönelik herhangi bir işlem görmeden doğrudan kabul edilerek işleme alınır.
(3) Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı kişilerin uyruğu bulunduğu ülke makamlarından almış oldukları karar ve idarî belgeler usulüne göre tasdik edilmiş ve onaylanmış ise, ayrıca 27/11/2007 tarihli ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun hükümleri uyarınca tanınması veya tenfizi istenmez.

Bu bağlamda (artık) Türk vatandaşı olmayan ya da bu kişilerin 3 üncü dereceye kadar olan altsoylarından biri olan Mavi Kartlılar Kütüğüne kayıtlı Mavi Kartlıların nüfus olaylarına ilişkin karar veya idari belgeler usulüne göre tasdik edilmiş ve onaylanmış ise, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 50 ila 59 uncu maddeleri uyarınca Tanıma veya Tenfiz işlemi yapılması zorunlu değildir.

Ancak, Mavi Kartlıların nüfus olaylarına ilişkin beyan ve değişiklikler yalnızca "MAVİ KARTLILAR KÜTÜĞÜ" üzerinde yapılabilmektedir.

Şayet müvekkiliniz halen eski pembe kart/5203 sayılı kanunla tanınan hakların saklanmasına ilişkin belgeye sahip ise, bu belge hamillerinin yeni oluşturulan "Mavi Kartlılar Kütüğünde" kayıtları bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu kişilerin nüfus olayları işlenememektedir.

Öncelikle müvekkilinizin Mavi Kartını Nüfus Müdürlüğüne giderek yeniletmesini, ve kendisini "Mavi Kartlılar Kütüğüne" tescil ettirmesini söyleyin. Bunun için yabancı ülke kimliğini, 2 fotoğraf ve eski mavi kartını alıp götürmesi yeterli. Nüfus Müdürlüğünde bu değişiklik aynı gün 10-15 dakikalık bir süre içerisinde gerçekleştirilecek, akabinde kendisine 5901 sayılı Türk vatandaşlığı kanunun 28 inci maddesi kapsamında tek başına kimlik belgesi olarak geçen ve Mavi Kartlılar Kütüğüne kayıtlı Kimlik Paylaşım Sistemi üzerinden sorgulanabilen Yeni "Mavi Kart" verilecektir. Daha sonra, elinizdeki Alman mahkemesince verilen usulüne göre onaylanmış ve kesinleşmiş Boşanma Kararını da nüfus müdürlüğüne götürerek ya da aynı gün ibraz ederek, boşanmayı Mavi Kartlılar Kütüğüne tescil ettirebilir, böylece müvekkilinize eski kızlık soyadı ya da yeni soyadında da Mavi Kart çıkarttırabilirsiniz.

Bazı kurumlarda memurların bilinçsizliğinden ya da kurumlar sistemlerini Mavi Kartlılar Kütüğüne uyumlu hale getirmediğinden dolayı sorgulamaların zaman zaman yanlışlıkla kapalı kütükten yapıldığı, kimlik numarasının da aynı olması nedeniyle, eski kapalı kütükte yer alan ad-soyada ilişkin bilgilerin çıktığı bilinen bir gerçektir. Bu tür durumlarda, müvekkilinizin kimlik sorgulamasının Mavi Kartlılar Kütüğü üzerinden yapılması gerektiğini belirtmesi veya talep etmesi gerekir.

Kapalı Nüfus Kayıtlarında, kısacası Türk vatandaşı iken kayıtlı olduğu Aile Kütüklerinde ise 5490 sayılı kanunun 14 üncü maddesindeki hüküm nedeniyle değişiklik yapılamamaktadır. Ancak Mavi Kartlılar Kütüğü ile Kapalı Aile Kütükleri arasında soyadı farklılığı nedeniyle ciddi mağduriyet yaratıcı durumlar ortaya çıkıyorsa, bununla ilgili Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılıp, gerekirse Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru yoluna kadar gidilmelidir. Bununla ilgili önceden açılmış dava ve yargı kararları vardır.

Selamlar,