Son alt işverenin asıl işverene rücu hakkı

Müvekkil bir lisenin temizlik ve yemek işlerini ihale yolu ile alıyor ve sürekli taşeronlarda çalışan işçinin yeniden sözleşmesi yapılarak müvekkil taşeronun şirketinde çalıştığı gösteriliyor. Daha sonra işçi müdür odasına çağrılarak (alt işveren müvekkil, okul müdürü ve işçi bir arada iken) müdür tarafından işçinin işine son verileceği belirtilerek neticede müvekkil taşeronun işçisi işten çıkarılıyor.

İşçi tarafından müvekkilin ihaleyi almadan daha önce ilk işe başladığı tarih olan 2001 yılından itibaren (10 yıllık bir çalışmasına istinaden) tazminat davası hem müvekkile hem de kurum olan Milli Eğitim Müdürlüğü'ne karşı açılmıştır. Yargılama neticesinde müvekkil ile davalı kurum arasında alt üst işverenlik ilişkisi olması ve son alt işverenin tazminatın tamamından sorumlu olması nedeniyle belirli bir tazminatın her iki taraftan da müteselsil olarak tahsil edilmesine karar verilmiştir.
Yerel mahkemenin gerekçeli kararı yazılır yazılmaz işçi tarafında icra takibi yapılmış ve müvekkil haciz işlemine maruz kaldığından dolayı bedeli ödemek zorunda kalmıştır. (Tehiri icra kararı yoktur)
Daha sonra yerel mahkeme kararı müvekkil tarafından temyiz edilmiş ve Yargıtay tarafından "Milli Eğitim Müdürlüğünün Milli Eğitim Bakanlığı'nı temsil yetkisinin olmaması nedeniyle Milli eğitim Bakanlığına dava dilekçesinin tebliği ve buna göre karar verilmesi gerektiği" belirtilerek bozma kararı verilmiştir. Bozma sonrası tebligat yapılmış ve ilk duruşmada yokluğumuzda davacı paranın ödendiğini ve davanın konusuz kaldığını belirtmiş mahkemede buna istinaden davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermiştir.

Açmak istediğimiz dava üst işverene rücu davasıdır. Müvekkilin son alt işveren olması nedeniyle her ne kadar önceki alt işverenlere rücu hakkı olsa da önceki taşeronlar hep batak şirketler olduğu için tahsil imkanı bulunmamaktadır. Sorularıma gelecek olursak;
1- Forumda araştırmalarımda hep üst işverenin alt işveren rücu hakkından bahsedilmiş ve Yargıtay Kararlarında yarı oranın sorumlu oldukları belirtilmiştir. Bunun tersi olarak bu kararlara istinaden ödenilen paranın yarısı için üst işverene rücu edebilir miyiz?
2- Bozma sonrası Milli Eğitim Bakanlığı'na yönelik mahkeme tarafından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karara rağmen üst işverene rücu davası açabilir miyim?
3- 2 nolu sorumun cevabı hayır ise dosyayı temyiz hakkımız bulunmakta ve yeniden temyiz ederek Milli Eğitim Bakanlığının sorumlu olduğuna dair karar aldırmamız gerekir mi?

Sayın meslektaşım, yukarıda anlattığınız durumla ben de karşılaştım. Siz asıl iş verene rücu davası açtınız mı. Açtıysanız tecrübelerinizi paylaşabilir misiniz. İyi Çalışmalar

Konu epey süre yanıtsız kalmış ama son durum hakkında bizleri de bilgilendirirseniz faydalı olacağını düşünüyorum. Zira benim de elimde böyle bir konu var ve araştırıyorum, yardımlarınızı rica ederim

Öncelikle şunu belirtmek isterim. İşçilik alacaklarının tamamını ödeyen alt işverenin kurumla birlikte diğer alt işverenlere rücu etme imkanı vardır. Ancak kurumun sorumluluğunun var olabilmesi için dava açacak altişvernin kurumla imzaladığı ihale alım sözleşmesinin teknik ve idari şartnamesine mutlaka bakmak lazım . Zira iş bu şartnamede çalışanın işçilik alacaklarından "yüklenici şirket sorumlu olacaktır "şeklinde bir düzenleme olması halinde kurumun sorumluluğu malesef bulunmamaktadır. Böyle bir düzenleme yoksa Yargıtay'ınkurumun yarı yarıya sorumlu olduğunu yönünde vermiş olduğu kararlar vardır . Açılacak dava da görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Zamanaşımı ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 10 yıldır

Alıntı: Yazan Av.Lütfiye Şentürk iş bu şartnamede çalışanın işçilik alacaklarından "yüklenici şirket sorumlu olacaktır "şeklinde bir düzenleme olması halinde kurumun sorumluluğu malesef bulunmamaktadır.

Yanıtınız için çok teşekkür ederim sayın meslektaşım. Bizim olayımızda çarşı yönetiminin güvenlik firması ile imzaladığı sözleşmede, dediğiniz gibi önce "taşeron firma sorumludur"yazıyor. Fakat yönetim değiştiğinde ve her yıl sözleşmeler yenilenirken o maddeyi siliyorlar ve daha önce de böyle imzaladık deyip yönetimi hataya düşürüyorlar. Dolayısıyla sözleşmede "asıl işveren sorumludur" yazıyor. Bu durumda peki hile vs gibi yollar düşünülebilir mi? Neticede yeni yönetim de sözleşmeyi iyice okusaydı mı dersiniz yoksa?

Konu başlığında dile getirilen hukuki soruna ilişkin şu an ben bir araştırma ve kararsızlık içerisindeyim.

Şöyle ki ; müvekkilim son alt işveren olarak kamuya (asıl işveren) verdiği güvenlik hizmeti çerçevesinde çalışan ve müvekkil döneminde ayrılan personelin daha önceki çalışmalarına denk gelen devreden işverenliklerde geçen süreleri de kapsayacak şekilde kıdem tazminatı ödemiştir. Devreden alt işverenler batak durumda olduğu için rücu davasını tazminatın tahsil kabiliyeti olabilmesi adına sadece asıl işveren konumunda ki idareye açabilir miyim. Bu yönde yargısal deneyiminiz oldu mu ? Konu başlığında da belirtildiği gibi aradan uzunca bir süre geçmesine rağmen dökümanlar halen "asıl işverenin alt işverene rücu edebileceği" çalışmalarla dolu.

Aktarımlarınız için şimdiden teşekkür ederim.

Meslektaşım, bizim olayımızda da biz asıl işveren (çarşı yönetimi) vekiliyiz.. Alt işveren, sözleşme hükmüne istinaden bize rücu etti ve dediğiniz gibi tüm açıklamalar asıl işverenin alt işverene rücu etmesiyle alakalı. Ben de alt işverenin rücu işlemine maruz kalan yönetim vekili olarak bir çıkar yol bulmaya çalışıyorum ancak netice elde edemedim henüz..

" Ben de alt işverenin rücu işlemine maruz kalan yönetim vekili olarak bir çıkar yol bulmaya çalışıyorum ancak netice elde edemedim henüz." bu beyanınıza karşılık ben de bir alt işveren vekili olarak şunu sormak istiyorum ; Açılan bir davaya karşı mı çıkar yol bulmaya çalışıyorsunuz ? Rücu işlemi dava yoluyla mı tarafınıza yönlendirildi ve davanın akıbeti ne oldu ? Alt işveren vekili olarak bunları sormam gerekli sanırım, paylaşırsanız sevinirim.

Alıntı: Yazan Avukat006 Açılan bir davaya karşı mı çıkar yol bulmaya çalışıyorsunuz ? Rücu işlemi dava yoluyla mı tarafınıza yönlendirildi ve davanın akıbeti ne oldu ? Alt işveren vekili olarak bunları sormam gerekli sanırım, paylaşırsanız sevinirim.

Meslektaşım elbette açılan bir "rücuen alacak davası" neticesinde durumdan haberdar olduk.. Davamız henüz tahkikat aşamasında..Yakın zamanda duruşması olacak, son bulacağını zannetmem ancak yine de neticeyi sizlerle paylaşırım elbette...Çıkar yol bulmaya çalışıyorum dememin sebebi ise dediğim gibi " alt işverenlik(güvenlik şirketi) sözleşmesinin her yıl yenilenmesi fakat aradaki yönetim değişikliğinden istifade edilerek tazminattan sorumluluğa ilişkin maddenin aleyhimize değiştirilerek, yönetime de aynı şartlarla devam ediyor" denilmesidir.

Fakat ben yönetimin kendince cevap dilekçesi vermesinden sonra davaya dahil olduğum için bu aşamada ne yapabilirim araştırıyorum..Sizler de gelişmelerinizi paylaşırsanız sevinirim..

Konuyla ilgili fikirlerimi paylaşmak isterim. Buradaki sorumluluğun işçiye karşı olan boyutu ve gerekçesiyle işverenler arasındaki ilişkiyi ayrı ayrı değerlendirmek gerekir. İlk kısımda varacağımız sonuç ikinci kısmın çözümünde yol gösterecektir.

Alt işverenin işçiye karşı olan sorumluluğunun temelinde iş sözleşmesinin olduğu aşikar. Dolayısıyla işçinin talebi iş sözleşmesine ve İş Kanunu'na dayanıyor. Asıl işverenin sorumluluğunun temelinde ise İş Kanunu var. İş Kanunu sistematiğine baktığımız zaman asıl işverenin, işçiye karşı sorumlu hale getirilmesinin nedeni tahsilata yönelik bir garanti sağlamak. Başka bir deyişle asıl işveren, esasında işçinin alacaklarının sözleşmesel muhatabı değil. Onun sorumluluğunun temeli İş Kanunu'ndaki özel düzenlemeden kaynaklanıyor ve tahsilata dönük bir mekanizma işletilmiş. Bu yüzden de asıl işveren, alt işveren işçisine ödediği bedeli prensip olarak alt işverenden talep edebilir.

Tartışığımız olayda ise ihale ile verilen işlerde devamlılık gösteren bir çalışma ilişkisi mevcut. Son alt işveren esasen işçiyle çalışmak konusunda peşin bir isteğe sahip değil. Lakin ihaleyi kazanmak istediği ve ihalenin şartlarından biri de bu olduğu için mevcuttaki işçilerle iş sözleşmesi yapmasında serbest bir iradesi olduğunu ve sonuçlarını bilebilecek durumda bulunduğunu söyleyebiliriz. Yargıtay bu tip durumlarda eğer iş ilişkisi tasfiye edilmeksizin yani önceki işveren tarafından açık bir fesih iradesi ortaya konmaksızın devir mevcutsa ihaleyi alan yeni işverenin, işçinin alacaklarından tüm dönemlere ilişkin olarak sorumlu olduğunu zira burada bir fesih olgusunun değil işyeri devri olgusunun bulunduğunu söylüyor. Şu halde yeni alt işveren işçiye karşı bu alacakları ödemekle sorumlu. Fakat önceki alt işverenle işçi arasındaki iş ilişkisi açık bir fesihle tasfiye edilmiş ve yeni alt işveren, işçilerle yeni bir sözleşme yapmışsa artık yeni alt işverenin önceki döneme dair bir sorumluluğu olmayacaktır.

Son alt işverenin ödediği bedeli asıl işverenden talep edip edemeyeceği meselesi ise ikinci tartışma konumuz. Yukarıda da değindiğim gibi asıl işverenle işçi arasında sözleşmesel bir ilişki olmadığına göre son alt işveren, ödediği işçilik alacaklarını asıl işverenden isteyemez. Yukarıda yarı yarıya sorumluluk gibi bir Yargıtay kararından bahsedilmiş ama ben özel bir düzenleme olmadıkça böyle bir karar verilemeyeceğini, verilmişse de anlamsız bir karar olduğunu düşünüyorum. Karar paylaşılırsa üzerinde tartışırız. Son alt işveren bu bedeli asıl işverenden isteyemeyeceğine göre ve asıl işverenin ödemedeki garanti sorumluluğu sadece işçiye karşı olduğuna göre son alt işverenin İş Kanunu madde 6 çerçevesinde önceki alt işverenlere yöneltebileceği taleplerde asıl işvereni davalı gösteremeyeceği fikrindeyim. Şahsi fikrimce bence son alt işveren kendi eyleminin netice olarak ödenmiş kıdem ve ihbar tazminatı ödemeleri bakımından ve bunlarla sınırlı olarak önceki alt işverenlere hiç rücu edememeli. Zira bu alacaklar önceki alt işverenler nezdinde doğmuş alacaklar değil ve önceki alt işverenler bu alacakların doğumunda bir eylemde de bulunmuş değiller.

Buna mukabil asıl işveren ve alt işveren arasında akdedilen özel hukuk sözleşmesinde, asıl işverenin bu alacakları ödeyeceği yazılı ise sözleşme serbestisi ilkesi gereği son alt işveren, ödediği bedeli asıl işverenden talep edebilir. Zira burada İş Kanunu'nun alt işveren-asıl işveren hükümlerine dayalı bir talep değil taraflar arasındaki sözleşmeye dönük bir talep yani sözleşmesel bir alacak mevcuttur. Bu sözleşme hükümünün kanunun emredici hükümlerine aykırı olduğunu iddia etmek de kanımca mümkün değildir.