Menfi Tespit Davası

Merhabalar Saygıdeğer meslektaşlarım;

Müvekkilim bir giyim firmasından mal istemiş ve bunun karşılığında firmaya hamiline çek vermiştir. Ancak mallar teslim edilmemiştir. Müvekkilim çekinin iadesini istediğinde ise sürekli oyalanmış ve en sonunda çeki alan şahıs çeki kaybettiğini , çek iptali davası ile çeki iptal ettiğine dair kararı müvekkile göndermiştir. müvekkilde buna güvenerek bir daha sorun olmayacağını düşünmüş ancak çeki elinde bulunduran şirket yetkilisi çek fotokopisi üzerinden icra takibine girişmiştir. ve müvekkil süresinde itiraz etmediği için bu bedeli ödemek zorunda kalmıştır.
Şimdi ise menfi tespit davası açmayı düşünüyoruz. menfi tespit davalarına ilişkin yerleşik yargıtay kararlarında "Çek bir ödeme vasıtası olup, kural olarak mevcut bir borcun tasfiyesine yönelik olarak verildiğinin kabulü gerekir. BK'nın 182/2. maddesi uyarınca aslolan peşin satış olup, peşin satışta, malın ve bedelinin aynı anda verildiği kabul edilmektedir. Somut olayda davacı, belirtilen kuralların aksini iddia edip, verdiği çekler karşılığında kendisine mal teslim edilmediğini, başka bir anlatımla çeklerin avans karşılığı verildiğini ileri sürdüğüne göre, bu iddiasını HUMK'nın 290. maddesi uyarınca yazılı delillerle kanıtlamakla yükümlüdür" denilmektedir.

Yukarıda izah ettiğimiz gibi çek iptal kararını gerekçe göstererek bu hususta çeki elinde bulunduranın bizi yanılttığını belirterek dava açabilirmiyiz?

İyi günler çek iptali davası açan firma ile çek üzerinden icra takibi yapan firma aynı mı .Yani çek 3. iyiniyetli kişi tarafından mı icraya konulmuş onu tam olarak anlayamadım. Eğer 3. kişi devrede yok ise malları size teslim etmeyen firma çek takibi yapmış ise çeke veya iptal kararına dayanarak sizden alacak bedelini talep edebilir. Çek iptali kararı zaten çekin yerine geçen dava açana kaybolan çeke dayanarak alacak talep etme hakkı veren karardır. Siz aranızdaki alışverişi çekin mallara karşılık teslim edildiğini yazılı delillerle ispatlamalısınız. Aranızda bir sözleşme mevcut mu , mail yolu ile mi davet ve icap oldu. Bunu ispat edemezseniz yapmış olduğunuz ödemeyi istirdat davası ile geri alamazsınız. Menfi tespit davası ödeme yapmış olduğunuz için açamazsınız. Belirttiğim gibi istirdat davası açmalısınız diye düşünüyorum

Alıntı: Yazan avayşe Merhabalar Saygıdeğer meslektaşlarım; Müvekkilim bir giyim firmasından mal istemiş ve bunun karşılığında firmaya hamiline çek vermiştir. Ancak mallar teslim edilmemiştir. Müvekkilim çekinin iadesini istediğinde ise sürekli oyalanmış ve en sonunda çeki alan şahıs çeki kaybettiğini , çek iptali davası ile çeki iptal ettiğine dair kararı müvekkile göndermiştir. müvekkilde buna güvenerek bir daha sorun olmayacağını düşünmüş ancak çeki elinde bulunduran şirket yetkilisi çek fotokopisi üzerinden icra takibine girişmiştir. ve müvekkil süresinde itiraz etmediği için bu bedeli ödemek zorunda kalmıştır. Şimdi ise menfi tespit davası açmayı düşünüyoruz. menfi tespit davalarına ilişkin yerleşik yargıtay kararlarında "Çek bir ödeme vasıtası olup, kural olarak mevcut bir borcun tasfiyesine yönelik olarak verildiğinin kabulü gerekir. BK'nın 182/2. maddesi uyarınca aslolan peşin satış olup, peşin satışta, malın ve bedelinin aynı anda verildiği kabul edilmektedir. Somut olayda davacı, belirtilen kuralların aksini iddia edip, verdiği çekler karşılığında kendisine mal teslim edilmediğini, başka bir anlatımla çeklerin avans karşılığı verildiğini ileri sürdüğüne göre, bu iddiasını HUMK'nın 290. maddesi uyarınca yazılı delillerle kanıtlamakla yükümlüdür" denilmektedir. Yukarıda izah ettiğimiz gibi çek iptal kararını gerekçe göstererek bu hususta çeki elinde bulunduranın bizi yanılttığını belirterek dava açabilirmiyiz?

Menfi tespit değil artık istirdat davası olacak ve ispat yükü sizin üzerinizde olacak.

Keza yanıltma olgusunu da siz ispatlamak zorundasınız.


Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 2011 / 7671 E, 2012 / 3698 K sayılı ve 23.02.2012 tarihli kararında özetle;
“Davalının ödeme vasıtası olmasının yanı sıra ispat aracı olma özelliğini de taşıyan çeklere dayanmasına ve temel ilişki bakımından kendisini bağlayıcı bir beyanda bulunmamasına göre, davalının dava konusu çekleri ticari defterlerine işlememesinin sonuca etkili olmadığının kabulü gerekir. Açıklanan nedenlerle, mahkeme kararının onanması gerekirken, yanılma sonucu bozulduğu, bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından, davalının karar düzeltme isteğinin kabulü ile bozma kararının kaldırılmasına ve onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.”