Adalet Kavramı Üzerine Çeşitlemeler

Uludağ Sözlük'ten

Alıntı: Yazan silik hayta, 13.11.2008 13:24 -hakkımı ver gideyim adalet- kavram olarak yücedir. sıfat olarak adil, paha biçilemezdir. peki bu nasıl sağlanabilir? esas mesele adaletin tesis edilmesinde izlenecek yolun bulunmasıyla alakalıdır. adaletin tesisi için yapay yollardan kaçınılması gerektiği ise burda vurgulanmak istenen noktadır. yapay adalet nedir? yapay adalet, bir kuralın bize adaleti sağlayabileceği yanılgısıdır. burada ayrım noktasına geldiğimiz şey yasa ve adaletin birbirini karşılamadığı gerçeğidir. varolan normlarla, ideal hukuk dediğimiz 'olması gereken hukuk' bu noktada birbirinden ayrılmaktadır. her yasa adil olanı sağlamayacaktır. yasa dediğimiz şey sadece yürürlükte olan demektir. ideal bir yapı içermez. gayet tabi adaletsizliği barındırabilecektir. örnek verelim gözümüz gönlümüz açılsın: pek tabi ki bir dikdatör yasa koyucu olabilir. hatta yasa koyarken hukukçuları da kullanabilir. bu yasanın adaletini, bize adalet sağlamasını gerektirmez. yani adaletsizliğini bildiğimiz şeyden, 'ee kanun var kural var' diye yırtmaya çalışmak hiç anlamlı değildir, olamayacaktır. yasalar arkasına saklanmamız için paravan değildir, olmamalıdır. bunları neden anlattım, şuraya gelmek için: şunu düşünebiliriz; yarın bir gün adaletsizliğinden emin olduğumuz bir yasayla aleyhimize bir şekilde karşılaştığımızda boyun eğmeyeceksek, rahat edemeyeceksek eğer; bu gün için adaletsizliği bildiğimiz yasalara başkaları aleyhine arka çıkmak haksızlığına düşmeyelim. bu gün bizden yana olan, yarın değişebilir. değişmeyen tek şey değişimin kendisi değil, adalettir. adalaletin temsilcisi ne hakimler, ne savcılar, ne avukatlar, ne de mahkemelerdir. adaleti sadece yastık sağlayabilir. başını akşam oraya koyduğunda seni rahat ettirebilecek şeyleri hayatında tatbik etmişsen işte o zaman adalet sağlanmış olur. düşünürün dediği gibi: iyi bir vicdan en rahat yastıktır. kalbi taşlaşmış, beyni bulanıklaşmış adaletin ad'ını bilmeyen adamlara hidayet dilemek de her adil için vazifedir.

http://www.uludagsozluk.com/k/adalet/2/

yorumsuz

Saygılarımla

Sayın Gemici;
Ben Av. Armağan Konyalı'ya katılıyorum tartışmayı başka boyuta çekmeyelim demişsiniz ama adalet tartışma tamda orda düğümleniyor zaten. Bakın yukarıda bir arkadaş demişki tanrıların adaletidir ulşaılmak istenen, saygılıyım ama bu tanıma ama bencilce yapmış tanımı zira dünyada milyonlarca ateist insan var onlar herhangi bir adalete ulaşmak istemiyor mu? Adalet duygusu her insanın vicdanında farklı farklı şekillenir bunu engelleyemezsiniz. Daha öncede bahsetmiştim ancak olayı engelleyerek adaleti sağlamış olursunuz. Olay olduktan sonra asla adaleti sağlayamayacakınız.

Alıntı: Yazan Napoliten Sayın Gemici; Ben Av. Armağan Konyalı'ya katılıyorum tartışmayı başka boyuta çekmeyelim demişsiniz ama adalet tartışma tamda orda düğümleniyor zaten. Bakın yukarıda bir arkadaş demişki tanrıların adaletidir ulşaılmak istenen, saygılıyım ama bu tanıma ama bencilce yapmış tanımı zira dünyada milyonlarca ateist insan var onlar herhangi bir adalete ulaşmak istemiyor mu? Adalet duygusu her insanın vicdanında farklı farklı şekillenir bunu engelleyemezsiniz. Daha öncede bahsetmiştim ancak olayı engelleyerek adaleti sağlamış olursunuz. Olay olduktan sonra asla adaleti sağlayamayacakınız.

Sayın Napoliten,
tartışma konusu üzerinde düşünürken belirttiğim ve yazdıklarımdan çıkarılacak iki nokta var:
1. Başlık:
Adalet Kavramı Üzerine Çeşitlemeler. Çeşitlemeler sözcüğünü seçmemin sebebei THS'de adalet konusunda yazılan 'türlü çeşitli' fikirleri görmüş olmamdan geliyor. Amacım ADALET konusundaki değişik düşünceleri aktarmak ve tartışmacıların kendi çeşitlemelerni eklemesini sağlamaktı.
2. Konu hakkındaki kendi düşüncem:
Konuyu açarken de belirttiğim gibi, ben konu hakkında fazla bir bilgiye sahip değildim. Bilgiye sahip olmayınca da adalet evrensel mi değil mi konusu hakkında bile herhangi bir fikrim yoktu. Adaletin evrenselliği konusunda, Sizin mesajınızı okuduktan sonra araştırma yaptım. Araştırmadan edindiğim bilgilere göre ADALET kavramı konsundaki ilk sistematik felsefi düşünce Eflatun ve Aristoteles'e dayanıyor. Aristoteles ve diğer filosofların adalet konusundaki düşüncelerini fırsat bulabilirsem aktaracağım.

Aristoteles Nikhomakos’a Etik isimli eserinin 5.ci kitabınıda adaleti bir erdem olarak tanımlar ve tanımını yapar. Bu tanımın en başında genel adalet (iustitia universalis=evrensel adalet)vardır.

Aristo'nun adalet tanımı hukuk dünyasını büyük ölçüde etkilemiştir.

Saygılarımla

Adalet ve sadakat bütün toplumlarda bir bağlayıcılık unsurudur. Bu sebepten bütün dünya ile bağlarını koparmış eşkiyalar bile birbirilerine sadık kalırlar.

John Locke
İngiliz Filosof (1632 - 1704)
Kaynak:An Essay Concerning Humane Understanding, Über den menschlichen Verstand I, l, 3( İnsan Aklı Üzerine Bir Deneme)


Saygılarımla

Aslında Adalet, Bir topluma olan adavet'e(düşmanlığa) rağmen Hakkaniyetin muhafaza edilmesidir de diyebiliriz.
'Bir topluma olan adavet, sizi adaletsizliğe sevketmesin!'

Nafakasını bulmak üzere Sabah erkenden kalkan karganın,çöplükte bulduğu bir parça peyniri afiyetle yemek için konduğu ağaçta dinlendiği sırada, bunu fark eden tilkinin, “çok güzel bir sesin varmış karga kardeş! Bu sabah vakti bir türkü çığırsan da dinlesek” demesine kanıp, sevinçle ağzını açtığında peynirin tilkinin önüne düşmesi anında insanoğlunun içine düştüğü berbatlığa karşı geliştirilmiş bir duygudur adalet.

Adalet, cezanın hataya göre belirlenmesidir; Sonuna kadar uygulanan katı bir adaletin kendisi de bir hatadır, eğer adalet yasaların katılığını yumuşatacak akılcı düşüncelerin öncülüğünde hareket etmezse.

Jean-Jacques Rousseau
Rousso bundan 300 yıl önce 28. Haziran 1712 yılında Cenevre'de doğmuş, Ölümü: 2. Temmuz 1778

Saygılarımla

Felsefi anlamda bir çok adalet tanımı benzetmesi yapılabilir. Bunlar insanın dini, siyasi düşüncelerinin bir yansımasıdır. (Din ve Siyaset THS nin tartışma alanı dışındadır.)

Adalet herkes tarafından kabullenilebilecek tek bir düşünce ya da doğru değildir. Her sistemin her kişinin kendine göre adaleti vardır.

Gerçek ve ideal olan Hukuk tur. Ve bu manada Hukukun gerçekleşmesi için çaba göstermektir.

(Şahsi fikrim, kimsenin fikrine karşı çıkmak ya da tartışmak için değil)
Saygılarımla

İnsanın adaleti herkese kendisine ait olanı vermektir; Tanrının adaleti ise herkesten kendisine verilenin hesabını sormaktır.

Jean-Jacques Rousseau

Saygılarımla

YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu 2000/13-1729 E.N , 2001/32 K.N.

Alıntı: ... Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin iadesi "denkleştirici adalet" düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve bu gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade eder. İlke böyle olmakla beraber iade edilecek zenginleşme miktarının tesbit ve hesaplanmasında, öğretide birlik olduğu söylenemez. İade edilecek zenginleşme miktarı konusunda öğretideki bu ayrık düşünceleri, kısaca "fakirleşme kadar olmalıdır" veya "fiili değer artışı yani gerçek zenginleşme miktarı ne ise o olmalıdır" veyahut ihlal edilen hakkın sahibine bahşettiği yararlanma yetkisi ile bağdaşmayan her türlü zenginleşme miktarı kadar olmalıdır" şeklinde özetlemek mümkündür. Olayı çözümlerken öğretideki bu görüşlerden şüphesiz yararlanılmalıdır. Bilindiği gibi ülkemizde yaşanan enflasyon, uzun yıllardan beri yüksek oranlarda seyretmekte ve paramızın değeri de bununla ters orantılı olarak devamlı düşmektedir. Belli bir miktar paranın verildiği tarihte ki alım gücü ile aynı miktar paranın aradan geçen zamana bağlı olarak iade günündeki alım gücünün farklı ve çok daha az olduğu bir gerçektir. Bu güne kadar uygulanan kurallara göre geçersiz sözleşme gereğince alıcının akit tarihinde verdiği paranın aynı miktarda iadesine karar verilmesi gerçek hayatta büyük sıkıntılara tutarsızlıklara, adalete karşı varolması gereken güvenin sarsılmasına neden olmuş, kamu vicdanında haklı eleştiri konusu yapılmıştır. Hukuk kuralları, gerçek hayata uygun olduğu toplumun adalet saygınlık sağlar ve hukuk kuralı olma özelliğini korur. O nedenle hukuk kuralları, görevli organlarca değiştirilinceye bu konuda yeni düzenlemeler yapılıncaya kadar zedelenmeden gerçek hayata uygun olarak yorumlanıp uygulanmalıdır. Bu görevin ise yargıya ait olduğunda duraksamaya yer yoktur. Nitekim, gerek Yargıtay kararlarında ve gerekse öğretide bu görüşe paralel düşünceler bulunmaktadır. Bu düşüncelerin isimleri farklı ise de varılmak istenen sonuç aynıdır. Akit öncesi sorumluluk kurallarının geçersiz sözleşmelerde de uygulanması gerektiği geçersiz sözleşmelerden dolayı olumsuz zararın istenebileceği, bu zarar kapsamında kaçırılan fırsat karşılığının da bulunduğu, olumsuz zararın bazı özel durumlarda olumlu zarar kadar dahi olabileceği, MK.nun 2.maddesine göre akdin geçersizliğinin ileri sürülemeyeceği hallerdeki zarar kavramları hep bu zaruretin sonucu ortaya konulan düşünce ve uygulamalardır. Yargının asıl görevi toplumun huzurunu sağlamaktır. Bunun için uygulanması gereken kurallar, mevcut yasaların ışığında bu yasa hükümlerine aykırı düşmeyecek şekilde yorumlanıp uygulanmalıdır. ... Hukuken geçersiz sözleşmeler, haksız iktisap kuralları uyarınca tasfiye edilir iken denkleştirici adalet kuralı hiçbir zaman gözardı edilmemelidir. Bu husus hem hakkaniyetin hem de gerçek adaletin bir gereğidir. Bu bakımdan iadeye karar verilirken satış bedeli olarak verilen paranın alım gücünün ilk ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması ve o şekilde iadeye karar verilmesi uygun olacaktır. Aksi takdirde kısmi iade durumu oluşacak, iade dışındaki zenginleşme, iade borçlusu yedinde haksız zenginleşme olarak kalacak iade borçlularının iadede direnmelerine neden olacaktır. Ancak burada denkleştirme yapılırken bir hususa daha dikkat edilmelidir. İade alacaklısının geçersiz sözleşmenin ifa edilmeyeceğini öğrendiği tarihinde iade kapsamını tesbitte önemli olduğu unutulmamalıdır. Zira geçersiz sözleşmenin artık ifa edilmeyeceğini bile bile haksız zenginleşmenin iadesini istemeyen alacaklı, zararının artmasına kendisi sebep olacağından bu artan zararını iade borçlusundan isteyememelidir.

Hukuk, Adalet ve Yargı konularında ve felsefi düşüncelerin hukuku etkilemesi ve yargıyı yönlendirmesi konusunda ilginç ve yerinde, gerekçeli bir karar. Koyulaştırmalar bana ait
Kaynak: http://www.hukukicra.com/yargitay-ic...lesme-tazminat

Saygılarımla