asıl işveren-alt işverenlik ilişkisi mi?

Türkiyedeki bir A şirketi yurtdışındaki B şirketine işçi bulmak adına "...(ülkede)çalıştırılmak üzere işçi alınacaktır" şeklinde ilan veriyor altta da A şirketinin isim ve bilgileri yer alıyor. Daha sonra başvuran kişileri alıyor ..(ülkede)1 yıl çalıştırıyor ücret sigorta gibi hiçbir hakları verilmiyor. Şimdi böyle bir olayla daha önce karşılaşmadığımızdan icra takibi başlattık itiraz edildi. A şirketi ile B şirketi arasındaki ilişki A şirketi makina üretiyor bu işçiler de o ülkede B şirketinde kurulumu yapılıp orda çalışmaya devam ediyorlar. A şirketi ile B şirketi farklı kişilere ait ve A şirketi işçilere tüm hakların yerine getirileceğini taahhüt ediyor ancak resmiyette hiçbir şey yok..Ne tür bir yol izlemeliyim? Asıl işveren-alt işveren ilişkisine sokabilir miyiz ???

Sayın Meslektaşım,
Anlatım bana biraz karışık geldi. Bu işçilerin kiminle sözleşme yaptıkları hususu önemli.
Ayrıca aşağıdaki alıntı da size fikir verebilir.
"Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin doğabilmesi için, işyerinde işçi çalıştıran bir asıl işverenin bulunması, bu işverenin işyerine ait bir işin yine ona ait işyerinde görülüyor olması gerekir.
Burada önemli olan asıl işverene ait "iş" kavramının hangi iş olduğudur. Asıl işverene ait olan ve alt işverenin yapacağı iş, asıl işverenin ürettiği mal ve hizmet süreci içinde veya tamamlayıcı olmalıdır (Fevzi Şahlanan, Türk Hukukunda Alt İşveren, MESS Yayını, Temmuz 1995, s. 45). Örnek olarak; dokuma iş kolunda faaliyet gören bir işverenin ek bir bina yapımını bir başkasına vermesi o kişiyi alt işveren konumuna getirmez. Ancak, yine dokuma ile ilgili bir bölüm boyama vs. İşinin verilmesi halinde asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulmuş olur. Keza dokuma işinin temizlik, yemek taşıma ilişkisine asıl işin tamamlayıcısı özelliği nedeniyle anılan ilişki kapsamında değerlendirilmelidir (Fevzi Şahlanan, age., s. 45-46; Mustafa Kılıçoğlu, İş Kanunu Şerhi, Ankara 1999, s. 185-186).
Günümüzde pek çok işyerinde, teknolojik ve işin gereği uzmanlık gerektirici birçok iş alt işverene verilmektedir. Bu bağlamda akıllı binalarda, gökdelenlerde, iş yapan firmalar elbette ki temizlik işi gibi özen ve bilgi isteyen bir işi bir başka işverene yaptırması (alt işverene) madde kapsamında görülmelidir. Uygulamada, bilindiği gibi, çoğu zaman temizlik işlerini sözleşme ile alan firmalar değiştiği halde, temizlik işinde çalışan işçiler değişmemektedir.
Önemle vurgulanmalıdır ki; asıl işverenin asıl işi veya yardımcı işi veya teknolojik nedenle veya işin gereği uzmanlık gerektiren işle hiç ilgisi olmayan, görülen işe tamamen yabancı bir eser, yapı inşası, çatı tamiri, işyerinin badana boyası gibi geçici işler yönünden elbette ki, alt işveren-üst işveren ilişkisinden bahsedilemez. Asıl işveren işi anahtar teslimi üstlenen işverenin kusurundan sorumlu tutulamaz. Yine bu bağlamda hizmet akdi ile çalışması kabul edilmeyen gündeliğe gelen temizlikçinin durumu da bundan farklıdır. Zira gündelikçi ile ev sahibi arasındaki işçi işveren ilişkisi yoktur ve bu hallerde genel hükümler uygulanır (506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 3/D maddesi)." YHGK, 2010/21-739 E., 2011/5 K.

Sayın Meslektaşım izah ettiğiniz konuda alt işverenlik asıl işverenlik ilişkisini farkedebiliyorum ama bizim olayda alt işverenlik şartları yok. Sözleşmede yapılmamış sorun burda zaten.Muhatap bulamıyoruz.Tekrar anlatayım ;
A şirketi ile B şirketi farklı kişilere ait ve farklı ülkelerde.A şirketinin gazetede verdiği ilanda Türkiyedeki A şirketinin sanki X ülkesinde de şirketi varmış gibi " X ülkesinde çalıştırılmak üzere işçi alınacaktır."şeklinde ilan veriliyor.İşçiler başvuru yapıyor. A şirketi ücretinizi B şirketi ödeyecek ama ödemezse de ben ödeyeceğim diyor. Daha sonra işçiler sözkonusu ülkeye götürülüyor. Burada yani B şirketinde A şirketinden getirdikleri makinalar ile üretime başlıyor ama B şirketi farklı bir kişiye ait.Bu Türkiyeden götürülen işçilere 6 ay maaş verilmiyor B şirketi kendi işçilerine maaşını veriyor tabi ki.Telefon görüşmeleri mesajlar ve uçak biletleri mevcut.Şimdi biz Türkiyedeki A şirketinden herhangi bir hak talep edebilir miyiz?

Sorunuz "Asıl işveren-alt işveren ilişkisine sokabilir miyiz ???" şeklinde olduğu için bu ilişkinin koşullarını gösteren bir metin eklemiştim.

Merrhaba,

Türkiye'deki şirketin alt işveren olduğu düşünülebilir ki bence öyle

Bu arada, TBK'nın
"Üçüncü kişinin fiilini üstlenme" başlıklı
MADDE 128- "Üçüncü bir kişinin fiilini başkasına karşı üstlenen, bu fiilin gerçekleşmemesinden doğan zararı
gidermekle yükümlüdür.
Belirli bir süre için yapılan üstlenmede, sürenin bitimine kadar üstlenene edimini ifa etmesi için yazılı olarak
başvurulmaması hâlinde, üstlenenin sorumluluğunun sona ereceği kararlaştırılabilir." hükmünü de düşünmenizi tavsiye ederim.

Bu üstlenmenin de yazılı olması geçerlilik şartı değil diye hatırlıyorum.

İyi çalışmalar