Maaş Haczinde Sıra ve SGK Alacağının İmtiyazına İlişkin Bir Soru

Sayın meslektaşlarım merhaba,

Vekilliğini üstlendiğim firmada çalışmakta olan bir işçinin maaşına çeşitli icra müdürlüklerinden hacizler işleniyor. Bunlar sıraya konularak gerektiği gibi ödenmeye başlanıyor. Ancak bunlardan sonra, SGK bir haciz bildiriminde bulunarak aynı işçiye karşı takip başlattığını ve maaşına haciz koyduğunu belirtiyor.

SGK'nın sonradan gelen haczine karşı nasıl hareket etmem gerektiğine ilişkin tereddüt yaşıyorum. Şöyle ki; yaptığım araştırmalarda mevzuatı inceledim, pek çok karar okudum ve bu sitede paylaşılan benzer durumları da irdeledim ancak bir sonuca varabilmiş değilim.

Öncelikle 6183 sayılı Kanun'un 21. Maddesi;

Alıntı: Yazan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Amme alacaklarında rüçhan hakkı: Madde 21 – Üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı için de haciz konulursa bu alacak da hacze iştirak eder ve aralarında satış bedeli garameten taksim olunur.

Bu madde uyarınca her ne kadar amme alacaklarının rüçhan hakkı bulunuyorsa da; söz konusu hak "üçüncü şahıslar tarafından haczedilen mallar paraya çevrilmeden evvel o mal üzerine amme alacağı için de haciz konulursa" şartına bağlanmıştır. Dolayısıyla maaş haczi uygulamasında haczedilen bir mal olmadığı için, amme alacağının rüçhan hakkının bu maddeye dayanamayacağı kanaatindeyim.

Bununla birlikte 2004 sayılı Kanun'un Madde 83 düzenlemesi;

Alıntı: Yazan 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu Kısmen haczi caiz olan şeyler: Madde 83/2 - Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.

Tüm bunlar tamam, yani 6183 sayılı Kanun'un 21. Maddesi'nin, 2004 sayılı Kanun'un 69. Maddesi'ne herhangi bir istisna getirmediğini, dolayısıyla SGK haczinin normal şekilde sıraya alınması gerektiğini düşünebiliriz bu noktada.

Ancak;

5510 sayılı Kanun'un, 88. Maddesi'nde bir düzenleme bulunuyor;

Alıntı: Yazan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Primlerin ödenmesi: Madde 88 - Kurumun 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen prim ve diğer alacakları amme alacağı niteliğinde olup, imtiyazlı alacaktır.

Ayrıca; Yargıtay'ın 2015 tarihli bir kararında; işyeri tarafından düzenlenen maaş haczi sırasının "sıra cetveli" niteliği taşımadığını belirtiyor. Şöyle;

Alıntı: Yazan Yargıtay 23. HD. 2015/1092 E., 2015/3780 K. sayılı ilamı İİK'nın 83/2. madde hükmüne göre, maaş üzerinde birden fazla haciz varsa bunlar İcra Müdürlüğünce sıraya konur ve sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez. Açıklanan bu durum karşısında İcra Müdürlüğünce yapılan maaş hacizlerinin ve yapılması gereken kesintilerin İİK'nın 355. madde hükmü uyarınca bildirilmesi üzerine Emniyet Müdürlüğünce bu madde hükmü uyarınca düzenlendiği anlaşılan ve maaş hacizleri ile ilgili yapılan sıralamanın İİK'nın 140/1. maddesinde tanımlanan sıra cetveli niteliğinde olduğundan söz edilemez.

Ayrıca Yargıtay şunu da söylüyor; (Nafaka alacakları öncelikli alacaktır)

Alıntı: Yazan Yargıtay 12. HD. 2015/21826 E., 2015/32796 K. sayılı ilamı Nafaka alacakları öncelikli alacaklardan olup gerek birikmiş ve gerekse işleyecek aylar nafakası kapsamı itibarı ile aynı önceliğe sahip olduğundan ve alacaklısı da aynı kişi olmakla; İİK'nun 83. maddesi uygulanarak bu alacakların kendi aralarında sıraya konması mümkün değildir. Bu durumda, alacaklının aylık 800 TL nafaka için yapılan haciz dışında (10.782. TL) birikmiş nafaka alacağı için borçlunun kalan maaşının ¼ 'ünün haczine karar verilmesinde yasaya uymayan bir yön ve isabetsizlik bulunmamaktadır.

(Nafaka kararını da ekledim çünkü burada Yüksek Mahkeme nafaka alacağının öncelikli alacak olduğundan bahsediyor. Bunun yasal dayanağı olarak sadece İİK 206'yı bulabildim. Şayet İİK 206'yı, maaş hacizlerindeki sırada da uygulayabiliyorsak; o zaman İİK 206 üçüncü sırada da SGK alacağının imtiyazına atıfta bulunuyor, onu da öncelikli saymamız gerekecektir diye düşünüyorum.)

---

Son olarak, İİK 206 da iflasta adi ve rehinli alacakların sırasını belirlerken "özel kanunlarda imtiyazlı olduğu belirtilen alacakları" üçüncü sırada saymış. Ancak bu düzenleme de iflas uygulamasında, satış tutarı üzerinde kurulan sıra düzenini konu ediniyor.

Şimdi bütün bunlar karşısında benim nasıl bir uygulama yaptırmam gerekiyor?

İşyerince çalışanın maaşı üzerine konulan hacizlerin sıralanmasının sıra cetveli teşkil etmeyeceğinden bahisle imtiyaz uygulamasına gitmeden doğrudan sıraya mı almalıyım?

Yoksa SGK'nın bu alacağının imtiyazlı olduğunu gözeterek (tıpkı nafaka alacağının imtiyazının dayandığı İİK 206 uyarınca) tüm hacizlerin önüne mi almam gerekiyor?

Ya da böyle değil, tıpkı nafakanın kül halinde kesilmesi gibi tutup kalan bütün maaşını mı SGK'ya göndereceğiz?

---

Yardım eden, görüş bildiren meslektaşlarıma şimdiden çok teşekkür ederim.

Saygılarımla.

Mükemmel soru olmuş bravo avukatım tam da şuan bu sorunu yaşıyorum. Umarım bizden tecrübeli meslektaşlarımızın bir cevabı olur.

bir umut ben de bu başlıkta yerimi alayım, şu an bu konu üzerinde çalışıyorum, görev yaptığım kuruma bu konuda bir görüş vereceğim. Hazırlayınca belki bir fikir olabilir diye burada paylaşmak isterim.

İyi çalışmalar.

İhtiyaç üzerine yaptığım araştırmalar ve kurumdan aldığım teyit üzerine burada cevapsız bırakılan soruyu cevaplamak istedim.

Yukarıda gayet kapsamlı bir şekilde sorulduğu üzere SGK prim alacağının Amme alacakları kapsamında olduğunu kabul etmek gerekir. Ancak SGK prim alacaklarının icrai yoldan tahsilinde taşınır veya taşınmaz satışı sonrası sıra cetveli oluşturulup vergi alacaklarından sonra SGK alacakları birinci alacaklı ile ORANTILI dağıtım yapılması söz konusudur. Bununla birlikte maaş haczinde ise Her Halükarda SGK alacakları kendisinden önce özel veya başka bir amme alacağı var ise sıraya alınacak olup, kendisinden önceki maaş hacizlerinin tahsili sonrası SGK dosyasına ödeme yapılacaktır.

Saygılarımla..