kriz nedeniyle toplu işten çıkarma

sayın meslektaşlar,malumunuz küresel bir kriz mevcut şu sıralar.İşyerleri toplu işçi çıkarmalarına başladı.Bununla ilgili benim sorum kısa ve net olacak.Müvekkil şirket 14 işçi çıkarmayı düşünüyor kriz nedeniyle.Bu halde müvekkil şirketin nasıl bir yol izlemesi gerekir ilerde doğacak hukuksal bir problemi engellemek açısından ?Kriz Haklı fesih nedenimidir? Kıdem vs ödenmesi gerekirmi?Yardımlarınız için şimdiden teşekkür ederim

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 1992/12258

K. 1992/12932

T. 22.12.1992

• EKONOMİK KRİZ NEDENİYLE İŞTEN ÇIKARMA ( Katsayı Artış Tarihinden Birkaç Gün Önceye Denk Gelmesi-Kıdem Tazminatı Farkı )

• KIDEM TAZMİNATI FARKI ( Ekonomik Kriz Nedeniyle İşten Çıkarma ve İşyeri Kapatmanın Katsayı Artış Tarihinden Birkaç Gün Önceye Denk Gelmesi )

• KATSAYI ARTIŞ TARİHİ ( İşçilerin Birkaç Gün Önce Çıkarılması Halinde Kıdem Tazminatı Farkının İstenip İstenemeyeceği )

• İŞTEN ÇIKARMANIN KATSAYI ARTIŞINDAN BİRKAÇ GÜN ÖNCEYE DENK DÜŞMESİ ( Kıdem Tazminatı Farkı )

1475/m.13,14

ÖZET : İşyerini ekonomik kriz nedeniyle kapatma söz konusu ise, bu karar usulüne uygun alınmış ve ilgili yerlere bildirilmiş ise, kapatma ve işçileri işten çıkarma tarihinin katsayı artışı tarihinden birkaç gün önceye rastlaması sorun yapılamaz. Çünkü, işveren katsayı artışından kaynaklanacak bir kıdem ödencesi artışından kaçınmış olmayıp ortada ciddi bir kapatma mevcuttur.
DAVA : Taraflar arasındaki ihbar ve kıdem tazminatı farkının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 22.12.1992 salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü davalı adına Avukat S.T. ile karşı taraf adına Avukat M.E. geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davalı ( A. ) Yönetim Kurulu`nca ekonomik kriz nedeniyle 20.5.1991 tarihinde Yardımcı İşletmeler Müdürlüğü işyerinin kapatılmasına karar verilmiş, durum Bölge Çalışma Müdürlüğü ile İş ve İşçi Bulma Kurumu`na da bildirilmiş ve bu kararın uygulanması çerçevesinde işçilerin hizmet akitlerinin feshi yoluna gidilmiş, 21.6.1991 tarihli bir yazı ile hizmet akitlerinin 27.6.1991 tarihinde fesh edileceği bildirilmiş, bu tarihte de fesih gerçekleştirilmiştir. Dosya içeriği bilgi ve belgeler ile olayın ceryan şeklinden işyerinin kapatılma kararının ciddi olduğu anlaşılmaktadır. Esasen bu kapatma olgusu davalının da kabulündedir. Böyle olunca işverenin işçilerin hizmet aktinin feshinde 1.7.1991 tarihinde yürürlüğe girecek olan katsayı nedeniyle oluşacak yeni kıdem tazminatı tavanından yararlandırmamak amacıyla hareket ettiğinden söz edilemez. TİS`nin 33/b maddesinde sadece TİS`den doğan haklar ile ilgili olup, bunun dışında kalan olay ve değişiklikleri kapsamamaktadır. Esasen az önce açıklandığı üzer olayda ciddi olan bir kapatma işlemi mevcuttur. Böyle bir durum karşısında artık mahkemenin dayandığı gerekçelere yer vermek mümkün değildir. Mahkemenin emsal olarak dayandığı kararlarda değişik olaylara ilişkin olup bu davaya emsal teşkil etmez. O halde, davacı 1.7.1991 tarihindeki katsayı artışına dayanan kıdem tazminatı tavanından yararlanamayacağından davanın reddine karar verilmelidir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA, 22.12.1992 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Sayın meslektaşım göndermiş olduğunuz karar beni biraz aydınlattı çok teşekkür ediyorum ancak yanlış anlamadıysam bu işyerinin kapatılmasıyla ilgili bir karar.Benim sorum biraz daha farklı aslında..

Kriz haklı fesih nedeni değil ancak geçerli fesih nedeni olabilir. Bu durumda iş akitleri feshedilecek işçilerin objektif kriterler dikkate alınarak seçilmesi gerekir. Toplu işçi çıkarma ile ilgili yasal prosedürlere uyulması gerekir. İşçilere tüm yasal haklarının ve tazminatlarının ödenmesi gerekir. Fesih son çare olmalıdır. İşe iade davaları ile karşılaşabilirsiniz.

İşten çıkarılacak işçilerin hepsine kıdem vs hakları ödenecek.Bu konuda ellerinden ibraname alınacak ancak işe iade davasının önüne geçmek için ne yapabiliriz?İbranameye işe aide davası açmayacağıma dair ibra ederim şeklinde ibare düşebilirmiyiz?sonuçta tüm haklarını alacak şirketten ve serbest iradesiyle imzalayacak.Teşeşşkğr ederim

4857sk m.29'a göre;

İşveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi çıkarmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirir.
İşyerinde çalışan işçi sayısı:
a) 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin,
b) 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin,
c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin,
İşine 17 nci madde uyarınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır.
Birinci fıkra uyarınca yapılacak bildirimde işçi çıkarmanın sebepleri, bundan etkilenecek işçi sayısı ve grupları ile işe son verme işlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleşeceğine ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.
Bildirimden sonra işyeri sendika temsilcileri ile işveren arasında yapılacak görüşmelerde, toplu işçi çıkarmanın önlenmesi yada çıkarılacak işçi sayısının azaltılması yahut çıkarmanın işçiler açısından olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi konuları ele alınır. Görüşmelerin sonunda, toplantının yapıldığını gösteren bir belge düzenlenir.
Fesih bildirimleri, işverenin toplu işçi çıkarma isteğini bölge müdürlüğüne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm doğurur.
İşyerinin bütünüyle kapatılarak kesin ve devamlı suretle faaliyete son verilmesi halinde, işveren sadece durumu en az otuz gün önceden ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek ve işyerinde ilan etmekle yükümlüdür. İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırır.
Mevsim ve kampanya işlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılmaları hakkında, işten çıkarma bu işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa, toplu işçi çıkarmaya ilişkin hükümler uygulanmaz.
İşveren toplu işçi çıkarılmasına ilişkin hükümleri 18, 19, 20 ve 21 inci madde hükümlerinin uygulanmasını engellemek amacıyla kullanamaz; aksi halde işçi bu maddelere göre dava açabilir.

Olayınızda işyerinde kanuna göre sayı yeterliliğiyle toplu çıkarma diyebiliyorsanız kanunun diğer fıkralarda prosedürü düzenlenmiş.Ancak madem işveren ekonomik sebeplerle işten çıkartıyorsa ve işleri yoluna girince tekrar alma durumu olabilecekse işçilerin geri dönmelerini neden engellesin.Eğer işçileri zaten işten çıkartmak istiyorsa ve toplu işçi çıkarmanın arkasına gizleniliyorsa da zaten işçiler 29/son a göre iş mahkemesine başvurabilir.Buna rağmen kıdem ve diğer hakları ile birlikte alacakları verilince imzalatılacak ibranameye bahsettiğiniz şartı koymanıza bir engel yok diye düşünüyorum.