İş kazalarında manevi tazminat

İş kazasından kaynaklı davalarda ölen işçinin eşine çocuklarına ve diğer yakınları yarrarına takdir edilen manevi tazminat miktarlarına ilişkin yargıtay denetiminden geçen yerel mahkeme kararı olan arkadaşlardan bu husustaki kararları yollamaları rica olunur.

21. HUKUK DAİRESİ
E. 1999/4342
K. 1999/4860
T. 24.6.1999
• MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT ( Murisin İş Kazası Sonucu Ölümü Nedeniyle )
• İŞ KAZASI NEDENİYLE MADDİ MANEVİ TAZMİNAT ( Ölen Sigortalının Ailesine SSK Tarafından Bağlanan Veya Bağlanması Gereken Aylığın Peşin Sermaye Değeri )
ÖZET : İş kazası nedeniyle ölen sigortalının desteğine muhtaç olduğu anlaşılan anne ve babaya SSK tarafından bağlanan veya bağlanması gereken aylığın peşin sermaye değerinin, mükerrer ödemeyi ve haksız zenginleşmeyi önlemek için zarardan indirilmesi gerekir. Mahkemece yapılacak iş, hak sahiplerinin kuruma başvurmaları, giderek Sosyal Sigortalar Kurumunu yöntemince davaya dahil etmeleri için önel vermek önelin sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
DAVA : Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemişlerdir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Mehmet Ali vekilleri vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Olayın oluş şekline, müterafik kusur oranlarına, husule gelen elem ve ızdırabın derecesine, tarafların sosyal ve ekonomik durumuna, paranın alım gücüne özellikle 26/06/1966 gün ve 1966/7-7 sayılı içtihadı Birleştirme kararının içeriğine ve öngördüğü koşulların somut olayda; gerçekleşme biçimine, oranına niteliğine hak ve nesafet kurallarına göre, anne Ayşe ve baba Selahattin yararına hükmedilen 100.000.000’ar TL manevi tazminatın az olduğu açıktır.
3- anne ve babanın ölen sigortalının desteğine muhtaç olduğu ve Sağlığında sürekli ve düzenli olarak anne ve babasına baktığı dosyadaki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca sigortalının ölümü nedeniyle anne ve baba için destek kaybının yapılması doğrudur. Ne var ki bu tür uyuşmazlıklarda davanın niteliği gereği belirlenen tazminattan anne ve babaya SSK tarafından bağlanan veya bağlanması gereken peşin sermaye değerinin mükerrer ödemeyi ve haksız zenginleşmeyi önlemek için zarardan indirilmesi gerektiği Dairemizin ve giderek Yargıtayın oturmuş ve yerleşmiş görüşlerindendir.
Oysa, açıklanan doğrultuda işlem yapılmaksızın, sosyal sigortalar Kurumu tarafından hak sahiplerine gelir bağlanmadığına ilişkin cevapla yetinildiği ortadadır.
Yapılacak iş; davanın niteliği gözönünde tutularak hak sahiplerine gelir bağlanması için, olayın işkazası sayıldığı sigortalının sağlığında anne ve babasına sürekli ve düzenli baktığı hususları gözönünde tutularak Kuruma başvurmaları giderek Sosyal Sigortalar Kurumuna yöntemince davaya dahil etmeleri için önel verilmek ve verilen önelin sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle ( BOZULMASINA ), temyiz harcının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 24/06/1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.
E. 1994/12806
K. 1994/17111
T. 2.12.1994
• İŞ KAZASI NEDENİYLE MANEVİ TAZMİNAT ( Tedavi Görmekteyken Beyin Kanamasından Ölen İşçi )
• TEDAVİ ESNASINDA BEYİN KANAMASINDAN ÖLEN İŞÇİ ( Ölüm ile İş Kazası Arasında Uygun İlliyet Bağı Olup Olmadığının Araştırılması )
• İLLİYET BAĞI ( İş Kazası ile Ölüm Olayı Arasında )
1475/m.73,13
ÖZET : İşyerinde geçirdiği iş kazası nedeniyle tedavi görmekteyken felç olup beyin kanamasından ölen işçinin yakınlarına tehlike sorumluluğu nedeniyle manevi tazminat ödenebilmesi için olayla ölüm arasında illiyet bağının bulunup bulunmadığını incelenmek ve sonucuna göre karar vermek gerekir.
DAVA : Davacı, iş kazasından doğan manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm, süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, işyerinde çalışmakta iken 14.7.1990 tarihinde geçirdiği iş kazası sonucu yaralanmış ve bunun üzerine tedavi edilmekte iken felç olup beyin kanamasından 23.7.1990 tarihinde vefat etmiştir. Ölen işçinin mirasçıları açtıkları bu dava ile ölüm nedeniyle manevi tazminat isteğinde bulunmuşlardır. Mahkemece, tehlike sorumluluğu neden ile istekler kısmen hüküm altına alınmıştır.
Olay ile ölüm arasında uygun illiyet bağı olup olmadığı konusunda mahkemece hiçbir araştırma yapılmamıştır. Dosyadaki bilgilere göre olayla ilgili olarak bir cezai soruşturma da sürdürülmekte olduğu anlaşılmaktadır. Tüm belge ve raporlar toplanıp, olayla ölüm arasında uygun illiyet bağının bulunup bulunmadığı konusunda inceleme yaptırılarak, sonucuna göre bir karar vermek gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebepten BOZULMASINA, 2.12.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.

**************
TAZMİNAT DAVASI - DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI - KURUMUN RÜCU HAKKI VE MAHSUP GEREĞİ - SİGORTA BEDELİNİ ÖDEME BORCUNUN MUACCELİYETİ - TEMERRÜT TARİHİ
**************
Esas Yılı : 2004
Esas No : 648
Karar Yılı : 2004
Karar No : 11752
Karar Tarihi : 30.11.2004
Daire No : 11
Daire : HD
**************
ÖZET ? Ölenin yakınlarına iş kazası nedenine dayalı olarak yardımda bulunulup bulunulmadığı araştırılarak, davacılara iş kazası nedenine dayalı bir ödeme yapılmışsa bunun peşin sermaye değerinin, kurumun rücu hakkı bulunduğu gözetilerek, hüküm altına alınan maddi tazminat miktarından mahsubunun gerekeceğinin düşünülmesi gerekir.Bu tür sigortada tazminat alacağının muacceliyeti genel hükümlere göre saptanmalıdır.
**************
(506 S.K.m.26) (2918 S.K. m.98,99,100) (6762 S.K. m.1292,1299)
Dava: Taraflar arasında görülen davada Kula Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen 02.10.2003 tarih ve 2001/232-2003/145 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi duruşmalı olarak taraflar vekilleri tarafından istenmiş olmakla, duruşma için belirlenen 30.11.2004 günde davacı avukatı Ahmet Öile davalılardan Ö Gıda San. A.Ş. avukatı Vuslat S ve Aydın B gelip, diğer davalı Sigorta avukatı tebligata rağmen gelmediğinden, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra, duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Ahmet Susoy tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Karar: Davacı vekili, asıl ve birleşen dava dilekçelerinde müvekkillerinin eşi ve babası olan Arif G'in davalıların maliki ve ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı oldukları araç sürücüsünün tam kusurlu olarak sebebiyet verdiği kaza sonucunda hayatını kaybettiğini, davalı araç zorunlu trafik sigortasından alınan ( 7.000.000.000 ) TL.nin mahsubu sonucunda kalan bakiye ( 33.368.000.000 ) TL. maddi ve ( 5.000.000.000 ) TL. manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalı sigortacının poliçe teminatıyla sınırlı sorumlu tutulması kaydıyla davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı şirket temsilcisi 08.09.2003 tarihli dilekçesinde, kusur ve tazminat miktarına itiraz etmiştir.
Davalı A Sigorta A.Ş. vekili, sorumluluklarının poliçe teminatıyla sınırlı olduğunu, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporlarına nazaran, davacının maddi tazminat isteminin kısmen kabulü ile ( 21.640.783.368 ) TL. maddi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalı sigortacının poliçe teminatıyla sınırlı olması kaydıyla davalılardan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine, manevi tazminat isteminin kabulü ile toplam ( 5.000.000.000 ) TL. manevi tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte davalı Ö Gıda San. Tic. A.Ş.den tahsiline karar verilmiştir.
Karar, taraf vekillerince ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre ve davacı vekilinin tüm, davalı Ö Gıda San.ve Tic.AŞ vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde bulunmamıştır.
2- Dava, trafik kazası sonucunda ölenin desteğinden yoksun kalındığı iddiasına dayalı maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Somut olayda, ölenin yakınlarına SSK'ca Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 26. maddesi kapsamında iş kazası nedenine dayalı olarak yardımda bulunulup, bulunulmadığı araştırılarak, davacılara iş kazası nedenine dayalı bir ödeme yapılmışsa bunun peşin sermaye değerinin, kurumun rücu hakkı bulunduğu gözetilerek, hüküm altına alınan maddi tazminat miktarından mahsubunun gerekeceğinin düşünülmemesi hatalı olmuş ve kararın davalılardan Ö Gıda San.ve Tic.A.Ş yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
3- Davalı sigorta şirketi vekilinin temyizine gelince, davalı sigortacı, zarar sorumlusu diğer davalıyla birlikte olay tarihinden itibaren temerrüt faiziyle sorumlu tutulmuştur. İhtiyari mali sorumluluk sigortasına uygulanacak hükümleri düzenleyen 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun 100. maddesinde aynı kanunun 98 ve 99. maddelerine atıf yapılmamış olması ve genel şartlarda da bu hükümlere paralel bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu tür sigortada tazminat alacağının muacceliyeti genel hükümlere göre saptanmalıdır.
Sigortacının sigorta bedelini ödeme borcu, TTK.nun 1299. maddesi hükmü uyarınca, rizikonun gerçekleştiği sigortacıya ihbar borcunun aynı yasanın 1292. maddesi hükmünce doğduğu tarihte muaccel olur. O halde davalı A Sigorta A.Ş.ne davacılar tarafından davadan önce yapılmış bir ihbar bulunup bulunmadığının tespiti ile yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda temerrüt tarihinin belirlenmesi, ihbar bulunmadığı taktirde dava tarihinde temerrüde düşürülmüş olduğunun kabulü gerekirken yazılı olduğu şekilde olay tarihinden itibaren faizden sorumlu tutulması da doğru görülmemiştir.
Sonuç? Yukarıda ( 1 )nolu bentte açıklanan nedenlerden dolayı, davacı vekilinin bütün, davalılardan Ö A.Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ( 2 )numaralı bentte yer alan nedenlerle davalılardan Ö A.Ş, ( 3 )numaralı bentte yer alan nedenlerle davalı A Sigorta A.Ş vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın davalılar yararına BOZULMASINA, takdir edilen 375.000.000 TL duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalı Ö Gıda San. A.Ş.ye verilmesine, temyiz harcı peşin alındığından davacıdan başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 30.11.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.(¤¤)
**************
.: CopyRight by Sinerji A.Ş. :.