5510 sayılı Kanundan Önce ve Sonra "İsteğe Bağlı Sigortalılık"

İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK

5510 sayılı Kanun, sigortalı, isteğe bağlı sigortalı ve genel sağlık sigortalısı olmak üzere üç türlü sigortalı kavramı getirmiştir. Yasa kısa ve uzun vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortası kapsamındaki kişiler için sigortalılığı zorunlu kılmıştır.[1] Yani bu kişiler açısından sigortalı olup olmamak onların iradesine bırakılmamıştır. Kanunun aradığı şartları taşıyanlar kendileri istemeseler bile kendiliğinden sigortalı olurlar.[2] Tarafların sigorta ilişkisi kurma ya da sigortalılıktan kaçınma yolunda irade beyanında bulunmaları mümkün değildir.[3] Yargıtay da aynı görüştedir. Yüksek Mahkemeye göre, hizmet akdine dayanarak bir işveren tarafından çalıştırılan kimseler sigortaya bildirilsin ya da bildirilmesin sigortalı sayılır.[4] Burada açıklamasını yaptığımız zorunlu sigortalılığın istisnasını[5] “İsteğe Bağlı Sigortalılık” hali oluşturur.[6]
İsteğe bağlı sigortalılık zorunlu sigortalılık niteliğini yitirmiş veya bu niteliğin yitirilmesinden sonra zorunlu sigortalı olarak çalışmayan ve bu çalışmalarından dolayı artık aylık alamayan kimselere, belirli koşullarla, sosyal sigorta ilişkisini devam ettirme olanağını veren bir yoldur. İsteğe bağlı sigortalılıkta bireyin iradesi önem taşır. İsteğe bağlı sigorta ilişkisinin kurulup kurulmaması tamamen kişinin iradesine bağlıdır.

A. 5510 sayılı Kanundan Önce İsteğe Bağlı Sigortalılık
İsteğe bağlı sigortalılık 5510 sayılı Kanundan önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda, 1479 sayılı Bağ-Kur Kanununda ve 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunlunda ayrı ayrı düzenlenmiş ve bu anılan üş kanun da isteğe bağlı sigortalılığı farklı esaslara bağlamıştı.[7]

1. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa Göre İsteğe Bağlı Sigortalılık:
506 sayılı Kanun bu sigortalılık türünden yararlanabilmek için sigortalının daha önce anılan kanun kapsamında zorunlu sigortalı olması ve belirli süre prim ödemiş olmasını öngörüyordu. 506 sayılı Kanunun değişik 85. maddesine göre isteğe bağlı sigortalılık için Kuruma sigortalı olarak tescil edilmiş olmak yeterli sayılmıştır. Buna ek olarak belli bir sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı aranmamıştı.
İsteğe bağlı sigortaya devam için prim ödeme koşulu vardı. Prim aylık olarak isteğe bağlı sigortalı tarafından ödenir.[8]
Sosyal Sigortalar Kanunun 85. maddesi devam eden süreçte 3 değişiklik daha geçirdi.[9]
506 sayılı Kanunun “İsteğe Bağlı Sigortalılık” başlığını taşıyan 85.madde metni şu şekildedir.
”Madde 85MADDE 85 - (Değişik: 3395 - 20.6.1987) Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için ;
A) a) İsteğe bağlı olarak devam edeceğini belirtilen bir yazı ile Kuruma müracaatta bulunmak,
b) Müracaat tarihinden önce 506 sayılı Kanuna göre tescil edilmiş olmak;
c) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olarak çalışmamak ve buralardan kendi çalışmalarından dolayı aylık bağlanmamış olmak,
d) İsteğe bağlı olarak sigortaya devam edeceğini belirten müracaatının Kurumca alındığı tarihi takip eden aybaşından başlayarak, her yıl için 360 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek,
Şarttır.
B) a) (Değişik: 4447 - 25.8.1999) İsteğe bağlı sigortalılığa devam etmek isteyenler ödeyecekleri isteğe bağlı sigorta primlerini, bu Kanunun 78 inci maddesine göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında olmak şartıyla kendileri belirler. (*)
b) Bulunduğu derece ve kademe üzerinden en az 360 günlük prim ödeyenler yazılı talepte bulunmak şartıyla, talep tarihini takip eden yılbaşından itibaren prim hesabına esas derece ve kademesini en çok bir derece yükseltebilir.
c) İsteğe bağlı sigorta primlerinin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar Kuruma ödenmesi gerekir.
Ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmeyen primler için bu tarihten başlanarak 80 inci madde hükmüne göre gecikme zammı uygulanır. (**)

_____
(*) 25 Ağustos 1999 tarih ve 4447 sayılı Kanunun 63/b maddesi hükmü ile 1.1.2000’de yürürlüğe girer.
(**) 20.6.1987 tarih ve 3395 sayılı Kanunun 18 inci maddesi gereğince değişiklik hükmü, Kanunun yayım tarihini takibeden dönem başından yürürlüğe girer.

_____Madde 85M.- (Değişik: 4842 - 9.4.2003 / m.33 - Yürürlük m.39 e) Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına isteğe bağlı olarak devam edilebilmesi için;
A- a) En az 1080 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak,
b) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna zorunlu ya da isteğe bağlı sigortalı olmamak ve buralardan kendi sigortalılığından dolayı aylık bağlanmamış olmak,
c) İsteğe bağlı olarak her ay kesintisiz otuz gün üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemek,
d) Örneği Kurumca hazırlanacak isteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma müracaatta bulunmak,
Şarttır.
B- İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın Kurumca alındığı tarihi takip eden aybaşından itibaren başlar. Şu kadar ki, isteğe bağlı sigortanın başladığı tarihte, sosyal güvenlik kuruluşları ile ilgileri kesilmediği tespit edilenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları başladığı tarih itibariyle iptal edilerek, ödedikleri primler faiz uygulanmaksızın ilgililere iade edilir.
C- a) İsteğe bağlı sigortaya devam etmek isteyenler, ödeyecekleri sigorta primlerini bu Kanunun 78 inci maddesine göre belirlenen prime esas kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında olmak şartıyla kendileri belirlerler. İsteğe bağlı sigorta primi oranı (Değişik ibare: 5198 - 24.6.2004/m.13–Yürürlük m.21/b) "%25" olarak uygulanır.
b) İsteğe bağlı sigorta primlerinin, en geç ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi zorunludur. Ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödenmeyen primler için, bu tarihten başlanarak 80 inci madde hükmüne göre gecikme zammı uygulanır.

D- İsteğe bağlı sigortalılık;
a) Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmaya başlayanların, çalışmaya başladıkları günden,
b) İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, buna ait dilekçelerinin Kurumca alındığı tarihten önceki primi ödenmiş son ayın bitiminden,
c) İsteğe bağlı sigorta primini art arda üç ay ödemeyenlerin primi ödenmiş son ayın bitiminden,
d) Tahsis talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış veya toptan ödeme yapılmış olmak koşulu ile tahsis talep tarihinden,
e) Ölen sigortalının ölüm tarihinden,
İtibaren sona erer.
E- Bu maddenin (A) bendinin (a) alt bendinde belirtilen koşul, 3 üncü maddesinin II nci fıkrasının (D) bendine göre çalışanlar için aranmaz. Bu maddenin (D) bendinin (a), (b) ve (c) alt bentlerine göre isteğe bağlı sigortalılığı sona eren sigortalının, yeniden isteğe bağlı sigortaya devam edebilmesi için tekrar yazılı müracaatta bulunması gerekir. E- (Değişik: 4958 - 29.7.2003 / m.39) Bu maddenin (A) bendinin (a) alt bendinde belirtilen koşullar sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yurt dışındaki iş yerlerinde çalışmak üzere giden Türk işçileri için aranmaz. Bu maddenin (D) bendinin (a), (b) ve (c) alt bentlerine göre isteğe bağlı sigortalılığı sona eren sigortalının, yeniden isteğe bağlı sigortaya devam edebilmesi için tekrar yazılı müracaatta bulunması şarttır.”

- 506 sayılı Kanuna göre İsteğe Bağlı Sigortalı Olabilmenin Şartlarını Su Şekilde Sıralamak Mümkündür:[10]
1. Zorunlu veya İsteğe Bağlı Sigortaya Tabi Olmamak,
2. Müracaat Tarihinden Önce En Az 1080 Gün Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları Primi Ödemiş Olmak,
3. Sosyal Güvenlik Kuruluşlarının Herhangi Birinden Aylık Almamak
4. Kuruma Başvuruda Bulunmak,
5. Her Ay Kesintisiz 30 Gün Prim Ödemek.

- 506 sayılı Kanuna göre İsteğe Bağlı Sigortalığın Sona Erme Nedenleri Şunlardır.[11]
1. Zorunlu Sigortaya Tabi Bir İşte Çalışmaya Başlama,[12]
2. Kurum Tarafından İsteğe Bağlı Sigortalılığı İptali,
3. Sigortalının Tahsis İsteği (Aylığa Hak Kazanma veya Toptan Ödeme Yapılmış Olmak Koşulu İle),
4. Sigortalının Ölümü,
5. Üç Ay Art Arda Prim Ödememek,
6. İsteğe Bağlı Sigortalılığı Sona Erdirme Talebi.

2. Bağ-Kur Kanununa Göre İsteğe Bağlı Sigortalılık:
1479 sayılı Kanun isteğe bağlı sigortalılığı en geniş biçimiyle düzenlemiş, bu sigortalılıktan yararlanmak için herhangi bir koşul aramamıştır.[13] İsteğe Bağlı Sigorta Bağ-Kur Kanununun 79.maddesinde düzenlenmiştir. 79.madde metni şu şekildedir;
“Madde 79.- (Değişik: 4956 - 24.7.2003 / m.33 - Yürürlük m.57) Bu Kanunun 24 üncü maddesinin (I) numaralı bendi kapsamına girmeyenlerden, aynı maddenin (II) numaralı bendinin (a) ve (c) alt bentlerinde sayılanlar dışında kalanlar, ev kadınları ve Türkiye'de ikamet eden yabancı uyruklular talepleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler.
İsteğe bağlı sigortalı olanların basamak seçme ve yükseltmelerinde bu Kanun hükümleri uygulanır.
İsteğe bağlı sigortalılık, sigortalılık tescil talebinin Kuruma intikal ettiği tarih itibariyle başlar ve terk talebinin Kuruma intikal ettiği tarihte veya diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi olarak çalışmaya başladığı tarihten bir gün önce veya sigortalının toplam borcunun üç aylık prim ve ceza tutarından fazla olması halinde sigortalının daha önce ödediği primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle sona erer.
2926 sayılı Kanun kapsamına girmeden önce bu Kanun kapsamında isteğe bağlı sigortalı olanların, isteğe bağlı sigortalılıkları devam eder.
İsteğe bağlı sigortanın hangi esaslara göre yapılacağı bir yönetmelikle düzenlenir.”

- Bu hükme göre Bağ-Kur Kanununa dayanarak isteğe bağlı sigorta hükümlerinden yararlanabilecek kimseler şunlardır:[14]
1.Tarım işi Yapanlar,
2.Ev Kadınları,
3.Türkiye’de İkamet Eden Yabancılar,
4.Yurt Dışındaki Yurttaşların Yanlarında Bulunan ve Herhangi Bir İşte Çalışmayan Eşleri,
5.Belirli Bir İş Bulunmayanlar,
6.Daha Önce Zorunlu Sigortalı Olarak Bağ-Kur Kapsamında Olup da Sigortalılık Niteliğini Kaybedenler.

- Bağ-Kur Kanununa Göre İsteğe Bağlı Sigortadan Yararlanma Şartları:
Bağ-Kur Kanununa göre isteğe bağlı sigortalılıktan yararlanabilmek için daha önceden bir sosyal güvenlik kurumu kapsamına girmiş olma koşulu aranmamıştır. Yani o ana kadar hiçbir sosyal güvenlik kurumuna tabi olmamış kimseler de Bağ-Kur sigortalısı olabilirlerdi.[15] İsteğe bağlı sigortadan yararlanabilmek için kuruma yazılı olarak başvurmak gerekirdi. Ayrıca başvuran kişiler prim ödeme borcunu da yerine getirmek zorundadırlar. Sigortalılar prim borçlarını her ay ödemek zorundadırlar.[16] Bu yararlanma koşullarına bakıldığında bağ-Kur isteğe bağlı sigortalılığının amacının sosyal güvenlik kapsamında bulunmayanların sigorta kapsamına alınmalarını sağlamaktır. Bu bağlamda isteğe bağlı sigortalı olabilmek için belirli bir süre prim ödeme koşulunun aranmamasının önemli bir rolü bulunmaktadır.[17]

- Bağ-Kur Kanununa göre İsteğe Bağlı Sigortalılığın Sona Ermesi:
Bağ-Kur isteğe bağlı sigortalılığı aşağıdaki hallerde sona erer.[18]
1.İsteğe bağlı sigortalılığın sona ermesi için yazılı talebin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihten,
2.İsteğe bağlı sigortalının zorunlu sigortalı olarak 1479 sayılı kanun kapsamında tescil edildiği tarihte,
3.Yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme talep ettiyse bu talebi yaptığı tarihte,
4.Sigortalının malul kalması ve malullük aylığına hak kazanması halinde rapor tarihinden,
5.İsteğe bağlı sigortalı ölmüş ise, ölüm tarihinden,
6.Diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmaya başladığı tarihten bir gün önce,
7.Sigortalının toplam borcunun üç aylık prim ve ceza borcu tutarından fazla olması halinde, sigortalının daha önce ödediği primlerin tam olarak karşılığı ayın sonunda sona erer.
Dul ve yetim aylığı ya da sürekli kısmi iş göremezlik geliri alıyor olmak, isteğe bağlı sigortalılığa engel teşkil etmez.[19]
Yukarıdaki şekilde sigortalılığı sona erenler, tekrar isteğe bağlı sigortalılıktan faydalanmak isterlerse, ilk defa başvuru ile ilgili işlemleri baştan yerine getirmek zorundadırlar.[20]

3. T.C.Emekli Sandığına Göre İsteğe Bağlı Sigortalılık:
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununda isteğe bağlı sigortalılık kurumu 2004 yılında öngörülmüştür.[21] 5434 sayılı Kanuna, 5234 sayılı Kanunla[22] eklenen bir fıkra ile 647 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak en az on yıl çalıştıktan sonra, herhangi bir nedenle memurluk statüsünden ayrılmış olanlara, memurluktan ayrıldıkları tarihten itibaren 6 ay içinde yazılı olarak Sandığa başvuru yapmaları ve emeklilik keseneği ve kurum karşılıklarını ait olduğu ay içinde Sandık hesabına yatırmaları şartıyla isteğe bağlı sigortalı olma olanağı getirilmişti. [23][24]

- T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre isteğe bağlı sigortalı olamayanlar:
Herhangi bir sebeple memurluktan çıkarılmış olanlar Emekli Sandığına isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyemezler. Diğer yandan, kurumdan dul ve yetim aylığı almakta olanlar da isteğe bağlı olarak Emekli Sandığına tabi hizmet kazanamazlar. Diğer yandan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48. maddesinin (A) fıkrasının (5) numaralı bendinde belirtilen, devlete karşı işlenen suçlar ile rüşvet, zimmet, irtikap vs. suçlardan dolayı mahkum olanlar isteğe bağlı olarak Emekli Sandığına tabi hizmet kazanamazlar.
Kanun koyucu Emekli Sandığı isteğe bağlı giriş şartlarını düzenlerken memuriyetten çıkarılanlar ile memurluk görevine giremeyecek durumda olanları kapsam dışında bırakmıştır.[25]

- T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre isteğe bağlı sigortalılığın sona ermesi:
1. Emekli Sandığına isteğe bağlı olarak giren iştirakçiler diledikleri zamanda dilekçe vererek isteğe bağlı kesenek ödemekten vazgeçebilirler. Görüldüğü gibi burada çıkış işlemi öncelikle kişilerin iradesine bırakılmıştır.[26]
2. Toplu ya da fasılalı olarak toplam altı aydan daha fazla süreye ilişkin emekli kesenekleri ile kurum karşılıklarını süresinde ödemeyenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları (iştirakçilikleri) kendiliğinden sona erer.[27]
3. Diğer sosyal güvenlik kurumları ile zorunlu olarak ilgilendirilmelerini gerektirir görevlerde çalışmakta olan ya da çalışmaya başlayanlar ile diğer sosyal güvenlik kurumlarından veya Sandıktan kendi çalışmasından dolayı aylık bağlanmış olanların isteğe bağlı iştirakçilikleri sona erer.[28] Bunlardan diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışmaya başlayıp bu görevleri sona erenler de altı ay içinde yazılı olarak isteğe bağlı iştirakçi olmak üzere başvuruda bulunabilirler.[29]

4. Özel Sandıklarda İsteğe Bağlı Sigortalılık:
Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20.maddesine dayanarak, banka, sigorta şirketleri, ticaret ve sanayi odaları ve borsalarının kendi bünyelerinde kurdukları ve burada çalışan personelin sosyal güvenlik ihtiyaçların karşılayan sandıklar kanunla kurulu sandık niteliğinde kabul edilen kuruluşlardır.[30]
Söz konusu sandıklar bağlı bulundukları kuruluşun personeline en az 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda belirtilen yardımları sağlamakla yükümlüdürler.[31] Bu ana kuraldan hareketle, adı geçen sandıklar SSK m.85’te tanınan isteğe bağlı sigorta hakkını öngörmüş ve sandık üyelerinin sosyal güvenlik haklarını kazanmalarına olanak sağlamıştır.[32] Sandıklar, tıpkı Sosyal Sigortalar Kurumu gibi, söz konusu personelin kendine özgü sigorta Kurumu niteliğindedir.[33]
Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20.maddesine dayanılarak kurulmuş sandıklara bağlı olarak çalışanlar kendi sandıklarından emekliye ayrılırlar. Çalıştıkları süreler içerisinde isteğe bağlı sigortalı olamazlar. Ancak bunlar emekliye ayrıldıktan sonra bağlı bulundukları sandığın koyduğu şartları gerçekleştirmeleri durumunda isteğe bağlı sigortalı olabilirler.[34]



5. Sendika Yöneticilerinin İsteğe Bağlı Sigortalılığı:
Sendikalar Kanununun 29. maddesi uyarınca, sendika veya konfederasyonların yönetim kurullarında veya başkalığında görev almak amacıyla işyerinden ayrılan işçiler, işverene düşen pay dahil olmak üzere sosyal güvenlik kurumlarının prim ve aidatlarını ödemeye devam etmek suretiyle ayrıldıkları işyerlerindeki sigortalılık hakkını da devam ettirebilirler.[35] Uygulamada bu kuralın pratik bir önemi yoktur. Çünkü profesyonel yöneticiler sendikadan belirli bir ücret almakta ve sigorta primleri de bu ücretlerinden kesilerek yöneticisi oldukları sendikaca ödenmektedir.[36]
5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra bu kişiler m.4/I, (a) kapsamında sigortalı sayılırlar (5510 s. Kanun m.4/II, (a)).[37]

6. Belediye Başkanı Seçilenlerin İsteğe Bağlı Sigortaya Devam Etmeleri:
1580 sayılı Belediyeler Kanununa[38] göre, sigortalı işçi iken belediye başkanlığına seçilenlerin sigorta prim ve aidatlarını ödediklerinde sigortalı olmaktan doğan tüm hakları devam edecektir. Bunun için yazılı talep şartı veya herhangi bir hak düşürücü süre kanunda öngörülmemiştir.[39] Belediye başkanlığına seçilen kimseler işyerlerinden ayrılmadan önce almakta oldukları son ücret üzerinden hesap edilecek sigorta primini işveren hissesiyle beraber Kuruma ödemeye devam ettikleri takdirde yazılı başvuru şartı aranmaksızın sigortalılık haklarını devam ettirebilirler.[40] Yargıtay’a göre, Belediye başkanı seçildiği tarihte sigortalı hizmeti bulunmayan kişinin SSK hükümlerinden yararlanmasına olanak yoktur.[41]

5510 sayılı Kanuna Göre İsteğe Bağlı Sigortalılık

1.Genel Olarak
İsteğe bağlı sigortalılık 5510 sayılı Kanunun İkinci Kısmının Altıncı Bölümünde “İsteğe Bağlı Sigorta Hükümleri” başlığı altında düzenlenmiştir. Yukarıda değindiğimiz üzere farklı sosyal sigorta kanunları kapsamına giren sigortalılar açısından farklı koşullara bağlanan isteğe bağlı sigortalılık artık tüm sigortalılar için aynı koşullarla tatbik edilecektir.[42] Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından çıkarılan İsteğe Bağlı Sigorta İşlemleri Hakkında Tebliğ[43]de bu duruma şu ifadelerle yer verilmiştir; “5510 sayılı Kanunla yapılan düzenleme gereğince 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren isteğe bağlı sigortalı olanlar ile bu Kanundan önce 506, 1479 ve 5434 sayılı kanunlara göre isteğe bağlı sigortalı olup prim ödemeye devam eden sigortalılar hakkında aşağıda açıklanan usul ve esaslar doğrultusunda işlem yapılacaktır.”
5510 sayılı Kanunun getirdiği yeni bir gelişme de, daha önce gerek 506 sayılı Kanun gerekse 5434 sayılı Kanuna göre, sigortalı kişilerin isteğe bağlı sigortalı olabilmeleri için gerekli olan belirli bir süre prim ödemiş olma koşulu 5510 sayılı Kanunda sayılmamış yani kaldırılmıştır. 5510 sayılı Kanuna göre artık sigortalılar Kuruma tescil olunmamışken de isteğe bağlı sigortalı olabilirler.[44] Doktrinde bazı yazarlara göre 5510 sayılı Kanun 1479 sayılı Kanunu esas almıştır ve zorunlu sigortalılık kapsamına almadığı kişilere isteğe bağlı sigortalı olma imkanı sunmuştur.[45]

2. İsteğe Bağlı Sigorta ve Şartları
Tanım: İsteğe Bağlı Sigorta; kişilerin isteğe bağlı olarak prim ödemek suretiyle uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına tâbi olmalarını sağlayan sigortadır (5510 sayılı Kanun madde 50/f.1). İsteğe bağlı sigorta bir sigorta kolu değildir. Zorunlu sigortalılığın dışında isteğe bağlı olarak sigortadan yararlanmaya olanak sağlayan bir durumdur.[46]
Şartları: 5510 sayılı Kanuna ve İsteğe Bağlı Sigorta İşlemleri Hakkında Tebliğe göre isteğe bağlı sigortalı olabilmek için aşağıdaki şartların gerçekleşmiş olması gereklidir.

a. Türkiye’de İkamet Etmek:
Yasa koyucu burada Kanunların ülkeselliği ilkesini benimsemiş, yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının isteğe bağlı sigortalı olmalarına kural olarak imkan vermemiştir.[47] Türkiye’de ikamet etme koşulu konusunda Medeni Kanuna bakmak gerekir. Medeni Kanunun 19.maddesine göre; “Yerleşim yeri, bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.” Burada dikkat etmemiz gereken husus süreklilik unsurudur. Dolayısıyla ancak sürekli oturma amacıyla Türkiye’de ikamet edenler isteğe bağlı sigorta hükümlerinden faydalanabilirler.[48]
5510 sayılı Kanunun 50.maddesinin ikinci fıkrasında, Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarına da isteğe bağlı sigortalı olma imkanı verilmiştir. Söz konusu bu kişiler 5510 sayılı Kanunun m.5/I,(g) bendi ile m.4/I, (a) kapsamında kısa vadeli sigorta ile genel sağlık sigortası kapsamına alınmışlardır. Uzun vadeli sigorta kolları açısından da isteğe bağlı sigortalılık öngörülerek bu kişilere talep etmeleri halinde 5510 sayılı Kanunun isteğe bağlı sigortalılığa ilişkin hükümlerden yararlanmalarına olanak tanınmıştır.[49]
Türkiye’de yasal olarak ikamet eden yabancılar da isteğe bağlı sigortalı olabilirler (5510 sayılı Kanun m.50/2).
Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinden isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunanlardan Türkiye’de ikamet şartı aranmaz.[50] 5510 sayılı Kanunun 5. maddesinin (a), (b) ve (e) bentlerine tabi olan sigortalılık hali de isteğe bağlı sigortalılık için engel teşkil etmez.[51]

b. Zorunlu Sigortalı Olmamak veya Ay İçinde Otuz Günden Az Çalışmak ya da Tam Gün Çalışmamak:
İsteğe bağlı sigortalı olabilmenin diğer bir koşulu da 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya sigortalı olarak çalışmaklar birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamaktır (5510 sayılı Kanun m.50/2). Kişi m.4/I, (a), (b) veya (c) bentlerinden herhangi birine bağlı olarak çalışıyorsa isteğe bağlı sigortalı olamaz.[52] Kanun bu kurala kısmi süreli çalışanlar bakımından bir istisna getirmiştir. Tam süreli çalışmayan sigortalılar talep etmeleri halinde isteğe bağlı sigortalı olabilirler (5510 sayılı Kanun m.51/3). Kanun koyucunun bu istisnayı getirmesindeki amaç, kısmi süreli çalışanların, yaşlılık aylığına hak kazanmak için gerekli prim ödeme gün sayısını tamamlamalarının oldukça zor olmasıdır.[53] İlgilinin bu hükümden yararlanması halinde zorunlu sigortalılık süreleri saat bazında toplanarak güne dönüştürülecek ve ay içinde 30 günden az zorunlu sigortalılık olması halinde aradaki fark ilgili tarafından isteğe bağlı olarak Kuruma ödenebilecektir.[54]

c. Kendi Sigortalılığı Nedeniyle Aylık Bağlanmamış Olmak:
İsteğe bağlı sigortalılığın amacı uzun vadeli sigorta risklerine karşı güvence sağlamaktır. Zaten bu riske karşı güvence altına alınmış bir kişiye de isteğe bağlı sigortalı olma hakkının tanınması da anlamsız kalacaktır.[55] Nitekim Yargıtay, aynı dönemde Bağ-Kur sigortalısı olan kişinin SSK m.85 uyarınca isteğe bağlı sigortalı olamayacağına karar vermiştir.[56] Ayrıca Yüksek Mahkeme, isteğe bağlı sigortalı olmak için Kuruma başvuran kişinin herhangi bir sosyal güvenlik kurumu ile ilgisi olmaması şartı yabancı sosyal güvenlik kurumlarını da kapsar.[57]
Kurumdan gelir alan kişi isteğe bağlı sigortalı olabilir mi? İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından sigortalının kendisine tam ya da kısmi sürekli iş göremezlik geliri ya da hak sahiplerine ölüm geliri bağlanmaktadır. Kanun “kendi sigortalılığı nedeniyle” aylık bağlanmasından söz ettiği için Kurumdan gelir alan bir kişi isteğe bağlı sigortalı olabilecektir.[58] [59]

d. 18 Yaşını Doldurmuş Olmak:
Kanun isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen kişinin 18 yaşını doldurmuş olmasını aramaktadır. Kanunun ifadesi mutlak olduğu için, evlenme ile ergin olan ya da mahkeme kararı ile ergin kılınan kişi isteğe bağlı sigortalı olma hakkından yararlanamaz.

e. Kuruma Başvuruda Bulunmak:
İsteğe bağlı sigortalılıktan yararlanmak isteyen kişi, isteğe bağlı sigorta talep dilekçesi ile Kuruma[60] başvuruda bulunması gerekir. Yargıtay, bu yazılı başvuruyu bir geçerlilik koşulu olarak değil bir ispat koşulu olarak değerlendirmektedir. İsteğe bağlı sigortalılık için primler eksiksiz olarak ödenmiş, Kurum da bu primleri tahsil etmişse icap ve kabul ile isteğe bağlı sigortalılık ilişkisi kurulmuş olur.[61] Ayrıca Yüksek Mahkemeye göre, geriye doğru toplu prim ödeyerek isteğe bağlı sigortalılığın oluşturulması mümkün değildir.[62] [63]

3. İsteğe Bağlı Sigortalılığın Başlangıcı:
İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar (5510 s.K. m.51/1).
İsteğe bağlı sigortalı olarak prim ödenen tarihlerde, 4 üncü maddeye göre sigortalı olmayı gerektirecek çalışması bulunduğu tespit edilenlerin, zorunlu sigortalılıkla çakışan isteğe bağlı prim ödenen süreleri iptal edilerek, bu süreye ilişkin ödedikleri primler ilgililere iade edilir (5510 s.K. m.51/2).

4. İsteğe Bağlı Sigortalılığın Sona Ermesi:
İsteğe bağlı sigortalılık;
a) İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden,
b) Aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden,
c) Ölen sigortalının ölüm tarihinden,
itibaren sona erer(5510 s.K. m.51/4).
İsteğe bağlı sigortalılığı sona erdirme talebi herhangi bir şekil şartına tabi değildir.[64]
Ölen sigortalının ölüm tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalılığın sona ereceği 51.maddede düzenlenmiştir. Ölümün ne zaman gerçekleşmiş kabul edileceği ise tartışmalıdır. 2283 sayılı Kanun[65] beyin ölümü (tıbbi ölüm) halini esas almaktadır. Buradan hareketle bitkisel hayat sürmek ölüm sayılmamaktadır.[66] Doktrinde ölümüne kesin gözüyle bakılacak şekilde kaybolan ve cesedi bulunamamış olanlar ile gaiplik kararı verilenlerin de ölmüş sayılmaları gerektiği de belirtilmektedir.[67]
Kendi istekleri ile isteğe bağlı sigortalılığı sona ermiş olanlar, yeniden isteğe bağlı sigortalılığa devam edebilmeleri için tekrar Kuruma yazılı başvuru yapmaları gerekmektedir.[68]

5. Primlerin Ödenmesi:
İsteğe bağlı sigortalılığın devam etmesi için hey ay kesintisiz otuz gün üzerinden prim ödemek zorunludur.[69] Fakat otuz günden az çalışması olan ya da tam süreli çalışmayan sigortalıların ödemesi gereken prim gün sayısı, zorunlu sigortalı olarak kuruma bildirilen süreyi 30 güne tamamlayan süre kadar olacaktır (5510 s. Kanun m.51/3).
5510 sayılı Kanunu isteğe bağlı sigortaya ilişkin getirmiş olduğu önemli bir yenilik de peşin prim ödeme imkanıdır. Her aya ait isteğe bağlı sigorta primlerini takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma ödemek zorunda olan isteğe bağlı sigortalılar, primlerini en fazla 360 günle sınırlı olmak üzere peşin olarak erken ödeyebilir.[70]
Ay içerisinde 30 günden az çalışan veya 80 inci madde uyarınca prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma saatinin 4857 sayılı Kanuna göre belirlenen günlük normal çalışma saatine bölünmesi suretiyle hesaplanan sigortalıların aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri halinde, primi ödenen süreler zorunlu sigortalılığa ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü geçmemek üzere eklenir ve eklenen bu süreler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilir (5510 s.K. m.51/3). Yani isteğe bağlı sigortalılar, bağımsız çalışanların düzenlendiği 4/b bendine dahil edilmişlerdir.[71] Bu durum çok özgün bir yapı meydana getirmiştir. Örneğin, ayın belli günlerinde ya da ayın her günü belirli saatlerde kısmi çalışan bir işçi 5510 sayılı Kanunun 4.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında zorunlu sigortalı sayılacak; kalan gün ya da saatleri isteğe bağlı sigorta ile doldurmak isterken bağımsız çalışanların düzenlendiği 4.maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamına dahil olacaktır. Bu durumda aynı sigortalı günün ilk yarısını bağımlı çalışan olarak geçirecek ve o hükümlere tabi olacak, günün ikinci yarısında ise bağımsız çalışan olarak değerlendirilecek ve o hükümler kendisine tatbik edilecektir.[72]
İsteğe bağlı sigorta primi, 82. maddeye göre belirlenen prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık kazancın % 32'sidir. Bunun % 20'si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, % 12'si genel sağlık sigortası primidir (5510 s. Kanun m.52/1).
5510 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilenler için 82. maddeye göre belirlenen prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında olmak kaydıyla belirlenen günlük kazanç ve gün sayısı üzerinden malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası primi alınır (5510 s. Kanun m.52/1).
İsteğe bağlı sigortalı olanlar, bakmakla yükümlü olunan kişi olsa dahi, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır ve genel sağlık sigortası primini de ödemekle yükümlüdürler. Yabancı ülke vatandaşlarından Türkiye’de yerleşik olma hali bir yılı doldurmadıkça genel sağlık sigortası primi alınmaz ve bu kişiler genel sağlık sigortalısı sayılmaz (5510 s. Kanun m.52/2).
Ait olduğu aydan itibaren en geç 12 ay içinde gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte primi ödenmeyen süreler, sigortalılık süresinden sayılmaz.[73] Bu 12 aylık süreden sonra ödenen primler 89 uncu maddenin üçüncü fıkrası hükümlerine göre iade edilir (5510 s. Kanun m.52/3).
İsteğe bağlı sigortalıların zorunlu sigortalılık nedeniyle prim borcunun bulunması halinde, isteğe bağlı sigortaya tâbi ödenen primler öncelikle zorunlu sigortalılık nedeniyle Kuruma olan borçlarına mahsup edilir (5510 s. Kanun m.52/4).

6. İsteğe Bağlı Sigortalılığı Sonuçları:
İsteğe bağlı sigortalılık süresi, 5510 sayılı Kanunun m.4/I, (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilir. Ancak, aynı ay içerisinde isteğe bağlı sigortalılığın yanında aynı zamanda zorunlu sigortalılığı olanların, zorunlu sigortalı sayıldıkları dönem, zorunlu sigortalılık ilişkisi çoğunlukla bir iş sözleşmesine dayanacağı için, m.4/I, (a) bendi kapsamında, isteğe bağlı sigortalılık süresi de m.4/I, (b) bendi kapsamında geçmiş sayılacaktır. Bu durumda da sigortalı hakkında 53.madde[74] hükmü uygulama alanı bulur.[75]
oZorunlu Sigortalılık İle İsteğe Bağlı Sigortalılığın Çakışması
5510 sayılı Kanunun uygulamasında zorunlu sigortalılık hali ile isteğe bağlı sigortalılık halinin çakışması olanak dahilindedir. Kanun böyle bir durumda nasıl işlem yapılacağını açıkça düzenlemiştir.
İsteğe bağlı sigortalı olanların 4.maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamına tabi olacak şekilde çalışmaya başlamaları halinde, isteğe bağlı sigortalılık hali sona erer (m.53/3). Yargıtay 21.Hukuk Dairesine göre zorunlu sigortalılık ile çakışmayan isteğe bağlı sigortalılık kısmı söz konusuysa, bu kısım geçerli kabul edilmelidir.[76]
Zorunlu sigortalılık hali ile isteğe bağlı sigortalılık halinin çakışması halinde zorunlu sigortalılığın geçerli sayılması kuralına Kanun 51 inci maddenin 3 üncü fıkrasında istisna getirmiştir. Buna göre, kısmi süreli çalışanlar, zorunlu sigortalılığın dışında kalan süreler için isteğe bağlı sigortalı olabilirler (m.51/3).
5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesinin 3 üncü fıkrası ile 51 inci maddesinin 3 üncü fıkrası birlikte değerlendirildiğine şu sonuca ulaşmamız mümkündür. İsteğe bağlı sigortalılık, zorunlu sigortalılığın bir istisnası olmaktan çıkmıştır. Zira kısmi süreli çalışanlar bakımından isteğe bağlı sigortalılık ile zorunlu sigortalılık bir arada bulunabilir.


[1] Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 100.;

[2] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 170.

[3] Bostancı, Yalçın. Sosyal Güvenlik Hukukunda İsteğe Bağlı Sigortalılık. Kazancı Yay. 2004. Sayfa 3.

[4] Bostancı, Yalçın. Sayfa 3.

[5] 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra artık isteğe bağlı sigortalılığın, zorunlu sigortalılığın bir istisnası olduğunu söylemek güçtür. Çünkü 5510 sayılı Kanun ile bir kişinin aynı anda hem zorunlu hem de isteğe bağlı sigortalı olabilmesi mümkün hale gelmiştir (m.53/3 ve m.51/3).

[6] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa170; Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 163;
Bostancı, Yalçın. Sayfa 51.

[7] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 171.

[8] Tuncay, Can. “Yeni Sistemde Fiili Çalışma İlişkisine Dayanmayan Sigortalılık”, Mercek, Temmuz 2006. S:43. Sayfa 70.

[9] 4842, 4958 ve 5198 sayılı Kanunlar ile.

[10] Bostancı, Yalçın. Sayfa 61-80.

[11] Bostancı, Yalçın. Sayfa 86-92.

[12] Akın, Levent. “Tek Çatı Öncesi ve Sonrasında İsteğe Bağlı Sigortalılık” Mercek, Temmuz 2006. S:43. Sayfa 167.

[13] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 171.

[14] Bostancı, Yalçın. Sayfa 99-103.

[15] Bostancı, Yalçın. Sayfa 104.

[16] Bostancı, Yalçın. Sayfa 104-105.

[17] Başterzi, Fatma. Yaşlılık Sigortası. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Eylül 2006. Sayfa 86.

[18] Bostancı, Yalçın. Sayfa 110.

[19] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 171.

[20] Alper, Yusuf. Sayfa 387.

[21] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 171.

[22] 21.09.2004 tarihli değişiklik. R.G. 21.09.2004, 25590.

[23] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 171-172.

[24] Bostancı, Yalçın. Sayfa 48-1.

[25] Bostancı, Yalçın. Sayfa 48-1.

[26] Akcan, Şerif. Memurların İsteğe Bağlı Sigortalılığı. (www.muhasebenet.net - Son Erişim Tarihi.23.11.2009).

[27] Bostancı, Yalçın. Sayfa 48-2.

[28] Bostancı, Yalçın. Sayfa 48-2.

[29] Akcan, Şerif. Memurların İsteğe Bağlı Sigortalılığı. (www.muhasebenet.net - Son Erişim Tarihi.23.11.2009).

[30] Bostancı, Yalçın. Sayfa 116.

[31] Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 90.

[32] Bostancı, Yalçın. Sayfa 116.

[33] Korkusuz, M.Refik /Uğur, Suat. Sosyal Güvenlik Hukukuna Giriş. Karahan Kitabevi. Ankara 2009. Sayfa 158.

[34] Bostancı, Yalçın. Sayfa 116.

[35] Özdemir, Cumhur Sinan. Yargı Kararları Doğrultusunda Sendikalar Kanunu, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu, Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu. Adalet Yay. Ankara 2007. Sayfa 68.

[36] Şahlanan, Fevzi. Sendikalar Hukuku. İstanbul 1995. Sayfa 126-127. Ayrıca: Can, Tuncay/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 169.

[37] 5510 sayılı Kanun m.4/II, (a); İşçi sendikaları ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına seçilenler, m.4/I,(a)’ya göre sigortalı sayılırlar.

[38] R.G., 14/4/1930, 1471 .

[39] Bostancı, Yalçın. Sayfa 123; Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 169.

[40] Bostancı, Yalçın. Sayfa 123-124.

[41] Yargıtay 10.Hukuk Dairesi, 28.4.1988., 2128/2863. Can, Tuncay/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 169.

[42] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 173.

[43] R.G., 28.9.2008, 27011.

[44] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 173.

[45] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 173.

[46] Bilgili, Özkan. Sosyal Güvenlik Uygulaması. Ankara SMMM Odası. 2008. Sayfa 129.

[47] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 173.

[48] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 173.

[49] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 173-174.

[50] İsteğe Bağlı Sigorta İşlemleri Hakkında Tebliğ, A.

[51] İsteğe Bağlı Sigorta İşlemleri Hakkında Tebliğ, A.

[52] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 174.

[53] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 174.

[54] Korkusuz, M.Refik /Uğur, Suat. Sayfa 324.; Bilgili, Özkan. Sayfa 131.

[55] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 174-175.

[56] Yargıtay 10.Hukuk Dairesi, 26.4.1994, 3326/8217; Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 165.

[57] Yargıtay 21.Hukuk Dairesi, 07.12.2000, 8798/8850; Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 165.

[58] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 175.

[59] Bilgili, Özkan. Sayfa 130.

[60] İkametgahlarının bulunduğu Sosyal Güvenlik il/merkez Müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir (İsteğe Bağlı Sigorta İşlemleri Hakkında Tebliğ, B).

[61] Yargıtay 10.Hukuk Dairesi, 5.11.2001, 7155/7294; Güzel, Ali. 1999 yılı Kararları. Sayfa 308; Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer. Sayfa 167.

[62] Yargıtay 21.Hukuk Dairesi 14.11.2005, 7734/11446.

[63] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 175-176.

[64] Bilgili, Özkan. Sayfa 133.

[65] Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun. R.G. 03.06.1979/16655.

[66] Bilgili, Özkan. Sayfa 133.

[67] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 551.

[68] İsteğe Bağlı Sigorta İşlemleri Hakkında Tebliğ, B.; Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 176.

[69] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 176.

[70] Bilgili, Özkan. Sayfa 135.

[71] Korkusuz, M.Refik /Uğur, Suat. Sayfa 326.

[72] Akın, Levent.“Tek Çatı Öncesi ve Sonrasında İsteğe Bağlı Sigortalılık” Mercek, Temmuz 2006. S:43. Sayfa 176.

[73] Akın, Levent.“Tek Çatı Öncesi ve Sonrasında İsteğe Bağlı Sigortalılık” Mercek, Temmuz 2006. S:43. Sayfa 176.

[74] 5510 sayılı Kanun m.53/6: “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı sayılanlardan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olanların yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde, en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması ile malûllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re’sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali esas alınır.”

[75] Güzel, Ali/Okur, A.Rıza/Caniklioğlu,Nurşen. Sayfa 177.

[76] Yargıtay 21.Hukuk Dairesi, 24.10.2005, 5310/9957. www.kazanci.com.