Arabuluculuk-dava şartı-usulden red- kesinleşme

Merhabalar,

Arabulucuya başvurmadan açılan ve usulden reddedilen bir dava kesinleşmeden, arabulucuya başvurup akabinde aynı dava tekrar açılabilir mi? Davalı usulden red kararını istinafa taşıdığından kısa vadede ilk açılan dosyanın kesinleşmesi mümkün görünmüyor. Bu aşamada arabulucuya başvuru yapıp aynı davayı açsam derdestlikten dava reddedilir mi?

Değerli yorumlarınız için şimdiden teşekkür ederim.

Merhaba,

"Dava açılması ile usul hukuku bakımından ortaya çıkan sonuçlardan birisi de derdestliktir.

Mülga 1086 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 187/4. maddesinde ilk itiraz olarak düzenlenen derdestlik, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1-ı maddesi uyarınca öncekinden farklı şekilde bir dava şartı olarak düzenlenmiştir. Dava şartı, davanın esası hakkında inceleme yapılabilmesi için varlığı ve yokluğu gerekli olan haller olarak tanımlanır. Dava şartlarından birinin bulunmadığı anlaşılırsa; mahkemece, dava esastan inceleme yapılmaksızın salt bu nedenle reddedilecektir.

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/ı maddesi
“Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması hususunu dava şartı olarak belirtmiştir. Eldeki dava açısından derdest kabul edilebilmesi için öncelikle eldeki davadan daha önce açılmış bir davanın olması ve bu davanın da eldeki dava ile konusu, tarafları ve sebebinin aynı olması gerekir. Aynı kanunun 115. maddesi uyarınca dava şartlarının olup olmadığı mahkeme tarafından yargılamanın her aşamasında resen araştırılır."

Yargıtay, 22.HD. E.2017/23271, K.2019/15000,T.3.7.2019
http://www.kazanci.com/kho2/ibb/files/dsp.php?fn=22hd-2017-23271.htm&kw=`derdestlik`#fm

Bu görüş karşısında...Ne dersiniz? Ne yapılabilir?

Saygılar

Merhaba,

Çok teşekkürler yanıtınız için. Sanırım ilk dosyanın kesinleşmesini beklemekten başka çare bulunmuyor. Fakat bu durum arabulucuya başvurmak için engel değildir sanırım. Arabulucuya başvurup, davayı ilk davanın kesinleşmesinden sonra açabilirim değil mi?

Alıntı: Yazan çiğdem06 Merhaba, Çok teşekkürler yanıtınız için. Sanırım ilk dosyanın kesinleşmesini beklemekten başka çare bulunmuyor. Fakat bu durum arabulucuya başvurmak için engel değildir sanırım. Arabulucuya başvurup, davayı ilk davanın kesinleşmesinden sonra açabilirim değil mi?

Merhabalar Çiğdem Hn. Sizin yaşadığınız durumun aynısını yaşamaktayız şu anda. Karar kesinleşmeden arabulucuya başvuru yapıp yapmama konusunda tereddüt yaşıyoruz. Siz nasıl bir yol izlediniz acaba? Karar kesinleşmeden arabulucuya başvurdunuz mu?

Merhaba,

Kesinleşmeden başvurmadık. Ama kararın 2 ay içinde geldiğini söylemek isterim. İstanbul dosyası. Sanırım öncelikli olarak inceliyorlar.

Arabuluculuk bir alternatif çözüm yoludur, yargılama değildir dolayısıyla usul hukukuna da tabi değildir (örneğin derdestlik, husumet, zamanaşımı vs. usuli müesseseler arabuluculuğu ilgilendirmez).

Davanın arabuluculuğa başvurmamak nedeniyle usulden reddedilmesinin sebebi dava şartı arabulucululukla ilgili bu konuda açık bir yasal düzenleme olması. Bu nedenle dava açıldıktan sonra arabuluculuğa başvurulsa dahi, (önceki) dava yine de usulden reddediliyor, çünkü kanun koyucu, "nasıl olsa dava açıldıktan sonra da gider arabulucudan bir anlaşmazlık tutanağı alırız" şeklinde düşünülmesini istemiyor, davadan önce arabuluculuk yolunun samimiyetle ve iyiniyetle işlemesine gayret edilmesini istiyor.

Öte yandan dava bu sebeple reddedildikten sonra arabuluculuğa gidilmesi için mutlaka kararın kesinleşmesine ihtiyaç yok. Dava derdestken (hatta alt mahkemede red kararı verilmemişken dahi) arabuluculuğa gidilebilir, sadece bu arabuluculuktaki anlaşmazlık tutanağı, o derdest davanın dava şartı olarak kullanılamaz. Ancak bu tutanağın bir sonra açılacak davada kullanılmasına bir engel yok. Hatta esasında bildiğiniz gibi dava sırasında dahi arabuluculuğa başvurulabilir ve hatta hakim ön inceleme sırasında tarafları arabuluculuğa teşvik eder (HMK md320, md.137, md.140, 6325 S.lı K. md.13).

Dolayısıyla dava açıldıktan sonra başvurulmuş bir arabuluculuk tutanağının O DAVADA değil ancak ondan sonra açılacak davada kullanmak mümkün. Ancak arabuluculuk müessesesini çok iyi anlamayan bir hakime denk gelinirse hatalı bir karar verebilir derseniz, ona katılırım.