İstihbarat Ücretinin Banka Müşterisine İadesi

Değerli meslektaşlarım;

Müvekkil, davalı bankadan konut finansmanı kredisi çekiyor. Davalı banka ile akdedilen sözleşmenin bir maddesinde alınacak tüm masraflar kalem kalem yazılmış ve karşıları boş bırakılmış. Alınacak istihbarat ücreti de bunlardan biri. Müvekkil ile sözleşme akdedildikten sonra da karşılığı elle 1.250 TL olarak doldurulmuş.

4077 S.K.'nun 6. maddesine dayanılarak davanın açılamayacağı ortada.

Hangi maddeye dayanılarak dava dilekçesinin hazırlanacağı ve buna ilişkin emsal kararlar hususunda yardımlarınızı bekliyorum.

Saygıyla...

Alıntı: Yazan burak.tamel Değerli meslektaşlarım; Müvekkil, davalı bankadan konut finansmanı kredisi çekiyor. Davalı banka ile akdedilen sözleşmenin bir maddesinde alınacak tüm masraflar kalem kalem yazılmış ve karşıları boş bırakılmış. Alınacak istihbarat ücreti de bunlardan biri. Müvekkil ile sözleşme akdedildikten sonra da karşılığı elle 1.250 TL olarak doldurulmuş. 4077 S.K.'nun 6. maddesine dayanılarak davanın açılamayacağı ortada. Hangi maddeye dayanılarak dava dilekçesinin hazırlanacağı ve buna ilişkin emsal kararlar hususunda yardımlarınızı bekliyorum. Saygıyla...

4077 sayılı yasanın 6.maddesine dayanarak dava açabilirsiniz.

Yargıtay 13.HD 28.11.2011 tarihli ve 2011/8679-17629 E.K. sayılı ilamı‘’…Taraflar arasında 05.03.2008 tarihli 2 adet KonutKredisi Sözleşmesi düzenlenmiştir.Hemen belirtmek gerekir ki,davalı banka,sadece kredinin verilmesi için zorunlu olan masrafları tüketicidenisteyebilir.Kredi verilmesi için zorunlu masrafların neler olduğu konusununispat yükü ise davalı bankaya aittir.Aksi halde,diğer ücretler ve masraflarbaşlığı adı altında maktuen belirlenen bir miktarın tüketiciden alınacağınadair hükmün yukarıda açıklanan yasa ve yönetmelik hükümleri karşısında haksızşart olduğunun kabulü gerekir…’’

T.C. YARGITAY
13.Hukuk Dairesi

Esas: 2012/15220
Karar: 2012/17662
Karar Tarihi: 09.07.2012

ÖZET: Davalı banka, sadece kredinin verilmesi ve yapılandırılması için zorunlu olan masrafları tüketiciden isteyebilir. Kredi verilmesi ve kredinin yapılandırılması için gereken zorunlu masrafların neler olduğu konusunda ispat yükü ise davalı bankaya aittir. Aksi halde, diğer ücret ve masraflar başlığı altında maktuen belirlenen bir miktarın tüketiciden alınacağına dair hükmün haksız şart olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece davalı bankanın davacıya verdiği konut kredisinin tahsisi ve yapılandırılması için kesilen …- TL yönünden, davalı bankadan bu yönde delilleri sorulduktan sonra bankanın sunduğu deliller ile birlikte, konusunda uzman bilirkişi ya da heyetinden yasal mevzuat da gözetilerek somut olayda kredinin kullanılması için zorunlu masraflarının neler olduğunun, kullanılan kredi miktarı gözetilerek davalı bankanın belirlediği miktarın makul olup olmadığının tespiti için bilirkişi raporu alınması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekir.

(4077 S. K. m. 6, 6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A, 11/A) (Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmelik m. 7)

Dava ve Karar: Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı, 20.08.2008 tarihinde davalı bankadan çekmiş olduğu konut kredisi sırasında ve 12.07.2011 tarihinde kredinin yapılandırılması sırasında toplam dosya masrafı adı altında haksız olarak kesilen 2.552,00 TL'nin kredi kullanıldığı tarihten itibaren yasal faiziyle tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı, dosya masrafı tahsilatının hukuka uygun olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, dosya masrafına ilişkin şartın haksız şart olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.

1- 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 4822 Sayılı Kanunla değişik 6. maddesi ile sözleşmelerdeki haksız şart düzenlenmiş ve <Satıcı ve sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır. Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı, değildir. Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir. Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez. Bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir. 6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici sözleşmeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ...> hükmü, yine 4077 Sayılı Kanunun değişik 6 ve 31 maddelerine dayanılarak hazırlanan Tüketici Sözleşmelerindeki Haksız Şartlar Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesinde <satıcı, sağlayıcı veya kredi veren tarafından tüketici ile akdedilen sözleşmede kullanılan haksız şartlar batıldır> hükmü getirilmiştir.

Taraflar arasında düzenlenen Konut Kredisi Sözleşmesinin 6. maddesinde, <müşteri ve kefil/kefiller bu sözleşmede belirtilen kredi borçları için aşağıda belirtilen oranlarda tahakkuk ettirilecek kredi faizini, kredi faizi üzerinden hesaplanacak (KKDF) ile bankaca belirlenecek her türlü ücret ve masrafı ödemeyi kabul ve taahhüt ederler... müşteri dilerse düşük faizli, sabit faizli konut Finansmanı kredisinden yaralanabilecektir. Ancak bundan yaralanabilmesi için kredinin ilk açılışında... TL tutarında katkı payı/peşin komisyon ödemesi yapılması gerekmektedir. Müşteri kefil/kefiller işbu sözleşmenin akdi faiz oranının %..(emsal kredileri uygulanan faiz oranı)olduğunu,ancak... TL katkı payı/peşin komisyon alınması nedeniyle, kredisine işbu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olan geri ödeme planında belirtilen %.. düşük faiz oranının uygulandığı, temerrüde düşmesi halinde krediye akdi faiz oranının %30 fazlası üzerinden temerrüt faizi uygulanacağını kabul ve taahhüt eder.> hükmü mevcuttur. Ancak, bu ücret ve masrafların hangi nedenlerle alınacağına dair sözleşmede açıklayıcı bir hüküm bulunmamaktadır. Hemen belirtmek gerekir ki, davalı banka, sadece kredinin verilmesi ve yapılandırılması için zorunlu olan masrafları tüketiciden isteyebilir. Kredi verilmesi ve kredinin yapılandırılması için gereken zorunlu masrafların neler olduğu konusunda ispat yükü ise davalı bankaya aittir. Aksi halde, diğer ücret ve masraflar başlığı altında maktuen belirlenen bir miktarın tüketiciden alınacağına dair hükmün yukarıda açıklanan yasa ve yönetmelik hükümleri karşısında haksız şart olduğunun kabulü gerekir. Öyle olunca, mahkemece davalı bankanın davacıya verdiği konut kredisinin tahsisi ve yapılandırılması için kesilen 2.536,00 TL yönünden, davalı bankadan bu yönde delilleri sorulduktan sonra bankanın sunduğu deliller ile birlikte, konusunda uzman bilirkişi ya da heyetinden yasal mevzuat da gözetilerek somut olayda kredinin kullanılması için zorunlu masraflarının neler olduğunun, kullanılan kredi miktarı gözetilerek davalı bankanın belirlediği miktarın makul olup olmadığının tespiti için bilirkişi raporu alınması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken bu yönler gözetilmeksizin eksik inceleme ile yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

2- Bozma nedenine göre davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine bu aşamada gerek görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan 1 nolu bent gereği hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 2 nolu bent gereği davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, 09.07.2012 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı

T.C. YARGITAY
13.Hukuk Dairesi

Esas: 2012/1386
Karar: 2012/5231
Karar Tarihi: 01.03.2012

ÖZET: Davacı kredi sözleşmesi gereğince kendisinden dosya masrafı adı altında 1.500,00 TL masraf istendiğini ve hesabına borç kaydedildiğini ileri sürmüş ve haksız olarak talep edilen bu miktar yönünden de ödediği bedelin istirdadını talep etmiştir. Davalı bankanın kredi açılırken yapması mutad ve zorunlu olan masrafları isteyebileceğinin kabulü gerekir. Ne var ki; bunun dışında sebebi ve dayanağı açıklanmadan dosya masrafı adı altında bir para talep edilmiş veya sözleşmeye bu yönde bir hüküm konulmuş ise böyle bir sözleşme hükmünün Kanun maddesi gereğince haksız şart olarak kabulü zorunludur. Mahkemece davalıdan dosya masrafı adı altında talep edilen miktar konusunda açıklama yapmasının istenmesi ve gerektiğinde bu hususta bilirkişiden rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.

(4077 S. K. m. 6)

Dava: Taraflar arasındaki tüketicinin korunması hakkındaki kanun hükümlerinin uygulanması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.

Karar: Davacı, evini ipotek vermek sureti ile davalı bankadan kredi çektiğini, paranın kendisine tesliminden itibaren bir aylık süre dolmadan borçlu konumuna düşürülüp faiz ödediğini, dosya masrafı ve ekspertiz tayini adı altında 1.500,00 TL. masraf kesildiğini, bu miktarların fahiş ve haksız olduğunu, ayrıca hukuka aykırı olarak ve gerekli bilgi verilmeden hayat sigortası yapıldığını bildirerek davalı tarafından tahsil edilen dosya ücretinin, ekspertiz ücretinin 400,00 TL. sinin, gecikme faizinin tarafına iadesine ve hayat sigortası poliçesinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı, davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2- Davacı kredi sözleşmesi gereğince kendisinden dosya masrafı adı altında 1.500,00 TL masraf istendiğini ve hesabına borç kaydedildiğini ileri sürmüş ve haksız olarak talep edilen bu miktar yönünden de ödediği bedelin istirdadını talep etmiştir. Davalı bankanın kredi açılırken yapması mutad ve zorunlu olan masrafları isteyebileceğinin kabulü gerekir. Ne var ki; bunun dışında sebebi ve dayanağı açıklanmadan dosya masrafı adı altında bir para talep edilmiş veya sözleşmeye bu yönde bir hüküm konulmuş ise böyle bir sözleşme hükmünün 4077 sayılı Kanun’un 6. maddesi gereğince haksız şart olarak kabulü zorunludur. Mahkemece davalıdan dosya masrafı adı altında talep edilen miktar konusunda açıklama yapmasının istenmesi ve gerektiğinde bu hususta bilirkişiden rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.

Sonuç: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenle davacının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenle kararın davacı yararına bozulmasına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 01.03.2012 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programı

Zamanında bu tür davalarla çok ilgilendim.

Yargıtay kararında da değindiği gibi, zorunlu masraflar talep edilebilir, istihbarat ücreti şöyle yorumlanıyor "kredinin geri dönüş ihtimalinin araştırılması için personel çalıştırılması, borcun ödenememe halinde ipotekli evin ne kadar değer edeceği gibi zorunlu masraflar"(ekspertiz de deniyor).

Bazı bankalar bunu 3. şirketlerin desteği ile aldığından onların kestikleri faturaları delil olarak sunuyor. kimi bankalar ise kendi personelini görevlendiriyor bu durumda.

Uygulamada önüme çıkan sonuç ise şudur, istihbarat ücreti adı altında alınan ve kendi personelini bu işte görevlendirenlere bazı mahkemeler iade yönünde karar verirken, bazıları ise miktar fahiş değilse talebi reddediyor (200-400 TL) arası olanlar için.

Eğer banka kendisine kesilen faturaları sunarsa o zaman fatura ne kadarlıksa mahkemeler Yargıtay kararı doğrultusunda zorunlu ispat edilmiş masraf olarak görüyor ve talebi reddediyor.

Yazdığım mesaj tekrar önüme gelince uyarlama ihtiyacı duydum
Artık istihbarat-ekspertiz ücreti isterseniz 50 tl olsun makbuz yoksa iade ediliyor. Son uygulama bu yönde.