Yabancı Mahkeme İflas Kararının Türkiye'de Tanınması ve Tenfizi

Almanya'da bir vatandaşımız Türk hukukunda bulunmayan kişisel iflas yolu ile iflasını Alman mahkemesinden istiyor ve mahkeme kişinin durumunu araştırmak için bir iflas memuru görevlendiriyor. Şahis bu tespit sırasında Almanya'da sadece bir arabası bulunduğunu başka malvarlığının olmadığını, ancak Türkiye'de muris babasından kalan 2 dairede (Kat irtifakı var) 3/32 miras hissesi bulunduğunu beyan ve tapu senedini ibraz ediyor.
Şimdi bu durumda Alman hukukuna göre bir verilecek ve iflas masasına devredilecek bir iflas kararı Türkiye'de nasıl tenfiz edilebilir? Zira bu mal (miras hissesi) Alman hukukuna göre iflas masasına ait ve aktifler arasında. Bu karar Türkiye'de tanıma ve tenfize konu olabilirse bu davayı açmaya kimlerin hakkı var? Alacaklılar mı? Yoksa İflas masası temsilcisi mi?
Ben tanımanın mümkün olduğuna dair bir yargıtay kararı buldum ama açık değil, doktrin ise iflas kararlarının nihai karar olmadığından, sadece külli icrayı devam ettiren kararlar olduğundan MÖHUK'a göre tanınamaz diyor.
Bana yardımcı olursanız sevinirim.

Meseleyi ikiye ayırarak incelemek gerekiyor. Birinci kısımda, Alman Mahkemelerinin vermiş olduğu iflas kararları Türkiye'de tenfize konu edilebilir mi? sorusuna cevap aranmalı, ikinci kısımda ise bunun şartları tartışılmalıdır.

İflasın Ülkeselliği prensibi gereğince, verilmiş bulunan bu kararın Türkiye'de hüküm ifade etmesi için herşeyden önce Türk mahkemeleri tarafından tenfizine karar verilmesi şarttır. Bu boyutuyla normal bir tenfiz davasından hiçbir farkı yoktur. Yargıtay, iflas kararlarının tenfiz davasına konu olabileceğini kabul etmektedir. (Örneğin bkz. Yargıtay 11. HD 2001/7981 E.)

Gelelim ikinci kısma. Eğer Almanya'da kişisel iflas yoluna başvuran kişi Türkiye'de de "iflasa tabi" kişilerden birisi ise tenfiz davasında bir problem yaşamayacaktır. Ancak sorunun soruş şeklinden anlaşıldığı kadarıyla "kişisel iflasına" karar verilen kişi TTK hükümleri uyarınca tacir sayılmayan ve dolayısıyla da iflasına karar verilmesi mümkün bulunmayan bir kişidir. Dolayısıyla davası dava şartı yokluğundan reddolunacaktır.

Meseleyi şöyle özetleyelim. Boşanma davası açmanın ön koşulu evli olmaktır. Türkiyede iflas davası açmanın ön koşulu da "iflasa tabi şahıs" olmaktır. Dolayısıyla meseleye tenfize konu olur yada olmaz açısından değil, dava şartının varlığı ya da yokluğu açısından bakmak lazımdır.

Bana kalırsa asıl sorulması gereken ise, Alman iflas idaresinin masaya dahil saydığı bu aktifleri nasıl tasfiye etmeyi düşündüğü olmalıdır ki cevabı burada değil oradadır diye düşünüyorum.

Sayın Serhat Tuğral verdiğiniz açıklayıcı bilgi için teşekkür ederim. Ancak takdir edersiniz ki, Almanya dışında bulunan ve Alman İflas mahkemesinin atadığı bir yediemin(Treuhaender) yönetiminde bulunan bir gayrımenkul malın paraya çevrilerek alacaklılara pay edilerek ödenmesi sadece Alman hukukunun çözebileceği bir sorun değildir.
Burada benim çözüm önerim yetkili bu yedieminin asıl olarak veya vekil aracılığı ile Alman iflas idaresi adına ve şahsi iflas edene(borçluya) karşı adi icra takibine girişip gayrımenkul hissesi üzerine haciz konulup, izaleyi şuyu davası yolu ile hissenin paraya çevrilmesi geliyor. Bu yol takip edildiğinde herhangi bir hukuksal sorun yaşanır mı?

Alıntı: Yazan Serif YILMAZ Burada benim çözüm önerim yetkili bu yedieminin asıl olarak veya vekil aracılığı ile Alman iflas idaresi adına ve şahsi iflas edene(borçluya) karşı adi icra takibine girişip gayrımenkul hissesi üzerine haciz konulup, izaleyi şuyu davası yolu ile hissenin paraya çevrilmesi geliyor. Bu yol takip edildiğinde herhangi bir hukuksal sorun yaşanır mı?

Böyle bir şey söz konusu olamaz. Zira, adi icra takibine girişilmesi için "bir alacağın" tahsili gayesi olmalıdır. Ortada bir alacak yok, iflas memurunun masaya dahil ülke dışındaki bir malı satarak paraya çevirmek suretiyle tasfiyesi hadisesi var.
Bu durumda yapılması gereken şey, iki ülke arasında iflas idarelerinin birbirlerinden yardım isteyip isteyemeyeceğini araştırmak olmalıdır ki uzmanca bir çalışma ve araştırmayı gerektirir.

Alıntı: Yazan Serif YILMAZ Sayın Serhat Tuğral verdiğiniz açıklayıcı bilgi için teşekkür ederim. Ancak takdir edersiniz ki, Almanya dışında bulunan ve Alman İflas mahkemesinin atadığı bir yediemin(Treuhaender) yönetiminde bulunan bir gayrımenkul malın paraya çevrilerek alacaklılara pay edilerek ödenmesi sadece Alman hukukunun çözebileceği bir sorun değildir. Burada benim çözüm önerim yetkili bu yedieminin asıl olarak veya vekil aracılığı ile Alman iflas idaresi adına ve şahsi iflas edene(borçluya) karşı adi icra takibine girişip gayrımenkul hissesi üzerine haciz konulup, izaleyi şuyu davası yolu ile hissenin paraya çevrilmesi geliyor. Bu yol takip edildiğinde herhangi bir hukuksal sorun yaşanır mı?

Sayın Serif YILMAZ,
benim düşünceme göre öneri'niz hukuken imkansız. Alman iflas idaresinin Türkiye'deki bir menkul veya gayrımenkul üzerinde herhangi bir tasarrufu söz konusu olamaz, yetkisizdir çünkü. Alman iflas idaresi yetkili olmayınca da Türkiyedeki malların tasfiyesi için ne kendisi bir teşebbüste bulunur ne de herhangi bir vekil tayin edebilir.

Almanyada iflas işlemlerini yürüten İnsolvenzverwalter: normal firma ve tacir iflaslarındaki iflas yöneticisi, ve Treuhänder: tacir olmayan özel kişilerin iflas işlemlerini yürüten iflas yöneticisi, genelde yetkisiz oldukları ülkelerdeki mallar ile ilgilenmezler. Bu ülkelerden birisi de Türkiyedir. İflas eden firmanın veya gerçek kişinin bu ülkelerdeki/Türkiyedeki malları üzerinde tasarruf yetkisi bulunmayan Alman iflas yöneticileri bu malların filas masasına dahil edilmesini iflas edenden isterler; İflas edenden dış ülkedeki malı paraya çevirip karşılığını iflas masasına yatırmasını isterler. İflas eden malı satamadığı zaman veya iflas yöneticisinin belirlediği bedeli masaya yatırmadığı zaman iflas işlemleri yöneticinin isteği üzerine mahkeme tarafından durdurulur.

Saygılarımla

Sayın Serhat ve Gemici'ye katkılarından dolayı teşekkür ederim. Bildiğim kadarıyla Almanya ile Türkiye arasında ikili veya Almanya ve Türkiye'nin taraf olduğu çok taraflı (nafaka alacaklarını tahsilinde olduğu gibi) iflas ile veya iflas dairelerinin yardımlaşmasıyla ilgili bir uluslararası sözleşme bulunmamaktadır.
Gemici üyenin son önerisi makul bir öneri olarark görünüyor.
Katkısı olanlara tekrar teşekkürler...